ထိုင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ပအုိ၀္းေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ား တုိးပြားလာ

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း မိမိတို႔ေနထုိင္ရာၿမိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ မိသားစုစား၀တ္ ေနေရးအတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အဆင္မေျပမႈႏွင့္ ရာသီဥတု ဆိုးရြားလာမႈေၾကာင့္ ေတာင္ယာၿခံ စုိက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကုိင္ရန္ အဆင္မေျပမႈမ်ားေၾကာင့္ ပအုိ၀္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားနည္းတူ ျပည္ပ (ထုိင္းႏုိင္ငံ) သုိ႔ အလုပ္ရွာေဖြ လုပ္ကုိင္ရန္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ဦးေရမွာ တေန႔တျခား မ်ားျပားလာသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ၀င္ေရာက္အလုပ္ လုပ္ကုိင္သည့္ ပအုိ၀္းလူမ်ိဳးဦးေရ ၃ ေသာင္းေက်ာ္ရွိၿပီး၊ အမ်ားစုမွာ ဘန္ေကာက္၊ ခ်င္းမုိင္၊ ဖူေကတ္ႏွင့္ အျခားေသာခရိုင္မ်ားတြင္ ေဆးသုတ္လုပ္ငန္း၊ ပရံလုပ္ငန္း၊ ပရိေဘာကလုပ္ငန္္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္းငန္းမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အလုပ္ၾကမ္းမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကုိင္ၾကသည္။ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုမွာ ရရာအိမ္ေဖၚ အလုပ္မ်ား ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ၾကသည္။

“အခုထုိင္းႏုိင္ငံမွာ လာေရာက္အလုပ္လုပ္တဲ့ပအုိ၀္းလူမ်ိဳး ၃ ေသာင္းေက်ာ္ေလာက္ရွိတယ္၊ ၂ ေသာင္းေက်ာ္ ေလာက္က ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ေပၚက၊ ကရင္ျပည္ မြန္ျပည္စတဲ့ ေအာက္ျပည္က ၁ ေသာင္းနီးပါး ေလာက္ရွိတယ္။ ေအာက္ျပည္က လာတဲ့ပအုိ၀္းေတြက မ်ားေသာအား စက္ရံုတုိ႔ အိမ္ေဖၚတုိ႔ လုပ္တာမ်ားတယ္။ အထက္ျပည္ကလာတဲ့လူေတြကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပရံအလုပ္၊ ပရိေဘာဂအလုပ္၊ ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္ေတြ လုပ္တာမ်ားတယ္” ဟု ပအုိ၀္းအလုပ္သမားအေရးကိစၥတြင္ တက္ၾကြစြာ လုပ္ကုိင္ေနသူ ခြန္ေသာမတ္စ္ ကေျပာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ မၾကာေသးခင္လမ်ားတြင္ ထိုင္းႏုိင္ငံအတြြင္း ႏုိင္ငံေရး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ပရံလုပ္ငန္းႏွင့္ အျခားေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား က်ဆင္းလာမႈ၊ အလုပ္သြားရန္ သြားလာေရးလမ္းပိတ္ဆို႔ထားမႈ၊ အလုပ္ရွင္မွ လုပ္ငန္းရပ္နားလုိက္ျခင္းစသည့္မ်ားေၾကာင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ မ်ားစြာေသာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ပရံႏွင့္ အျခားေသာအလုပ္မ်ားတြင္ လုပ္ၾကသည့္ ပအုိ၀္းလူမ်ိဳး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အလုပ္အကုိင္မရွိျဖစ္ၿပီး တခ်ိဳ႕မွာ အျခားေသာခရိုင္မ်ားႏွင့္ နယ္မ်ားတြင္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္ရွာၾကရေၾကာင္း သိရသည္။

“ဧၿပီနဲ႔ ေမလတံုး အကၤ်ီနီဆႏၵျပတုန္းကဆုိရင္ အလုပ္ရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတြ အလုပ္ပိတ္လိုက္ေတာ့ အလုပ္မရွိၾကေတာ့ဘူး၊ ေတာ္ေတာ္ဒုကၡေရာက္ၾကတယ္၊ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ အျခားနယ္ဖက္ေတြမွာ ေျပာင္းၿပီးေတာ့ အလုပ္သြားရွာၾကတယ္” ဟု ၎မွ ဆက္ေျပာသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္သည့္ ပအုိ၀္းေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အမ်ားစုသည္ ထုိင္းအစုိးရမွ ထုတ္ေပးသည့္ တရား၀င္အလုပ္သမားလက္မွတ္ မေလွ်ာက္ၾကသည့္အတြက္ နဂုိတြင္ ၎တို႔ လုပ္ကုိင္သည့္ အလုပ္မွ အလုပ္ျပဳတ္သြားၿပီးသည့္ေနာက္ပုိင္းတြင္ အျခားေနရာ၌အလုပ္ရွာေဖြရာတြင္ အလုပ္ရွင္မ်ားမွ ေခၚယူျခင္း မရွိ၍ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေနၾကေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ထုိ႔အတူ ဘန္ေကာက္ ခ်င္းမုိင္ႏွင့္ အျခားၿမိဳ႕မ်ားရွိ ပအုိ၀္းေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အမ်ားစုမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ပရံလုပ္ငန္းႏွင့္ ပရိေဘာဂေဆးသုတ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္သာ ေကာင္းမြန္စြာ လုပ္ကုိင္ၾက၍ ယခုခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံေရးကယက္ေၾကာင့္ ယင္းလုပ္ငန္းမ်ား ရွားပါးလာၿပီး အျခားအလုပ္မ်ား ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ရန္ အခက္အခဲမ်ားရွိၾကေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။

၎ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ခြန္ေသာမတ္စ္မွ “ပအုိ၀္းအလုပ္သမားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆာက္လုပ္ေရးတို႔၊ ပရံအလုပ္တုိ႔၊ ေဆးသုတ္တာတုိ႔ပဲ လုပ္တာမ်ားတယ္၊ အျခားအလုပ္ေတြ သိပ္မလုပ္ဘူး။ အခုထုိင္းႏုိင္ငံ အရႈပ္အေထြးေတြျဖစ္ေတာ့ အဲဒီအလုပ္ေတြရွာမရေတာ့ အျခားအလုပ္ေတြရွာလဲ သူတုိ႔မလုတ္တတ္ၾကဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက သူတုိ႔က အလုပ္သမား လက္မွတ္ေတြ မလုပ္ၾကဘူး။ အလုပ္သမားလက္မွတ္မရွိေတာ့ အလုပ္တစ္ခုကျပဳတ္သြားေတာ့ ေနာက္အျခားအလုပ္ထပ္ရွာဖုိ႔ အခက္ခဲေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလဲ လက္မွတ္အတုေတြသာ လုပ္ၾကေတာ့ လံုၿခံဳမႈမရွိဘူး” ဟု ေတာင္ႀကီးတုိင္းမ္သုိ႔ ေျပာခဲ့သည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ေနာင္တရားၿမိဳ႕တြင္ အျခားၿမိဳ႕ထက္ ေက်ာင္း၀င္ေၾကး အကုန္က်မ်ား

ယခုႏွစ္ ပညာသင္ႏွစ္တြင္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပုိင္း၊ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေနာင္တရားၿမိဳ႕နယ္ခြဲ အေျခခံပညာအထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ လာေရာက္အပ္ႏွံသည့္ ေက်ာင္းသားသစ္မ်ားသည္ ေက်ာင္း၀င္ေၾကးေပးေဆာင္ရသည္မွာ အျခားၿမိဳ႕မ်ားထက္ အကုန္အက်မ်ားသည္။ အျခားေက်းရြာမ်ားရွိ အေျခခံမူလတန္းေက်ာင္းမွ ေအာင္ျမင္ၿပီးေသာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေနာင္တရားၿမိဳ႕နယ္ခြဲ၏ အေျခခံညာအထက္တန္းေက်ာင္းႏွင့္ အလယ္တန္းေက်ာင္း ဆက္တက္ရန္ လာေရာက္အပ္ႏွံသည့္ ေက်ာင္းသူ/သား အသစ္တေယာက္မွာ ေက်ာင္း၀င္ေၾကး က်ပ္ ၂၀၀၀၀ ေပးေဆာင္ရၿပီး၊ ေက်ာင္းသူ/သား အေဟာင္းတစ္ေယာက္မွာ က်ပ္ ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္ေပးေဆာင္ရၾကရသည္။

ေက်ာင္း၀င္ေၾကး မ်ားစြာေပးေဆာင္ရသည့္အတြက္ ေငြေၾကးႏွင့္ စီးပြားေရးအဆင္မေျပသည့္ ေက်ာင္းသူ/သား မိဘတခ်ိဳ႕မွာ မိမိတုိ႔၏ သား/သမီးမ်ားကုိ ေက်ာင္းဆက္မထားႏုိင္ ၾကေၾကာင္း ေနာင္တရားမွ ေဒသခံတစ္ဦးက ဆုိသည္။

“တျခားေနရာမွာ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ ႏွစ္ေထာင္ေလာက္ပဲ ေပးရတယ္။ ေတာင္ႀကီး အထက (၂) မွာဆုိရင္ ႏွစ္ေထာင္ပဲ ေပးရတယ္။ ေနာင္တရားမွာၾကေတာ့ ႏွစ္ေသာင္း ေတာင္ေပးရေတာ့ စုိက္ပ်ိဳးေရးအဆင္မေျပလုိ႔ ေငြေၾကး မတတ္ႏုိင္တဲ့မိသားစုတခ်ိဳ႕ဆုိရင္ ေက်ာင္းမအပ္ႏုိင္ ေတာ့ဘူး။ ပိုက္ဆံအျပည့္ယူမလာတဲ့တခ်ိဳ႕လူေတဆိုရင္လည္းြ ဒီတုိင္းပဲ ျပန္သြားရတယ္”

လြန္ခဲ့သည့္ ဇြန္လကုန္ပုိင္းမွ စတင္အပ္ႏွံၾကၿပီး၊ ရပ္ေ၀းမွ လာၾကသည့္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားတခ်ိဳ႕မွာ ခုခ်ိန္ထိ လာေရာက္အပ္ႏွံေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ယခုႏွစ္တြင္ ရာသီဥတုမေကာင္းမႈေၾကာင့္ စုိက္ပ်ိဳးေရးကုိ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအျဖစ္ အဓိကလုပ္ကုိင္ၾကသည့္ ၿခံယာလယ္သမားအမ်ားစုမွာ စီးပြားေရး စား၀တ္ေနေရး အခက္အခဲမ်ား ရွိလာၾက၍ မိမိတို႔သားသမီး ကေလးငယ္မ်ား၏ ပညာေရးကိုလည္း ထိခုိက္လာမည္ကုိ စုိးရိမ္ေနၾကသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ပအုိ၀္;လိတ္လဲုင္, ဗဟို;သြဥ္တန္,

နီပအို၀္;ယို လို,မ်ဳိ,ပဲင္;လိတ္လုဲင္, အ၀္;စြဥ္;လဲ့၊ အ၀္;ႀကြိဳ႕,အ၀္ၾက, ဟြဳန္ဗာ;ထီဗာ;ဖိုေနးလြဳမ္,၊ အသြံဳ,ႏြိဳ႕ႏုဲင္းမုဲင္,ေသတ၀္း။ အုံေႏြာင္,အ၀္;ေႏြာင္,ငါလဲ့ ေမြးလဥ္း အြဥ္;သ,စားန၀္,သြဴ။ ေဖ;ေ၀ြ;ေျခင္ လိတ္အုပ္လဲ့ အီးသြဳံ,ဗာ;ႏုဲင္းမုဲင္, ေသတ၀္း၊ ယူ;ဖြီဖြီဖုဲင္ဖုဲင္ အြဥ္;ဒ်,ကုဲင္ေဗာ့,ဒ်ာ; ထာ,ေဆင္; ထြာေဗာ့,ဒ်ာ; ရုံးဆာ;ဖုံသြဴ။

ပညာ;သ်င္;သီးဖုံ;န၀္, ခါးလားလိတ္ကေပါ; အေရ,ကတန္ဒါ; ကိစၥဖုံ;ယို ေ၀ြ,သီးဒင္;ခါ, ေနးဗာ;မတ္တန္, တြမ္;အရုတ္န၀္,သြဴ။ ထိြဳင္;တေသတ၀္း လိတ္တန္;ဖို, နီပအို၀္;ဖုံ;န၀္,ခါ သြဥ္ေဖ;စြဥ္; လိတ္အရန္းအ၀္;ရို,ကီလ့ဲ သြံဳ,လ,ကဲးမုဲင္ကုိေဟာင္း အ၀္;ေဒါ့,ကဒ်ာ;၀င္, ႏုဲင္းန၀္,ဖုံ;သြဴ။

ပြိဳးန၀္,မ လိတ္ပအို၀္;ယို ေဖ;ကတဥ္;ေခြါင္၊ ေဖ;ကတို,တက္ထင္;ထိုေလြ, အဖဲ့,ဖဲ့,န၀္,၊ ေနင္; ၁၃၄၀- ဗာ;? မာ,ေလြ,ယင္း အစီ,ေ၀ြ, ေက်ာင္,တန္မြဥ္ၿခဲင္ကိုသြဴ။ အစိြဳ,မဥ္,လီကဟဲ့,ဒါ; ပအို၀္; သံဃာ;သာ;သနာ; ရကိၡတအစိြဳ,ယို ဖန္ေျပာင္,ေလြ,ေဖ; ပအို၀္;လိတ္လဲုင္,စြစ္,လီတာ; ဗဟို;သံ;ဃာ;စြိဳ,တြမ္; ခ်,မတ္ေလြ,ပါ ထာ,မာ,ရဲဥ္; ႏုဲင္းဆ,လ,ယိုဖုံ;သြဴ။

* နီပအို၀္;လိတ္လုဲင္,တြမ္; ေယန္;ငဲးေရ, ေဖ;ေနးကတဥ္;ေခြါင္ ထင္;ထုိတေသြာင္းလြဥ္။
* နီပအို၀္;ကို ပညာ;ေရ,တြမ္; ဗုဒၶဘာ;သာ;အေခ;ခံ; ေယန္;ငဲးေရ, လ,သြဴ၀င္,တဲင္၊ ဘာ;သာ; သာ;သနာ; ယံေလေတာင္;လြဥ္။ ပအို၀္;ကို ဒါ;ပညာ;သား ယံလြိဳင္;အာလြဥ္။
* နီပအို၀္;ကို ေလြာင္;ဗူ;ျဖြမ္းညီ;၊ သြီ;ထီ,ေရ, ယံဟ၀္လြဥ္။ တြမ္;ခမ္းရင္,သား အခ်င္,ခ်င္, ကြိဳက္,ေပါင္, အုံအ၀္;ေရ, ယံတဥ္;ေခြါင္လြဥ္။ စစြဥ္;အခ်က္န၀္,ဖုံ;သြဴ။

ထာ,မာ,ရဲဥ္;ဆ,ကီယိုအလ, ပအို၀္;လို,မ်ဳိ,တြိဳင္, ယံကဒါ;လြဥ္ လိတ္ပအို၀္;အတြက္ ပအို၀္;လိတ္လုဲင္, စြစ္,လီတာ;ဗဟို;သံ;ဃာ;စြိဳ,တြမ္; ပအို၀္;လိတ္လဲုင္, ေယန္;ငဲးေရ,အစြိဳ, အြဥ္ငါတဲင္၊ ေ၀င္,နယ္;အေလြာက္, အ၀္;ေဗြာင္သြဥ္ေလြ,ေဖ; လိတ္ပအို၀္;တြမ္; ဗုဒၶဘာ;သာ; ေယန္;ငဲးေရ, အေခ;ခံ; သြဥ္တန္,သြဴ။ န၀္,သြဴတကာ;တ၀္း ထြာေႏြာင္,ဆရာ; လိတ္ပအို၀္;ဗဟို; သြဥ္တန္,ယိုလဲ့ အ၀္;ေဗြာင္မာ,ေလြ, စြဳမ္;ေနင္;ေနင္;သြဴ။

* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ေတာင္;ကီ, (ဌာ;န-ထီေဖာင္း)၊ ေနင္;(၁၃၄၇-ဗာ;)၊ တယ္;ဒဲဥ္ကံဆန္, (၁)နီ, –> ဗ,(၇)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ေတာင္;ကီ, (ဌာ;န-ေက်ာက္တလုံ,)၊ ေနာင္;(၁၃၄၈-ဗာ;)၊ တယ္;၀ါ;ဆို;ဆန္, (၇)နီ, –> ဗ,(၁၂)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၃)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ပင္ေလာင္, (ဌာ;န-ျခမ္;)၊ ေနာင္;(၁၃၄၉-ဗာ;)၊ တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၃)နီ, –> ဗ,(၉)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၄)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ဟိုပုံ, (ဌာ;န-လုံးဟီ;-မုဲင္းေကာင္)၊ ေနာင္;(၁၃၅၀-ဗာ;)၊ တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၂)နီ, –> ဗ,(၉)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၅)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-သီ;သဲင္; (ဌာ;န-ပင္စုံ)၊ ေနာင္;(၁၃၅၁-ဗာ;) တယ္;၀ါ;ဆို;ဆန္, (၁)နီ, –> ဗ,(၁၀)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၆)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-လြယ္လဲမ္ (ဌာ;န-၀ါ;ျခာ-ပင္;လုံ)၊ ေနာင္;(၁၃၅၂-ဗာ;) တယ္;၀ါ;ဆို;ဆန္, (၁)နီ, –> ဗ,(၁၀)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၇)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ေတာင္;ကီ, (ဌာ;န-ဖါမိြဳန္း)၊ ေနာင္;(၁၃၅၃-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၄)နီ, –> ဗ,(၁၄)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၈)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ဟိုပုံ, (ဌာ;န-ရန္;ကင္,)၊ ေနာင္;(၁၃၅၄-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၁)နီ, –> ဗ,(၁၀)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၉)န၀္, —————> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ပင္ေလာင္, (ဌာ;န-ေနာင္တရား)၊ ေနာင္;(၁၃၅၅-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၇)နီ, –> ဗ,(၁၅)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၀)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-သီ;သဲင္; (ဌာ;န-ေက်ာင္,ကန္;တန္-သုဲင္,ေခါ၀္)၊ ေနာင္;(၁၃၅၆-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၁)နီ, –> ဗ,(၈)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၁)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-လြယ္လဲမ္ (ဌာ;န-၀ါ;ျခာ-ပင္;လုံ)၊ ေနာင္;(၁၃၅၇-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၆)နီ, –> ဗ,(၁၄)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၂)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ေတာင္;ကီ, (ဌာ;န-လြယ္,ခံ,)၊ ေနာင္;(၁၃၅၈-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၄)နီ, –> ဗ,(၁၄)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၃)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ပင္ေလာင္, (ဌာ;န-ေနာင္တရား)၊ ေနာင္;(၁၃၅၉-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၅)နီ, –> ဗ,(၁၂)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၄)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ဟုိပုံ, (ဌာ;န-ေကတုမတီ;-နမ္းခုတ္)၊ ေနာင္;(၁၃၆၀-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၄)နီ, –> ဗ,(၁၁)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၅)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ကေလာ္, (ဌာ;န-နန္းတိုင္း)၊ ေနာင္;(၁၃၆၁-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၄)နီ, –> ဗ,(၁၁)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၆)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-လြယ္လဲမ္ (ဌာ;န-၀ါ;ျခာ-ပင္;လုံ,)၊ ေနာင္;(၁၃၆၂-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၃)နီ, –> ဗ,(၉)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၇)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-သီ;သဲင္; (ဌာ;န-သုခေအာင္;)၊ ေနာင္;(၁၃၆၃-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၃)နီ, –> ဗ,(၇)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၈)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ေတာင္;ကီ, (ဌာ;န-ထီသိမ္;)၊ ေနာင္;(၁၃၆၄-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၃)နီ, –> ဗ,(၉)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၁၉)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ပင္ေလာင္, (ဌာ;န-ေဆာင္;ေျပာင္;)၊ ေနာင္;(၁၃၆၅-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၁)နီ, –> ဗ,(၈)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂၀)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ဟုိပုံ, (ဌာ;န-ေက်ာက္တန္,)၊ ေနာင္;(၁၃၆၆-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၆)နီ, –> ဗ,(၁၃)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂၁)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-သီ;သဲင္; (ဌာ;န-သုခေအာင္;ညီ;-သုဲင္,ေခါ၀္)၊ ေနာင္;(၁၃၆၇-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၈)နီ, –> ဗ,(၁၄)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂၂)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-လြယ္လဲမ္ (ဌာ;န-၀ါ;ျခာ-ပင္;လုံ,)၊ ေနာင္;(၁၃၆၈-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၃)နီ, –> ဗ,(၉)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂၃)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ေတာင္;ကီ, (ဌာ;န-၀ါ;ျခာ-ေက်ာက္တလုံ,)၊ ေနာင္;(၁၃၆၉-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၃)နီ, –> ဗ,(၉)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂၄)န၀္, ————-> Still looking for information, please help to provide if any of you know about this (Batch-24). Thank you for your contribution.
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂၅)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-ဟုိပုံ, (ဌာ;န-ရန္;ကင္,)၊ ေနာင္;(၁၃၇၁-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ဆန္, (၆)နီ, –> ဗ,(၁၂)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂၆)န၀္, ————-> အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-သီ;သဲင္; (ဌာ;န-သုခေအာင္;)၊ ေနာင္;(၁၃၇၂-ဗာ;) တယ္;ဒဲဥ္ရုတ္,ေလာင္း (၃)နီ, –> ဗ,(၉)နီ,။
* သြဥ္တန္, အမုဲင္(၂၇)န၀္, ————-> is going to held at (အ၀္;ေ၀င္,နယ္;-လြယ္လဲမ္ (ဌာ;န-၀ါ;ျခာ-ပင္;လုံ,), But, there is no confirm Date release, yet.

ဆက္ဖတ္ရန္...

သမိုင္း၀င္ ေမြေတာ္ကကၠဴဘုရား (၁)

ဘုရင္ အေသာကမင္းတရားႀကီးသည္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ၿပီး သာသနာေတာ္ (၂၁၈)သို႔ ေရာက္ရိွလာေသာအခါ တတိယ သဂၤါယနာတင္ပြဲၿပီးဆံုးျခင္း ေအာင္ျမင္ျခင္း အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ေစတီေပါင္း(၈၄၀၀၀) ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ကို တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း တည္ထားကိုးကြယ္လိုေသာ ဆႏၵေတာ္ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ရာဇၿဂိဳလ္၊ ေ၀သာလီ၊ ကပိလ၀တ္၊ အလႅကပၸ၊ ေ၀ဌဒီပ၊ ပါ၀ါကုသိနာရံုျပည္မ်ားရိွ ေစတီေတာ္မ်ားကို တူးၿဖိဳေစ၍ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ရွာေဖြခဲ့ေသာ္လည္း ေတြ႔ရိွျခင္းမရိွခဲ့ပါ။ တူးၿဖိဳထားေသာ ေစတီေတာ္မ်ားကို မူလပကတိအတိုင္း ျပန္လည္တည္ထား ေစေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

ထို႔ေနာက္ ရာဇၿဂိဳလ္သို႔ ျပန္လည္ၾကြေရာက္ကာ ပရိသတ္ေလးပါး စံုညီစည္းေ၀းၿပီး ဓာတ္ေတာ္မ်ားအေၾကာင္း စံုစမ္းေမးျမန္း ရာတြင္မွ သက္ေတာ္(၁၂၀)ရိွေသာ မေထရ္ႀကီးက မိမိ(၇)ႏွစ္သားအရြယ္ ငယ္စဥ္ကာလတြင္ ငါ၏ဆရာ မေထရ္ႀကီးႏွင့္အတူ ပန္းေတာင္းကိုကိုင္ကာ ေက်ာက္ေစတီတစ္ဆူကို သြားေရာက္ဖူးေမ်ွာ္ ပူေဇာ္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။ ထိုေနရာကို စံုစမ္းၿပီး၊ မင္းႀကီးက သြားေရာက္တူးေဖာ္သည့္အခါ ရွင္မဟာကႆပႏွင့္ ဘုရင္အဇာတသတ္တို႔ အဓိ႒ာန္ျပဳၿပီး တည္ထားေသာ ဓာတ္ေတာ္သိုက္ကို ေတြ႔ရေလသည္။

သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးသည္ ထိုဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာရရိွ၍ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန သာသနာျပဳရာ ေဒသအသီးသီးသို႔ ေစတီေပါင္း(၈၄၀၀၀) ရွစ္ေသာင္း ေလးေထာင္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤကကၠဴေမြေတာ္ ဓာတ္ျမတ္ေက်ာ္ ေစတီသည္လည္း သီရိဓမၼာေသာက မင္းႀကီး၏ ေစတီေပါင္း (၈၄၀၀၀) ရွစ္ေသာင္း ေလးေထာင္တြင္ အက်ဳံး၀င္ ေစတီတစ္ဆူ ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၺည္းစာမ်ားအရ သိရသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္(၂၀၇)အၾကာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၅၅-ခုနစ္၊ ခရစ္ႏွစ္ ၁၇၉၃-ခုႏွစ္တြင္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး ႀကီးမွဴးလ်က္ သြန္းေလာင္းခဲ့ရာ ေခါင္းေလာင္းစာတြင္-

ရမၼာသခင္ ၊ အရွင္စံရာ

၀တိ ံသာသို႔ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕၏

ခြန္းပို႔သြင္းဆက္ ၊ ေက်းလက္ဂါမာ

ဒဏၡိဏာ၀ယ္

သညာတြင္မူ ၊ ကကၠဴရြာႀကီး

ပတ္စီးေတာင္စဥ္ ၊ ေရယာဥ္ႏုၾကည္

ဦးခ်ီတိုက္ရာ ၊ ေတာင္ကုန္းသာထက္

ဓမၼေသာက ၊ မင္းလွအေလာင္း

ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္

တည္ေဆာင္ကိုယ္စား

ျမတ္ဘုရား၏

ဆက္ပြားေစတီ

ျမတ္သရီကို

ဤသို႔စာေပမွတ္တမ္းျဖင့္ ဂုဏ္ဖြင့္ေရးသား ပူေဇာ္ခဲ့ေလသည္။
ပရိေဘာဂေစတီ

သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ သရီရဓာတ္ေမြေတာ္မ်ားကို ေစတီဘုရား (ဓာတုေစတီ) ကိုးကြယ္တည္ထားေစ သကဲ့သို႔ပင္ ေညယ်ငါးျဖာ၊ ေလးသစၥာႏွင့္ မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ရာ အပရာဇိတ ပလႅင္ေပါက္ေရာက္ရာ မဟာေဗာဓိေညာင္ပင္ႀကီးကိုလည္း သာသနာျပဳရာ ေဒသဌာနတိုင္းသို႔ (ပရိေဘာဂေစတီ) ေစတီအျဖစ္စိုက္ပိ်ဳးပူေဇာ္ခဲ့ေလသည္။

သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးသည္ ဗုဒၶဘုရားရွင္အားရည္စူး၍ မဟာေဗာဓိပင္ ပူေဇာ္ပြဲက်င္းပေလ့ ရိွသည္။ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန သာသနာျပဳရာ လကၤာဒီပ (သီဟိုဠ္ကြ်န္း) သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာလည္း မဟာေဗာဓိပင္ ပူေဇာ္ပဲြက်င္းပႏိုင္ရန္ လကၤာဒီပတြင္သာသနာျပဳေနေသာ ရွင္မဟိႏၵမေထရ္ျမတ္က (အေသာကမင္းတရားႀကီး၏ သားေတာ္ရဟန္း) ခမည္းေတာ္ အေသာကမင္းတရားႀကီးအား မဟာေဗာဓိပင္၏ လက္်ာေတာ္ကိုင္း (ဒကၡိဏသာေခါ) ကို ပင့္ေဆာင္ပူေဇာ္ခြင့္ျပဳပါရန္ မိန္႔ေတာ္မူသည္။
ပါဋလိပုတ္ျပည္ တာမလိတၱိဆိပ္ကမ္းမွ

အေသာကမင္းတရားႀကီးသည္ ရွင္မဟာေမာဂၢလိ ပုတၱတိႆအရွင္ျမတ္ႏွင့္ သံဃာေတာ္တို႔အား တိုင္ပင္ၿပီး မဟာေဗာဓိပင္လက္်ာေတာင္ကိုင္း (ဒဏိၡဏသာခါ)ကို အခမ္းအနားႀကီးစြာ စီမံၿပီးလွ်င္ အေသာကမင္းတရားႀကီး၏ သမီးေတာ္ သံဃမိတၱာေထရီမႏွင့္ ေထရီရဟန္းမ (၁၁)ဦး၊ အရိ႒ အမတ္တို႔ပါ၀င္ေသာ မဟာေဗာဓိပင္ ပင့္ေဆာင္ပူေဇာ္ေရး အဖဲြ႔ျဖင့္ ပင့္ေဆာင္ေတာ္မူေလသည္။ ပါဋလိပုတ္ျပည္ ဂဂၤါျမစ္မွ ေရေၾကာင္းအခမ္းအနားျဖင့္ထြက္ခြာခဲ့ရာ တာမလိတၱိ သေဘၤာဆိပ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုဆိပ္ကမ္းမွ လကၤာဒီပ (သီဟိုဠ္ကြ်န္း) သီရိလကၤာႏိုင္ငံသို႔ ပူေဇာ္ပင့္ေဆာင္ရန္ျဖစ္သည္။ ဤဆိပ္ကမ္း၌ (၇)ရက္ပတ္လံုး အေသာကမင္းႀကီးသည္ မဟာေဗာဓိပင္အား ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ ဖူးျမင္ပူေဇာ္သည္။ ပါဋလိ ပုတ္တာမလိတၱိ ဆိပ္ကမ္းမွ ပို႔ေဆာင္သည့္အခါ အေသာကမင္းတရားႀကီး ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို အလြန္တရာ ၾကည္ညိဳစြာေသာ သဒၵါတရားျဖင့္ ေရသို႔သက္ဆင္း၍ လည္ပင္းထိ ေရျမဳပ္သည့္တိုင္ လိုက္လံပို႔ေဆာင္ေတာ္မူသည္။
သီဟိုဠ္ကြ်န္း ဇမၺဴေကာလဆိပ္ကမ္းသို႔

မဟာေဗာဓိပင္သည္လည္း သီဟိုဠ္ကြ်န္း ဇမၺဴေကာလဆိပ္ကမ္းသို႔ ေအာင္ျမင္စြာ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူ လာခဲ့ေလၿပီ။ သီဟိုဠ္ကြ်န္းႏိုင္ငံကို အစိုးရေသာ ေဒ၀ါနံ ပီယတိႆမင္းႀကီးသည္လည္း အႏုရာဓၿမိဳ႔ေတာ္မွ ဇမၺဴေကာလဆိပ္ကမ္းအထိ လမ္းခရီးကို အဆင္တန္ဆာ ျပင္ဆင္ထားလ်က္ မဟာေဗာဓိပင္ကို ငံ့လင့္ႀကိဳဆိုေလသည္။ မဟာေဗာဓိပင္ ဆိုက္ေရာက္သည့္အခါ သီဟိုဠ္ကြ်န္းဘုရင္ ေဒ၀ါနံပီယတိႆမင္းႀကီးသည္ ဆိပ္ကမ္းသို႔ သက္ဆင္း၍ လည္ပင္းထိ ေရျမဳပ့္သည့္တိုင္ေအာင္ ခရီးဦးႀကိဳဆို ပင့္ေဆာင္ပူေဇာ္ေလသည္။ မဟာေဗာဓိပင္အား တိုင္းသူျပည္သားႏွင့္တကြ အႀကိမ္ႀကိမ္ ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ၿပီးေနာက္ ထူပါရံုေစတီ၏ အေနာက္ဘက္ မဟာေမဃ၀န္ ဥယ်ာဥ္အတြင္း၌ စိုက္ပိ်ဳးတည္ထားေလသည္။

ဤကကၠဴေမြေတာ္ ဓါတ္ျမတ္ေက်ာ္ေစတီစု၌လည္း ဗုဒၶဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ ေညာင္ပင္၊ သမၼာသေမၺာဓိဉာဏ္၊ သဗၺညဳတဉာဏ္ ရရိွေအာင္ျမင္ေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိပင္မွ မူလအဆက္အႏြယ္မပ်က္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း စိုက္ပိ်ဳးလာခဲ့ေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္ကို ယခုတိုင္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ ဤကကၠဴေမြေတာ္ ဓါတ္ျမတ္ေက်ာ္မွာရိွေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္မွာ ေဒသေပါက္ေညာင္ပင္ႏွင့္ မတူ ၀ိေသသထူး၍ ျခားနားသည္။ ေဗာဓိေညာင္ပင္မွာ ညွာတံႏွင့္ အရြက္ဖ်ားမွာ ရွည္လ်ား၍ သြယ္သြယ္ရိွသည္။ ရင့္ေရာ္လာေသာအခါ အရြက္မွာ ေရႊ၀ါေရာင္ သန္းလ်က္ရိွသည္။ ေဒသေပါက္ေညာင္ပင္မွာ ဤထူးျခားမူမ်ားမရိွခဲ့ပါ။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ရာသီပြဲေတာ္မ်ား

ပအိုဝ္း တိုင္းရင္းသားတို႔တြင္ ဆယ့္ႏွစ္ရာသီလံုး ပြဲေတာ္မ်ား ႐ွိေလသည္။ ဆယ့္ႏွစ္ရာသီ ပြဲေတာ္မ်ားအနက္ သႀကၤန္ပြဲ၊ ဝါကြၽတ္ပြဲ၊ ကထိန္ပြဲမ်ားကိုသာ ခမ္းခမ္းနားနား၊ သိုင္းသိုင္းဝိုင္းဝိုင္း က်င္းပၾကသည္။ အျခားလမ်ားတြင္လည္း ရာသီအလိုက္ ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပၾက၏။ ႏွစ္သစ္သို႔ ကူးေျပာင္းခ်ိန္ျဖစ္ေသာ အတာသႀကၤန္ရက္မ်ားတြင္လည္း ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသား မ်ားသည္ ျမန္မာမ်ားနည္းတူ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို ႏႊဲေပ်ာ္ၾကသည္။ သႀကၤန္အက်ရက္မွ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔အထိ တစ္အိမ္တက္ တစ္အိမ္ဆင္းကာ ကန္ေတာ့ပဲြမ်ားျဖင့္ ႐ြာအတြင္း႐ွိ သက္ၾကီး႐ြယ္အိုမ်ားကို သြားေရာက္ကန္ေတာ့ၾကသည္။ အသက္အ႐ြယ္မၾကီးေသာ္လည္း ဥပုသ္သီလ ေဆာက္တည္ၾကသူမ်ားကို အကန္ေတာ့ခံ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ကန္ေတာ့ၾကသည္။

သၾကၤန္အႀကိဳေန႔တြင္ ဘုရားေက်ာင္းကန္၊ ဇရပ္မ်ားသို႔ ႐ြာလံုးကြၽတ္ သြားေရာက္၍ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္မ်ား၊ ေစတီေတာ္မ်ားကို ေရသပၸာယ္ၾကသည္။ သက္ၾကီး႐ြယ္အိုမ်ားကို ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးျခင္း၊ ေရခ်ိဳးေပးျခင္း၊ ခ်ိဳးေရခပ္ေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ေရသပၸာယ္ႏိုင္ရန္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းေ႐ွ႕တြင္ ေနရာသီးသန္႔ျပဳလုပ္ထားၾကသည္။ ထိုျပင္ သႀကၤန္ကာလသံုးရက္အတြင္း မည္သည့္ေတာင္ယာလုပ္ငန္း၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းကိုမွ် မျပဳလုပ္ၾကေခ်။ အစားေသာက္မွအစ သံုးရက္စာ ႀကိဳတင္ သိုေလွာင္ထားၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ ေသာက္သံုးေရကိုပင္ သံုးရက္အတြက္ ႀကိဳတင္ခပ္ထား ၾကသည္။

သႀကၤန္ရက္မ်ားအတြင္း မိမိတို႔႐ြာ၏ ၁ဝမိုင္ပတ္ဝန္းက်င္ အတြင္း႐ွိ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း မ်ားသို႔ ကေလးလူႀကီးမက်န္ အိုးစည္ဗံုေမာင္းမ်ားတီးကာ သြားေရာက္ကန္ေတာ့ၾက သည္။ ဤသို႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတက္သည္ကို ပအိုဝ္းဘာသာအားျဖင့္ ” ထန္ေက်ာင္ ” ဟုေခၚ၏။ သႀကၤန္က်ခ်ိန္တြင္ ျမန္မာမ်ားကဲ့သိုပင္ ေရပက္ေသာအေလ့အထ ႐ွိၾက၏။ အမ်ားအားျဖင့္ သႀကၤန္အတက္ရက္တြင္ ေရပက္ေလ့ ႐ွိၾကသည္။ ဘုရားသြား ေက်ာင္းတက္သူမ်ား ကိုမူကား မပက္ၾကေပ။

ကဆုန္လႏွင့္ နယုန္လတြင္ ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ကုသိုလ္ျပဳရန္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းသို႔ စုေပါင္း၍ သြားေလ့႐ွိၾကသည္။ ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ စုေပါင္း၍ ဆြမ္းခ်က္ျခင္း၊ ဆြမ္းကပ္ျခင္း၊ ဥပုသ္ေစာင့္သူမ်ားကို ထမင္းေကြၽးျခင္း စသည္တို႔ကို ျပဳလုပ္ၾကေလသည္။ ထို႔ျပင္ ကဆုန္လတြင္ ေပ်ာ္႐ြင္မႈအတြက္ ”ပြယ္လုဖိုင္” ေခၚ ဒံုးလႊတ္ျပိဳင္ပြဲကို စုေပါင္းဆင္ႏႊဲၾကသည္။ ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ကဆုန္လ၊ နယုန္လကို ႏွစ္သစ္လဟု ယူဆၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေတာင္ေပၚ႐ွိ ေစတီမ်ားတြင္ ဆြမ္းေလာင္းပြဲက်င္းပၾကသည္။ ဆြမ္းေလာင္းၿပီးလွ်င္ ”လုဖိုင္”ေခၚ ဒံုးကို ႐ွိဳ႕လႊတ္ၾကသည္။ ”ပြယ္လုဖိုင္” ေခၚ ဒံုးလႊတ္ပြဲသည္ ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ေပ်ာ္စရာေကာင္းေသာ ပြဲတစ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္၏။ ကဆုန္၊ နယုန္လမ်ားတြင္ ”ပြယ္ပန္” ေခၚ ႐ွင္ျပဳပြဲကိုလည္း က်င္းပၾကေသး၏။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ဒုံးလႊတ္ဓေလ့ (ဇာတ္သိမ္း)

ေ႐ွးက ဘုရားကို ႐ွိဳ႕လႊတ္ပူေဇာ္သည့္ပြဲအျဖစ္ အျမင့္ဆံုးေရာက္ေအာင္႐ိႈ႕လႊတ္ၾက၏။ ထိုသို႕ ႐ွိဳ႕လႊတ္ရာတြင္ အသံစံု ” ဝီ ၊ ဝီ ” ထြက္ေစရန္အတြက္ ဝါးေျပာင္းငယ္ တို႐ွည္မ်ားကို ထိပ္ပိုင္းတြင္ တပ္ဆင္ၾက၏။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါတြင္ အျမင့္သို႔ မ႐ွိဳ႕လႊတ္ေတာ့သျဖင့္ မေတြ႕ရေတာ့ပဲ မည္သူ႔ဒံုး အေဝးေရာက္သည္ကိုယွဥ္ၿပိဳင္ၾက၏။ အေဝးလႊတ္ကို ယွဥ္ၿပိဳင္ သည့္ဒံုးသည္ ဒံုးမလႊတ္ခင္ ဆုေၾကးေငြ ကိုထည့္ရ၏။ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ နာမည္ႀကီးဒံုးသည္ အျခားဒံုးမ်ားထက္ ဆုေၾကးပိုထည့္ရ၏။ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ နာမည္ႀကီးဒံုးမ်ားမွာ ” ႐ြိဳင္၊ ဘရားဗြာ၊ ေကာ္သာေ႐ြး” တို႕ျဖစ္ၾက၏။ ယခင္က ဒံုးအႏိုင္အ႐ံႈးကို ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ ေ႐ွ႕ပိတ္ဟူေသာ စကားလံုးကိုသံုးၾကသည္။ ေ႐ွ႕ပိတ္ ဟူေသာအဓိပၸာယ္မွာ ဒံုးႏွစ္လံုးကို ေတာင္အရပ္မွေန၍ ေျမာက္အရပ္သို႕လႊတ္လိုက္ရာ ဒံုးတစ္လံုးသည္ ေျမာက္စူးစူးသို႕သြားၿပီး က်န္တစ္လံုးသည္ အေ႐ွ႔ေျမာက္စူးစူးသို႕ သြားသည္ဆိုပါစို႕ ဒံုးႏွစ္လံုးသည္ တစ္တန္းတည္းက်ေနလွ်င္ အေ႐ွ႔ေျမာက္စူးစူးသို႕သြားေသာဒံုးသည္ ေျမာက္စူးစူးသို႕ သြားေသာဒံုးထက္ ပို၍ေဝး၏။ သို႕ေသာ္လည္း ေ႐ွ႕ပိတ္ဟူေသာ ဒံုးဥပေဒေၾကာင့္ အေ႐ွ႔ေျမာက္စူးစူးသို႕ သြားေသာဒံုးသည္ ေဝးပင္ေဝးေသာ္လည္း ေျမာက္စူးစူးသို႔ သြားေသာ ဒံုးကိုမႏိုင္ေခ်။

အနိုင္အ႐ႈံးအတြက္ အုပ္စုတစ္စုႏွင့္တစ္စု ဒံုးက်သည့္ေနရာ အကြာအေဝးကို ျပိဳင္ၾက သည္။ ယခင္က ဒံုးအသံျမည္ၿပိဳင္ၾကသည္ဟု မွတ္သားရသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတြ႕ရသည္မွာ ပစ္မွတ္အတြင္း ဝင္မဝင္ ျပိဳင္ၾကသည္က မ်ားေလသည္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္တြင္ အကြာအေဝး ခ်င္းတူေနလွ်င္ ဂိုး၏ဗဟိုႏွင့္နီးသူက ႏိုင္၏။ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ ဤသို႕မဟုတ္ဘဲ အကြာအေဝး တူေနလွ်င္ အညီအမွ် ခြဲေဝယူၾကသည္။ ဒံုးအႏိုင္အ႐ႈံးကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ အေဝးမွေန၍ ေစာင့္ၾကပ္ရသည္။ ဂိုးထား၍ အႏိုင္အ႐ႈံး ဆံုးျဖတ္ပါက ဂိုးအျပင္ဘက္တြင္ က်ေရာက္ေသာဒံုးကို အ႐ႈံးဟု သတ္မွတ္သည္။ ဒံုးလႊတ္ၿပီးပါက ဒံုးကိုတူးယူၿပီး အကြာအေဝး တိုင္းထြာကာ အႏိုင္အ႐ႈံး ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ယခုအခါ ဂိုးမထားေတာ့ဘဲ ဗဟိုပစ္မွတ္ကို ထားကာ အကြာအေဝး ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ဒံုးတက္ၿပီဆိုသည္ႏွင့္ ညာသံေပးကာ ေပ်ာ္ၾက၏။ မိမိတို႔ဒံုးသည္ အျခားသူမ်ားဒံုး ထက္သာေၾကာင္း လကၤာျဖင့္ ေစာင္းေျမာင္း၍ ႐ြတ္ဆိုၾက၏။ ေ႐ွးက မိမိတို႔ ဒံုးတက္လွ်င္ ေခါင္းေပါင္း၊ အက်ႌမ်ားကိုပင္ ခြၽတ္၍ေပ်ာ္ၾကသည္။ ႐ြံ႕ေတြ႕ပါကလည္း လူးလိမ့္ကာ ေပ်ာ္ၾကသည္။ တစ္ဘက္လူကိုလည္း မခံခ်င္ေအာင္ လက္ညႈိးထိုး၍စ၏။

ဒံုးမတက္သူမ်ားမွာ ဒံုးတက္သူ၏ က်ီစယ္သမွ် ကို ေခါင္းငံု႔၍ ခံရရွာသည္။ အခ်ိဳ႕က အိုးမည္းျဖင့္ တစ္ဘက္လူ၏ မ်က္ႏွာကို သုတ္လိမ္းသည္အထိ က်ီစယ္ၾကေလသည္။ တစ္ဘက္ႏွင့္တစ္ဘက္၊ တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ မည္မွ်ပင္ ေလွာင္ေျပာင္ က်ီစယ္ၾကေသာ္လည္း ခိုက္ရန္ျဖစ္ျခင္း၊ စိတ္ဆိုးျခင္း လံုးဝမ႐ွိေပ။ ေလွာင္ေျပာင္ က်ီစယ္ခံရသူသည္ ေနာင္ႏွစ္တြင္ မိမိတို႔ဒံုး သူတို႔ထက္ သာသြားပါက သူတို႔ကိုျပန္၍ တံု႔ျပန္ ေလွာင္ေျပာင္ၾက ေလသည္။ ဒံုးလႊတ္ျခင္းမွာ အႏၱရာယ္မ်ားသျဖင့္ လူေနအိမ္ေျခ မ႐ွိေသာ ကြင္းျပင္သို႔သာ ပစ္လႊတ္ၾကသည္။ ပအိုဝ္းတို႔၏ ”ပြယ္လုဖိုင္” (ဒံုးလႊတ္ပြဲ)ကို ပအိုဝ္းတို႔သာမက ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ေနထိုင္ၾကသည့္ အျခားလူမ်ိဳး မ်ားပါ စိတ္ဝင္စားၾကသည္။ သူတို႔သည္ ပအိုဝ္းတို႔ႏွင့္ေရာ၍ ေပ်ာ္ၾက၏။

ပအိုဝ္းတို႔ ” ပြယ္လုဖိုင္”သည္ ၾကီးသည္၊ ငယ္သည္၊ ဆင္းရဲသည္ မခြဲျခားပဲ လူမ်ိဳးဘာသာ အသက္အရြယ္မေ႐ြး ေပ်ာ္ႏိုင္ေသာ၊ ေပ်ာ္ၾကေသာ ပြဲပင္ျဖစ္၏။ ပအိုဝ္း ”ပြယ္လုဖိုင္” (ဒံုးလႊတ္ပြဲ)သည္ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲအသြင္ကို ေဆာင္ထားေသာ္လည္း ေစတီကို ပူေဇာ္သည့္ ႏွစ္သစ္ကူးပဲြေတာ္ ဘာသာေရးအသြင္သဏၭာန္မ်ား ေပ်ာက္ပ်က္ မသြားေပ။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ၊ တစ္ဖြဲ႕ႏွင့္တစ္ဖြဲ႕၊ တစ္႐ြာႏွင့္တစ္႐ြာ ျငင္းခုန္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားျခင္း မ႐ွိေပ။ ပအိုဝ္းတို႔၏ ”ပြယ္လုဖိုင္” (ဒံုးလႊတ္ပြဲ)ကို ေလ့လာလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာကို သက္ဝင္ ယံုၾကည္ျခင္း၊ စည္းလံုးေသာ အသြင္ကိုေဆာင္ျခင္း ၊ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္သူ ျဖစ္၏။ စကားကိုနာခံျခင္း ပြဲေတာ္ေကာ္မတီ၏ အဆံုးအျဖတ္ကို နာခံျခင္းမ်ားကို ေတြ႕ရေပသည္။ ပအိုုဝ္းတိုင္းရင္းသား တို႔သည္ ”ပြယ္လုဖိုင္” (ဒံုးလႊတ္ျခင္း)ကို ဝါသနာပါ၊ ကြၽမ္းက်င္႐ံုသာမက ဂုဏ္လည္းယူၾက၏။ ယခုေခတ္တြင္ အာကာသသို႔ ဒံုးပ်ံမ်ား ပစ္လြတ္သည္ကို သိေသာအခါ မိမိတို႔က လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃၆ဝ ေက်ာ္ကတည္းက ဒံုးကိုလႊတ္လာတာ ၊ လုပ္လာတာ အဆန္းမဟုတ္ပါဘူးဟု ဂုဏ္ယူ ေျပာဆိုၾက၏။ သို႔ေသာ္ ”ပြယ္လုဖိုင္” ေခၚ ဒံုးျပဳလုပ္သည့္ အတတ္မွာ ေ႐ွးကအတိုင္းပင္ ႐ွိ၏။ တိုးတက္မႈ မ႐ွိေပ။ အကယ္၍ ဒံုးလႊတ္သည့္ အတတ္ကို တိုးတက္ၾကံဆ တီထြင္ႏိုင္ခဲ့လွ်င္- ??? (^_^) ….

ကဲ .. က်ေနာ္တို႔ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ရိုးရာဒုံးလႊတ္ဓေလ့ အေၾကာင္းအရာ ဒီမွာတင္ က်ေနာ္ အဆုံးသတ္လိုက္ပါၿပီ .. ။ ရုပ္ပုံမ်ားကိုလဲ လိုအပ္သလို က်ေနာ္ ေနာက္ပိုင္း (Upload) လုပ္ၿပီး … တင္ၿပီးသား (post) ေတြကို (up to date) ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါဦးမည္။ ေလ့လာဖတ္ရွဳမွဳအတြက္ ခြန္ပအို၀္းမွ အထူးပဲ ေက်းဇူးတင္ရွိပါတယ္ .. အားလုံးကိုလဲ ခြန္ပအို၀္းမွ ေႏြးေထြးစြာ ၾကိဳဆိုပါတယ္ ခင္ဗ်ာ .. ။

P.S: Data-အခ်က္အလက္မ်ား လိုက္လံစုေဆာင္းေပးတဲ့ အစ္ကိုၾကီး ခြန္ေနမ်ဳိး (NayMyo Computer Service @ မဂၤလာဦးရပ္၊ ေတာင္ၾကီးကို .. ေက်းဇူးအထူး တင္ရွိပါေၾကာင္း .. မွတ္တမ္းတင္ၿပီး သကာလ .. ဆက္လက္အားေပး ဖတ္ရွဳၾကပါဦးလို႔ .. ခြန္ပအို၀္းမွ စာဖတ္သူမ်ားကို ေျပာၾကားလိုပါသည္ ခင္ဗ်ာ … ။

ဆက္ဖတ္ရန္...

သမိုင္းထဲက ပအိုု၀္းမ်ား (၁၃)

ရာဇကုမာရ၏ ဂူေျပာက္ႀကီး (ျမေစတီ)ေက်ာက္စာတြင္ ပ်ဴဘာသာကို ေနရာေပး၀ံ့ျခင္းမွာ ရာဇကုမာရကိုယ္တိုင္ ပ်ဴေသြးမကင္း ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သူ႔မိခင္ သမထီးတူမ သမၻဴလမွာ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔ အဆိုအရ လြယ္လံု(ပင္ေလာင္း)သူ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ မြန္စာကို အဓိကထား ေနရာေပးေလ့ရိွေသာ ခမည္းေတာ္ က်န္စစ္သားမင္းႀကီး နတ္ရြာစံခါနီးအခ်ိန္တြင္ မယ္ေတာ္သမၻဴလထံမွ ရရိွေသာ အေမြပစၥည္းမ်ားကို ထုခြဲကာ ခမည္းေတာ္ ကုသိုလ္ပြားစိမ့္ေသာငွါ ေရႊဆင္းထုေတာ္တစ္ဆူ ေရစက္သြန္းခ် လွဴဒါန္းေပးၿပီး ဘုရားေစတီတည္ ကိုးကြယ္ခဲ့ေလသည္။ ထိုေစတီ၌ ပ်ဴစာတစ္ဘက္ ပါ၀င္ေသာ ေလးဘာသာ ေလးမ်က္ႏွာ ေက်ာက္စာတိုင္မ်ားကို စိုက္ထူခဲ့ေလသည္။

ပ်ဴစာအေရးအသားမွာ ထိုေက်ာက္စာသည္ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ေသာ အေရးအသားအျဖစ္ အေထာက္အထား ျပဳၾကသည္။ သထံုသည္ ေတာင္သူပအူမင္းတို႔ စိုးစံေၾကာင္း သိၾကေသာ္လည္း ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း အထင္အရွားမျပဆိုခဲ့ၾကေပ။ ပ်ဴႏိုင္ငံ၊ ပ်ဴတိုင္းျပည္ျဖစ္ေသာ သေရေခတၱရာမွာ သု၀ဏၰဘူမိသထံုမွ သြားေရာက္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ အဆိုရိွသည္။ က်န္စစ္သားမင္း၏ ေက်ာက္စာအလိုအရ သေရေခတၱရာၿမိဳ႕ကို ပထမတည္ေထာင္သူမွာ ဗိႆႏိုးရေသ့ႀကီး ျဖစ္သည္။ တည္ေထာင္ေသာႏွစ္မွာ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံယူေသာႏွစ္ သာသနာႏွစ္(၁) ျဖစ္၏။ သာသနာႏွစ္(၁၀၁)တြင္ တည္သည္ဟုလည္း ယူဆခ်က္ကြဲလြဲမႈ ရိွသည္။

သေရေခတၱရာပ်က္ျခင္း၌ ပ်ဴႏွင့္ ကမ္းယံစစ္ျဖစ္၏။ စစ္ရွံဴးေသာကမ္းယံတို ့ေျပးၿပီးေသာ္ ပ်ဴတို ့ အခ်င္းခ်င္း စစ္ျဖစ္ၾကျပန္၍ သံုးစုကြဲျပန္၏။ တစ္စုကို ၾကပင္း(ကႅပင္း) သူတို ့ယူေလ၏။ တစ္စုကို သက္တို ့ယူေလ၏။ တစ္စုကား ေတာင္ညိဳဟူေသာ အရပ္တည္ေထာင္၍ ေနေလ၏။ (၃)ႏွစ္ရိွေသာအခါ မြန္တို႔က တိုက္ျပန္ေလေသာေၾကာင့္ ပ်က္ေခ်၏။ ထိုမွ ပန္းေတာင္း သက္သာအရပ္ကို တည္ေထာင္ေနျပန္ေလ၏။ (၆)ႏွစ္ရိွလွ်င္ ကမ္းယံတို႔က တိုက္ျပန္ေလ၍ ပ်က္ျပန္ေခ်၏။ ထိုကမွ မင္းတုန္းၿမိဳ ့ကိုေနျပန္ေလ၏။ မင္းတုန္းတြင္ ရခိုင္တို႔က တိုက္ျပန္၍ ပ်က္ျပန္ေခ်၏။ (၃)ႏွစ္ေနမွ သကၠရာဇ္ ဆပဥၥကိန္း၀င္ (၂၉)ႏွစ္ဆယ့္ကိုးခုတြင္ အရိမဒၵနာမည္ေသာ၊ ျပည္ကို သမုဒၵရာဇ္မင္း တည္ေထာင္စျပဳ၏။ (ဦးကုလား “မဟာရာဇ၀င္ႀကီး” ပထမအုပ္ ျမန္မာသုေတသနအသင္း ၁၉၆၀ စာ ၁၃၄) ထိုမွ လ်င္ျမန္သန္မာေသာ ပ်ဴေခၚရာမွ ျမန္မာျဖစ္လာသည္ ဆို၏။

သကၠရာဇ္မင္းသည္ သုပညာနဂရဆိႏၷ၏ တူျဖစ္သည္။ ပ်ဥ္းမနား၏ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ရိွ ရိုးမေတာင္ အေရွ ့ဘက္ေရလဲတြင္ ေတာင္ညိဳၿမိဳ႕ကို တည္ရာသံုးႏွစ္အၾကာတြင္ မြန္တို႔ တိုက္သည့္အတြက္ ပန္းေတာင္းသက္သာ ေရႊ ့ခဲ့၏။ ေျခာက္ႏွစ္အၾကာတြင္ ကမ္းယံတို႔ တိုက္လာသျဖင့္ မင္းတုန္းသို႔ ေျပာင္းရသည္။ တစ္ဖန္ သံုးႏွစ္အၾကာတြင္ ဓည၀တီက တိုက္ေသာေၾကာင့္ ပုဂံဘက္သို ့ ေရာက္လာ၏။

ထိုမွ သကၠရာဇ္ ၄၁၉-ခုနစ္တြင္ နန္းတက္လာေသာ အေနာ္ရထာမင္းသည္ သထံုသို႔ စစ္ခ်ီရင္း သေရေခတၱရာကို ႀကိဳတင္တိုက္ခိုက္ ဖ်က္ဆီးထားႏွင့္သည္။(အထက္၌ တင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။) သထံု၏ လက္ေအာက္ခံ အေျခခံအင္အားျဖစ္သည့္ ၾကပင္း(ကႅပင္း) ကိုလည္း ႀကိဳသိမ္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ရာ သထံုအင္အား ေလ်ာ့ပါးခဲ့ၿပီမွာ ေသခ်ာေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သထံုျပည္၏ ထာ၀ရသား ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတစ္ခ်ိဳ႕သည္ ေခါင္းေဆာင္မဲ့လ်က္ အအုပ္အစီးကိုးဖြဲ ့ျဖင့္ သထံုေဒသမွ တိမ္းေရွာင္သြားခဲ့ၾကသည္။ သထံုဘုရင္မႏုဟာ (မကုဋ = မႏုဟ၀္)၊ မိဖုရားေခါင္ႀကီး နင္ဂလာေဒ၀ီ (နန္းမဂၤလာေဒ၀ီ)ႏွင့္ အႏုပညာရွင္မ်ား၊ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားတို႔သည္ ဆင္ျဖဴေတာ္ (၃၂)စီးတြင္ အစံု(၃၀)ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ ပုဂံသို ့ ေဆာင္ယူျခင္းခံခဲ့ရေလသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

သမိုင္းထဲက ပအိုု၀္းမ်ား (၁၂)

အေနာ္ရထာမင္းျမတ္ သထံုျပည္ၾကီးကို တိုက္ရသည့္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ ပိဋကတ္သံုးပံုရလုိမွဳဟု အသိမ်ားၾကသည္။ ထိုတိုက္ပြဲအတြက္ သေရေခတၱရာသည္ ပုဂံတပ္မေတာ္၏ ေအာက္ျပည္ေအာက္ရြာခ်ီ ခရီးတြင္ အတားအဆီး အခုအခံ ျဖစ္ေနသည္မွာၾကာၿပီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေနာ္ရထာမင္းတရားသည္ နန္းတတ္စ အခ်ိန္ကပင္ သေရေခတၱရာသို႔ ပုဂံတပ္မ်ားေစလႊတ္၍ သိမ္းသြင္းထားခဲ့သည္။ ပ်ဴမင္းကို ထိန္းသိမ္းထားၿပီး ပုန္ကန္ေတာ္လွန္မည့္ အေျခအေန မျဖစ္ေပၚေစရန္ ေအာက္ေျခမွစ၍ ၿဖိဳခ်ထားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ပုဂံတပ္မေတာ္သည္ သေရေခတၱရာ၏ အေရွ႔ေတာင္ဘက္ (ယခုေခတ္မိုင္ ၁၇၀ခန္႔) တြင္ရိွေသာ ၾကပင္း (ကႅပင္း)သို႔ ဆက္၍ခ်ီသည္။ ၾကပင္းဆိုသည္မွာ ယေန႔ တြံေတးၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ဘက္ (၄)မိုင္ခန္႔အကြာ ကန္ပဲ့ရြာအနီးမွာရိွသည္။ ၿမိဳ႕ရိုးၿမိဳ႕တာႏွင့္ အခိုင္အခန္႔ ရိွခဲ့ေသာ ေရွးေခတ္ေဟာင္း ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။

ၾကပင္းဆိုသည္မွာ သေရေခတၱရာပ်က္စဥ္ ပ်ဴအုပ္စုသံုးစုကြဲရာ တစ္အုပ္စုခို၀င္ခဲ့ေသာအရပ္ ျဖစ္သည္။ ၾကပင္း(ကႅပင္း)မွာ ဒလဟူေသာစကားႏွင့္ အဓိပၸါယ္တူသည့္ ပ်ဴေ၀ါဟာရစကားျဖစ္သည္။ ေအာက္အရပ္ေဒသဟု ဆိုလိုသည္။ သထံုမွ ေတာင္သူလူမ်ိဳးတို႔၏ အေျခခံအင္အားစုမ်ားကို ႀကိဳတင္ၿဖိဳခြင္းေသာ အေနာ္ရထာမင္း၏ တိုက္ခုိက္မႈ စြမ္းရည္ျပည့္၀ေသာ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေလသည္။

သထံုပ်က္ေလၿပီ။ အေနာ္ရထာမင္းျမတ္သည္ ပိဋကတ္ေတာ္အစံု(၃၀)ကို ဆင္ျဖဴ (၃၂)စီးတြင္တင္၍ ေနျပည္ေတာ္ပုဂံသို႔ ပင့္ေလသည္။ ထို႔ျပင္ ပိဋကတ္တတ္ေသာ သူေတာ္စင္အရိယာ တစ္ေထာင္ တို႔ကိုပါပင့္ခဲ့သည္ဟု သမိုင္းကဆို၏။ ဤစစ္ပြဲတြင္ မွတ္သားဖြယ္တစ္ခ်က္မွာ ပါဠိဘာသာက်မ္းစာမ်ားကိုသာ ယူေဆာင္၍ က်န္မြန္ဘာသာက်မ္းမ်ားကို မီးရိွဳ႕ခဲ့သည္ဟုဆိုေသာ အခ်က္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ HTIN AUNG Dr Burmese Drama (Oxford: OUP 1956) Px1

ထိုျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ပါက အေနာ္ရထာ နန္းတတ္စကပင္ သိမ္းသြင္းခဲ့ေသာ သေရေခတၱရာမွာ အရည္းႀကီး ရဟန္းတို႔ လွည့္ဖ်ားေသာ ကိစၥကို ေျဖရွင္းရင္း တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ ထားခဲ့သည္။ သခြက္ပင္ႀကီး၏ အေခါင္းအတြင္း၌ “အရည္းႀကီးသာသနာက်င့္စဥ္” ေရးသားထားေသာ ေပစာခ်ပ္မ်ား ႀကိဳတင္ထည့္သြင္းကာ အေနာ္ရထာအား လိမ္လည္ေသာအမႈျဖစ္သည္။ ထိုက်မ္းစာမ်ားမွာ ပ်ဴဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ သထံုမွရေသာ ပိဋကတ္သံုးပုံမွာလည္း သီဟိုဠ္မွ အရွင္ဗုဒၶေဃာသ ေရးကူးခဲ့ေသာ မာဂဓဘာသာက်မ္းမ်ား ပါ၀င္ေပလိမ့္မည္။ ထိုမာဂဓဘာသာက်မ္းမ်ားမွာ သထံုေဒသရိွ ပအို၀္းျဖစ္လာသည့္ ပ်ဴစာေပျဖင့္ ေရးကူးလာခဲ့ေသာ က်မ္းမ်ား ျဖစ္ေပမည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ သာသနာေတာ္ သန္႔စင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အရည္းႀကီးက်မ္းလာ အေရးအသား အသံုးအႏႈံးမ်ားႏွင့္ မေရာစိမ့္ေသာဌါ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားကို သန္႔စင္သစ္လြင္ေသာ သီးျခားအေရးအသား အသံုးျပဳႏိုင္မည့္ ဘာသာအသစ္တစ္ရပ္ကို အစားထိုး အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ၾကံစည္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရမည္ မလႊဲေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ပ်ဴစာကို မ်က္ႏွာလႊဲေတာ္မူၿပီး သထံုရိွ ပအူပ်ဴတို႔ႏွင့္ အေနႀကိဳနီးစပ္ခဲ့ေသာ မြန္တို႔၏ ပ်ဴဘာသာ ပိဋကတ္ေတာ္တို႔ကို အဓိကထားခဲ့ေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေနာ္ရထာေစာလက္ထက္သည္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလျဖစ္သျဖင့္ အင္ႏွင့္အားႏွင့္ ထုႏွင့္ထည္ႏွင့္ စာေပထြန္းကားသည္ဟု မဆိုသာေပ။ က်န္စစ္သားမင္းလက္ထက္တြင္ ရာဇကုမာရ၏ ေလးဘာသာေက်ာက္စာေၾကာင့္ ျမန္မာစာ စတင္ထင္ရွားလာေသာ အေထာက္အထားကို ေတြ႕ ရိွရသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

သမိုင္းထဲက ပအိုု၀္းမ်ား (၁၁)

ဗိႆႏိုး၊ သေရေခတၱရာႏွင့္ သု၀ဏၰသထံုၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား ပ်က္စီးခဲ့ရေသာအခါတြင္ ပ်ဴပအို၀္းတို႔သည္ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ အခိုက္အတန္႔ ကင္းေ၀းရာ ေတာင္ေပၚေျမ ေဒသမ်ားဆီသို ့ေျပး၀င္ ခိုလံႈခဲ့ၾကမည္မွာ အမွန္မလြဲပါေခ်။ ေတာင္ေပၚေျမေဒသတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ရင္းစြဲရိွ၍သာ မ်ိဳးႏြယ္တူမ်ား စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ သင့္ေလတိုင္း လာေရာက္ခိုေအာင္းခြင့္ ရႏုိင္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဘိုးေတာ္ဘုရား လက္ထက္တြင္ သထံုကေလးဟု သမုတ္ေခၚတြင္ေပးႏုိင္ခဲ့ျခင္းမွာ သထံုႀကီးေခၚ သု၀ဏၰဘူမိတိုင္း၏ လက္ေအာက္ခံ နယ္ေျမျဖစ္ခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ တစ္ျခားေသာသူတို႔၏ နယ္ေျမျဖစ္ပါက ပအို၀္းမ်ားအလြယ္တကူ အေျခခ်ႏိုင္ခဲ့ၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ ခရစ္မေပၚမီႏွင့္ ခရစ္ေပၚၿပီး ေအဒီ(၇)ရာစုအထိ ထိုေဒသမ်ားသည္ ပ်ဴတို႔၏ ေဒသျဖစ္ေၾကာင္း အထက္၌ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသား မင္းတို႔၏ ဗဟိုအာဏာစက္တည္ခဲ့ရာ မင္းေနျပည္ေတာ္သည္ သု၀ဏၰဘူမိေခၚ သထံုျဖစ္သည္။ သထံုႏွင့္ တေကာင္းဆက္ဆံေရး သမိုင္းသက္ေသ၊ တေကာင္းကို နန္ေခ်ာင္တို႔ ၀င္တိုက္ခိုက္ ဖ်က္ဆီးသျဖင့္ ပ်က္စီးခဲ့ရသကဲ့သို႔ သထံုသို႔လည္း ဆင္းတိုက္သျဖင့္ ထိခိုက္နစ္နာခဲ့ရသည္။ ပအို၀္းတို႔၏ သု၀ဏၰဘူမိသထံု ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားဟူေသာ အမည္နာမ စတင္ထင္ရွားလာေသာ ဘံုဌာနသည္ သု၀ဏၰဘူမိေခၚ သထံုေဒသျဖစ္သည္။ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားမ်ားကို ေရွးကေတာင္သူလူမ်ိဳးမ်ားဟု လူသိမ်ားခဲ့သည္။ ပအူ၊ ပအို၊ ပြာအို၊ ဘအု၊ ဖအို၊ ပအု၊ ပအို႔ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေရးသားမွတ္တမ္း တင္ခဲ့ၾကသည္။ သု၀ဏၰဘူမိ၏ သမိုင္းဦးေခတ္သည္ ေတာင္သူပအူလူမ်ိဳးတို႔၏ သမိုင္းျဖစ္သည္။ ေႏွာင္းပိုင္းကာလသည္ မြန္တို႔ ၾသဇာလႊမ္းမိုးေသာကာလ ျဖစ္ခဲ့သည္။

ေအဒီ(၁၁)ရာစု အတြင္းတြင္ လင္ဖြန္းၿမိဳ႕သူ ၿမိဳ႕သားမ်ားက ကာလ၀မ္းေရာဂါဆိုးကို ေရွာင္တိမ္းရင္း သထံုဘက္သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္ဟုဆို၏။ ထိုအခ်ိန္တြင္ သထံုကို ပုဂံမင္းမ်ား အုပ္စိုးေနခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး အဆင္ေျပမႈမရိွ၍ ဟံသာ၀တီပဲခူးဘက္သို႔ ဆက္လက္သြားရာ စကားခ်င္းတူညီေသာ လူမ်ိဳးခ်င္းျဖစ္သျဖင့္ ၎တို႔အား ပဲခူးမွ မြန္မ်ားက ေကာင္းစြာႀကိဳဆိုဧည့္ခံ၍ ေနရာေပးသည္ဆိုေၾကာင္း မွတ္တမ္းတစ္ေစာင္တြင္ ေလာႏွင့္လင္ဖြန္း စစ္ေရးဆိုရာ၌ လင္ဖြန္းမွလူမ်ားကို ရာမညတိုင္းရင္းသားဟု သံုးႏႈန္းေၾကာင္းဟု ေဖာ္ျပေသးသည္။

ထိုကာလ၌ သု၀ဏၰဘူမိတြင္ အုပ္စိုးေသာမင္းမွာ မြန္လူမ်ိဳးသက္သက္ မဟုတ္မူဘဲ ပအို၀္းမြန္ကျပားျဖစ္ေသာ အရမညရာဇာမင္းႏွင့္ မႏုဟာမင္း လက္ထက္မ်ား ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ဥႆပဲခူးတြင္ အားသာေနၿပီးေသာ မြန္မင္းသည္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္စံနစ္၏ အစဥ္အလာအရ ဘုန္းတန္ခိုးႀကီးမားေနေသာ ပုဂံျပည့္ရွင္ အေနာ္ရထာမင္းထံ မြန္မင္းသမီးေတာ္အငယ္ ခင္ဦးေခၚ မဏိစႏၵာကို ဆက္သကာ ပုဂံႏွင့္ဥႆာ ေရႊလမ္းေငြလမ္းခင္းခဲ့သည့္ ကိစၥမွာ ထင္ရွားၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုအေျခအေနမတိုင္မီ သထံုမႏုဟာမင္းထံ ခင္ဦး၏အမေတာ္ သီရိမာအား ဆက္သကာ ေရႊလမ္းေငြလမ္း ေဖါက္ထားၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း မြန္ပအို၀္း တိုင္းရင္းသားအေရးကိစၥ မရွင္းမလင္း ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ လင္ဖြန္းမွ ေရာက္လာေသာ မြန္မ်ားသည္ သထံု၌ အင္ႏွင့္အားႏွင့္ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ရန္ အဆင္မေျပေသာေၾကာင့္ ပုဂံအင္အားကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳထားေသာ ဥႆာပဲခူးမင္းထံ သြားေရာက္ပူးေပါင္းျခင္းသာ ျဖစ္ေလသည္။

ဥႆာပဲခူးကို ဟံသာ၀တီဟု လူသိမ်ားသည္။ ဟံသာ၀တီဟု လူသိမ်ားလာသည္မွာ ဗညားဦးမင္း နန္းတက္ေသာ ၁၄-ရာစုေလာက္မွသာ ျဖစ္သည္။ ပုဂံႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္ကာလကမူ ဟံသာ၀တီ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ေနရာတြင္ ဥႆာပဲခူးဟုတြင္ခဲ့ေသာ မြန္ႏိုင္ငံထြန္းကားခဲ့သည္။ ထိုဥႆာပဲခူးမင္းသည္ မြန္ခမာနယ္မ်ားထက္ပို၍ ပုဂံႏွင့္ ေသြးစည္းရန္ အားသန္ေသာေၾကာင့္ ယခု ကေမာၻဒီးယား ဟုေခၚေသာနယ္မွ လာေရာက္တိုက္ခိုက္သည့္ ဂြ်မ္းစစ္သည္တို႔ကို ႏိွမ္နင္းေပးပါရန္ ပုဂံသို႔ စစ္ကူေတာင္းခဲ့ေလသည္။ ထိုဂြ်မ္းစစ္သည္မ်ားကို သထံုသားတို႔ တြန္းလွန္ပစ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း ပုဂံသို ့ ခ်ဥ္းကပ္မူ အားပိုသာသြားရျခင္း ျဖစ္ေလသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

လူပ်ိဳအပ်ိဳဘဝႏွင့္ မဂၤလာလက္ထပ္ပြဲ

လူပ်ိဳအပ်ိဳဘဝသည္ လူမ်ိဳးတိုင္းတြင္ ရိွၾကသည္။ ပအိုဝ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား တြင္လည္း လူပ်ိဳလွည့္သည့္ ဓေလ့ရိွသည္။ လူငယ္မ်ား လူပ်ိဳလွည့္ရာတြင္ မိမိရြာတြင္း၌လည္းေကာင္း၊ တစ္ဦးခ်င္းျဖစ္ေစ အေပါင္းအသင္းမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေစ လွည့္ေလ့ရွိသည္။ သူစိမ္းျပင္ပရြာ၌ အပ်ိဳလွည့္လုိလွ်င္ ကာလသားေခါင္းေဆာင္ထံတြင္ျဖစ္ေစ၊ ရြာခံကာလသားတစ္ဦးကျဖစ္ေစ လမ္းညႊန္ဦးေဆာင္ေပးၾကရသည္။ အိမ္ရွင္အပ်ိဳအမ်ိဳးသမီးအေနျဖင့္ မိမိ၏အိမ္ အလည္လာေသာ လူပ်ိဳမ်ားအား သိသည္ျဖစ္ေစ၊ မသိသည္ျဖစ္ေစ၊ လက္ခံစကားေျပာျပီး ေရေႏြးၾကမ္၊ ကြမ္း၊ စားဘြယ္တစ္ခုခုျဖင့္ ဧည့္ခံေပးရသည္။ လူပ်ိဳလွည့္ စကားေျပာရန္မွာ ေနအိမ္အတြင္းရွိ မီးဖိုနံေဘး၌ ဝိုင္းထိုင္၍ ေျပာၾကသည္က မ်ားသည္။ အခ်ိဳ႔လည္း ေန႔လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မ်ားသို႔ လွည့္လည္ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားအေနျဖင့္ အသက္(၁၆) ႏွစ္ အရြယ္မွစ၍ လူပ်ိဳလွည့္ႏိုင္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ အသက္(၁၅) ႏွစ္တြင္ အပ်ိဳအျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ရိွၾကသည္။

လူပ်ိဳအပ်ိဳစကားေျပာရာတြင္ ရိုးရိုးပအုိဝ္းဘာသာစကားျဖင့္လည္းေကာင္း စကားထာမ်ားဝွက္၍ လည္းေကာင္း ေျပာၾကသည္။ လူပ်ိဳအပ်ိဳမ်ား အာဝဇြန္း ေကာင္းမေကာင္းအေပၚ အေျခခံ၍ လူပ်ိဳအပ်ိဳ လွည့္ခ်ိန္ၾကာတတ္သည္။ အမ်ိဳးသမီး၏ မိဘေမာင္ဘြားမ်ားက လာေရာက္ ပိုးပန္းၾကေသာ မည္သည့္လူပ်ိဳမ်ားကိုမဆို ျငင္းပယ္တားျမစ္ေလ့ မရိွၾကပါ။ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဓေလ့ထံုးစံလူမႈေရး စည္းကမ္းမ်ား ေဖာက္ဖ်က္ပါက ရြာသူရြာသားမ်ား၏ ဝိုင္းက်ဥ္ျခင္းကို ခံရတတ္သည္။ ကာလသား ကာလသမီးေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိ ဝန္ခ်ေတာင္းပန္ျပီး လက္ခံမွသာ ရြာအသိုင္းအဝို္င္းအတြင္းသို႔ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ခြင့္ ျပဳၾကသည္။
အပ်ိဳက လူပ်ိဳ၏ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို လက္ခံသေဘာတူလွ်င္ လက္ေဆာင္ပစၥည္း အထိမ္းအမွတ္ တစ္ခုခုေပးႏိုင္သည္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အေျခအေန အခ်ိန္အခါအရ နားေဖာက္ျပီး ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။

မဂၤလာလက္ထပ္ပြဲ
အမ်ိဳးသားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး အခ်င္းခ်င္းေမတၱာမွ်ၾကေသာအခါ အမ်ိဳးသားမိဘႏွင့္ လူၾကီးမ်ားက အမ်ိဳးသမီးမိဘႏွင့္ လူၾကီးမ်ားထံသို႔ သြားေရာက္ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းၾကသည္။ အမ်ိဳးသမီးဘက္မွ မိဘမ်ားႏွင့္ ကာယကံရွင္ သေဘာတူၾကလွ်င္ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းျခင္း ေအာင္ျမင္သည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ လက္ေဆာင္တစ္ခုခု တင္ၾကရပါသည္။
မဂၤလာလက္ထပ္ပြဲအတြက္ ႏွစ္ဖက္ေသာ မိဘမ်ားက ရက္ေကာင္းရက္ျမတ္ ေရြး၍ ေဆြမ်ိဳးမိတ္သဂၤဟ မ်ားအား ဖိတ္စာကမ္းၾကသည္။ လက္ထပ္ပြဲမ်ားကုိ သတို႔သမီးမ်ား၏ ေနအိမ္တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္သည္ကမ်ားသည္။
လက္ထပ္ပြဲတြင္ ကန္ေတာ့ပြဲသံုးပြဲ ျပင္ေပးရသည္။ ႏွစ္ဖက္ေသာမိဘမ်ားအား ကန္ေတာ့ရန္ ကန္ေတာ့ပြဲ၊ ေက်းရြာကာလသား ေခါင္းေဆာင္ ကန္ေတာ့ရန္ ကန္ေတာ့ပြဲႏွင့္ မဂၤလာပြဲလာပရိတ္သတ္မ်ားအား ကန္ေတာ့ရန္ ကန္ေတာ့ပြဲ ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ကန္ေတာ့ပြဲတုိင္းတြင္ စံုအေရအတြက္ျဖစ္သည့္ ငါးခ်ဥ္ႏွစ္ထုပ္၊ အလံုးေရစံုေသာ ငွက္ေပ်ာသီး ႏွစ္ဖီး၊ လက္ဖက္အစံု ႏွစ္ထုပ္၊ ေဆး ႏွစ္ထုပ္ႏွင့္ ကြမ္းသီးကြမ္းရြက္မ်ား ျပည့္ျပည့္စံုစံု ထည့္ရသည္။
မဂၤလာအခ်ိန္အခါကို နံနက္ေနထြက္ခ်ိန္မွ မြန္းတည့္ခ်ိန္အထိ သတ္မွတ္ေလ့ရွိၾကသည္။ သတို႔သား သတို႔သမီးအရံမ်ား ထားၾကသည္။ သတို႔သား သတို႔သမီးအရံမ်ားသည္ အပ်ိဳလူပ်ိဳမ်ားျဖစ္ရန္ႏွင့္ မိဘအစံုအလင္ျဖစ္ရန္လုိသည္။ မဂၤလာလက္ထပ္ပြဲကို သက္ၾကီးဝါၾကီး အိမ္ေထာင္စံုလင္သူ တစ္ဦးဦးက စတင္၍ လက္ထပ္ေပးရသည္။ သတို႔သား သတို႔သမီးမ်ား၏ လက္တြင္ ခ်ည္ခင္စြပ္ ဆုေတာင္းလက္ဖြဲ႔ေပးၾကသည္။ ေရႊ၊ ေငြ၊ ပစၥည္း အသံုးအေဆာင္မ်ား လက္ဖြဲ႔ၾကသည္။ ႏွစ္ဖက္ေသာ ေဆြမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ဧည့္သည္မ်ားအား ထမင္း၊ လက္ဖက္ရည္ စသည့္ စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္မ်ားျဖင့္ ဧည့္ခံေကၽြးေမြးၾကသည္။ လက္ထပ္မဂၤလာပြဲ၏ ကုန္က်စရိတ္မ်ားကုိ သတို႔သားဖက္မွ အကုန္အက်ခံသည္က မ်ားသည္။
ပအိုဝ္းေက်းလက္ေတာရြာမ်ားတြင္ သတို႔သား သတို႔သမီးမ်ားကုိယ္တိုင္ ႏွစ္ဖက္ေသာ ေဆြမ်ိဳးမ်ားထံ တစ္ရြာဝင္ တစ္ရြာထြက္ လုိက္လံကန္ေတာ့ရေသာ မဂၤလာပြဲ အစဥ္အလာမ်ားလည္း ရိွပါသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ဓေလ့ထံုးစံမ်ား

ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္ျခင္း

ပအုိဝ္းလူမ်ိဳးတြင္ မိန္းမ၏ ေမာင္ႏွွွင့္အစ္ကုိအား ‘မက္’ ဟုေခၚ၍ ညီမ၏ေယာက်ာၤးကိုလည္း ‘မက္’ ဟုပင္ေခၚသည္။ ညီအစ္မ နွစ္ေယာက္၏ ေယာက္်ားကို ‘ဖာတန္’ ဟုေခၚျပီး၊ ညီမ၏ လင္ေယာက္်ားကုိ ‘ဖာနင္’ ဟုေခၚသည္။ အေဖ၏ ညီကို ‘ဖာနင္’၊ အေမ၏ အစ္ကုိ ကုိ ‘ဖာတန္’ ဟုေခၚသည္။ အေမ၏ေမာင္ကုိ ‘ဖူ’ ဟုေခၚသည္။ အေဖ၏ ညီမႏွင့္ အစ္မကုိလည္း ‘ဖူ’ ဟုေခၚသည္။ အေမ၏ ညီမကို ‘မိြဳးတန္’၊ အေမ၏ အေမကုိ ‘မိြဳးျဖား’၊ ဇနီးသည္၏ ညီမကို ‘မြိဳးနင္’၊ ဇနီးသည္၏ အစ္မကုိ ‘မိြဳးတန္’ ဟုေခၚသည္။

အေမြဆက္ခံျခင္း

မိဘႏွစ္ပါးကြယ္လြန္ေသာ္ က်န္ရွိပစၥည္းမ်ားကုိ သားသမီးမ်ားအား က်ားမ ႀကီးငယ္မခြဲျခားဘဲ ခြဲေဝယူၾကသည္။ မိဘႏွင့္ ေနာက္ဆံုးအတူေနသူက အေမြကုိ ပုိရထုိက္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ သားသမီးေျမးျမစ္မရွိမွသာ အနီးဆံုးေဆြမ်ိဳးက ဆက္ခံႏုိင္သည္။ မိဘ၏ ေနအိမ္ႏွင့္ ေျမကြက္ကုိ အငယ္ဆံုးသားသမီးမ်ားအား ေပးေလ့ရွိသည္။ အေမြစား အေမြခံ မရွိဘဲ ေသဆံုးသြားၾကလွ်င္ ၄င္းတုိ႕၏ ပစၥည္းမ်ားကုိ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းသုိ႕ ေပးပို႕ လွဴဒါန္းေလ့ရွိသည္။

ကင္ပြန္းတပ္ျခင္း

ပအုိဝ္းကေလးမ်ားကုိ ေမြးျပီး တစ္ႏွစ္အတြင္းတြင္ အမည္ေပး ကင္ပြန္းတပ္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ ေလ့ရွိၾကသည္။ အမည္မ်ားကုိ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက လည္းေကာင္း၊ ေဗဒင္ပညာရွိမ်ားက လည္းေကာင္း၊ ဘုိးဘြားမိဘမ်ားက လည္းေကာင္း ေန႕နံအလုိက္ေပးေလ့ ရွိၾကသည္။ သက္ၾကီး ရြယ္အို မိတ္သဂၤဟမ်ားအား ဖိတ္ၾကားေကြ်းေမြးျပီး ခ်ည္မွ်င္စြပ္ ဆုေတာင္း ေပးတတ္ၾကသည္။ ေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ လက္ဖြဲ႕ေလ့ရွိၾကသည္။

ပညာသင္ျခင္း

ပေဒသရာဇ္ေခတ္တြင္ (၁၀) ႏွစ္အရြယ္ ကေလးမ်ားအား ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းသုိ႕ပုိ႕၍ ပအုိဝ္းစာႏွင့္ ေလာကုတၱရာစာေပမ်ားကုိ သင္ၾကားေစၾကသည္။ မိန္းကေေလးမ်ားမွာမူ စာသင္ခြင့္မရိွခဲ့ၾကပါ။ ဖဆပလေခတ္တြင္ ကုိယ္ထူကုိယ္ထ မူလတန္းေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္၍ ေလာကီပညာရပ္မ်ားကုိ စတင္သင္ၾကားလာၾကသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္၊ ျမန္မာ့ ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ နွင့္ ယခု ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရေခတ္ လက္ထက္တြင္ ပအုိဝ္းေဒသ အတြက္ မူလတန္းေက်ာင္းမ်ား၊ အလယ္တန္းေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားကုိ လုိအပ္သလုိ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့၍ ပအုိဝ္းကေလးမ်ား ပညာေရးကုိ ေကာင္းမြန္စြာ သင္ၾကားခြင့္ ရေနၾကျပီျဖစ္သည္။ တကၠသုိလ္၊ ေကာလိပ္မ်ားသုိ႕ ပအုိဝ္းေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ား ေထာင္ႏွင့္ ခ်ီျပီး ပညာသင္ၾကားေနသကဲ့သုိ႕ ပအုိဝ္းေခတ္ပညာတတ္ ဘြဲ႕ရမ်ားလည္း အေတာ္အတန္ရွိလာ ခဲ့ပါျပီ။

ရွင္ျပဳပြဲ အခမ္းအနား

ပအုိဝ္းမိဘတုိင္းသည္ မိမိတို႕၏ ရင္ႏွစ္သည္းခ်ာ သားလွရတနာမ်ားအား ရွင္ျပဳေပးႏုိင္ၾကရန္ အႏွစ္ႏွစ္ အလလ ၾကိဳးစား၍ အလုပ္လုပ္ကာ ေငြေၾကးစုေဆာင္းၾကသည္။ ႏွစ္စဥ္ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ျပီးဆံုး၍ အားလပ္ေသာအခ်ိန္မ်ားတြင္ ေက်းရြာမ်ားမွ စုေပါင္း၍ ရဟန္း သာမေဏ အပါး (၅၀) မွ (၃၀၀) အထိ ရွင္ျပဳပြဲ အခမ္းအနားမ်ားကုိ စည္ကားသုိက္ျမိဳက္စြာ က်င္းပၾကသည္။ မိမိတို႕ လွဴဒါန္းခဲ့ၾကေသာ ေက်ာင္း၊ သိမ္၊ ဇရပ္၊ ေရတြင္း၊ ေရကန္ အစရွိေသာ အလွဴဒါနမ်ားအတြက္ပါ တပါတည္း ေရစက္သြန္းခ် ကုသုိလ္အမွ်ေပးေဝၾကသည္။ ရပ္နီး ရပ္ေဝး မိတ္ေဆြ သဂၤဟ အေပါင္း အသင္းမ်ားအား ဖိတ္ၾကားကာ သံုးရက္ သံုးည တုိင္တုိင္ ဧည့္ခံေကြ်းေမြးၾကသည္။ ႏွစ္စဥ္ တေပါင္းလ၊ တန္ခူးလမ်ားတြင္ ပအုိဝ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား၏ စုေပါင္းရွင္ျပဳပြဲ အခမ္းအနားမ်ားကုိ ပအုိဝ္းေဒသ ေနရာ အႏွံ႕အျပားေတြ႕ရွိရေပသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ေက်းရြာတည္ေဆာက္မႈ

ပအုိဝ္းတုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ျခံယာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ေက်းရြာမ်ား တည္ေဆာက္ရာတြင္လည္း စုိက္ပ်ိဳးရန္ ေျမၾသဇာ ေကာင္းမြန္သည့္ ေျမလြတ္ေျမရုိင္းမ်ား ရွိရာေဒသမ်ားကုိ အဓိကေရြးခ်ယ္ ၾကသည္။ ေသာက္သံုးေရ ႏွင့္ သီးႏွံစုိက္ပ်ိဳးရန္ ေရရရွိေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈ ေကာင္းမြန္ေရးအတြက္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားၾကသည္။ ပအိုဝ္းေက်းရြာမ်ားကို ေရမဝပ္သည့္ ေတာင္ကုန္း ေတာင္ေစာင္းမ်ားေပၚတြင္ အမ်ားဆံုး ေတြ႕ရွိရသည္။ ေတာင္ေပၚေဒသ ေရမဝပ္သည့္ ေနရာမ်ားမ်ား ေရြးခ်ယ္ရျခင္းမွာ ေလေကာင္းေလသန္႕ ရရွိေစရန္၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေစရန္ႏွင့္ သစ္ဝါးမ်ား ေပါမ်ားေသာ ေတာင္ေပၚ ေတာင္ေစာင္းမ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္တည္ေဆာက္ဟန္ တူပါသည္။

ပအိုဝ္းေက်းရြာတည္ေဆာက္ရာတြင္ အေျခခံသည့္ အခ်က္မ်ားမွာ စုိက္ပ်ိဳးရန္ေျမႏွင့္ ေျမၾသဇာ ေကာင္းမေကာင္း၊ ေသာက္သံုးရန္ႏွင့္ စုိက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ရန္ ေရရိွမရိွ၊ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး လံုျခံဳေခ်ာေမြ႕မႈ ရိွမရွွိမ်ားကုိ အဓိကထားေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ အျခား ေနမ်က္ႏွာမူရာႏွင့္ ေလေၾကာင္းမ်ား၊ မိရုိးဖလာ အစဥ္အလာမ်ားကိုလည္း တစ္ျပိဳင္တည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစား ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ေက်းရြာမ်ားသည္ ေျမၾသဇာ ေကာင္းမြန္လွ်င္ ေရႏွင့္လမ္းပန္း အခက္အခဲမ်ား ရွိေသာ္လည္း ေနထိုင္ၾကသည္။ ေရရရွိေရးႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးကို လုပ္ငန္းခြင္အားသည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ စုေပါင္းလုပ္အားျဖင့္ လုပ္ကုိင္ၾကသည္။ ေရကို မ်ားေသာအားျဖင့္ စမ္းေခ်ာင္းမ်ားကုိ အမွီျပဳကာ ရြာမ်ား၊ လူေနအိမ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ၾကသည္။ ေတာေတာင္ သဘာဝ စိမ့္စမ္းေရထြက္မ်ားမွ ေရကုိ ေက်းရြာအေရာက္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ သြယ္တန္းၾကသည္။

လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေကာင္းမြန္၍ ေျမၾသဇာ ထက္သန္ေသာ ေရေပါမ်ားရာ ေဒသမ်ားတြင္ ေက်းရြာထူထပ္ ေပါမ်ားသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ကေလာ၊ ေတာင္ၾကီး၊ လိြဳင္လင္ ကားလမ္း မၾကီး ဝဲယာလက္တြင္ လည္းေကာင္း၊ ေအာင္ပန္း၊ ကေလာ၊ လြိဳင္ေကာ္ ကားလမ္း အေရွ႕ႏွင့္ အေနာက္တြင္လည္းေကာင္း၊ ေအာင္ပန္း၊ ေပြးလွ၊ ပင္းတယ၊ ရပ္ေစာက္ ကားလမ္း နံေဘး တစ္ဖက္ တခ်က္မ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ အဝတ္နက္ မ်ားျဖင့္ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ ဝင္ေနၾကေသာ ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ပအုိဝ္းေက်းရြာမ်ားကို ေတြ႕ရွိရသည္။

ပေဒသရာဇ္စနစ္ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီး ပအုိဝ္းမ်ား ေျမျပန္႕သို႕ ဆင္း၍ ကားလမ္းမႀကီးတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေနထုိင္လာၾကေၾကာင္း သိသာထင္ရွားသည္။ လယ္ယာေျမမ်ားကုိ ယခင္ကထက္တုိး၍ လုပ္ကုိင္လာၾကသည္။ သီးႏွံမ်ား စနစ္တက် တုိ႕ခ်ဲ႕စုိက္ပ်ိဳးလာၾကသည္။ ပအိုဝ္းေက်းရြာ မ်ားကုိ အိမ္ေျခ (၅) အိမ္ထက္ေက်ာ္လွ်င္ ရြာအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသျဖင့္ ေက်းရြာတစ္ရြာလွ်င္ ပွ်မ္းမွ်အိမ္ေျခ (၅၀) မွ (၇၀) အတြင္းတြင္သာ ရွိၾကသည္။ အိမ္ေျခ (၁၀) အိမ္မွ်သာရွိေသာ ရြာသိမ္ ရြာငယ္မ်ားမွ အိမ္ေျခ (၃၀၀) ေက်ာ္ရွိေသာ ရြာၾကီးမ်ားအထိ ရိွၾကသည္။ တစ္ရြာႏွင့္ တစ္ရြာ ပ်မ္းမွ် (၄) မုိင္ (၅) မုိင္ အထိ ကြာေဝးျပီး ကားလမ္းမၾကီးတေလွ်ာက္တြင္မူ (၂) မုိင္ ပတ္ဝန္းက်င္မွ်သာ ကြာေဝးၾကသည္။ ေက်းရြာပံုစံမ်ားမွာ ရြာဝိုင္း ပံုသ႑ာန္မ်ားျပား၍ ရြာတန္းရွည္ ပံုသ႑ာန္ နည္းပါးေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ရြာတန္းရွည္မ်ားကုိ ေခ်ာင္းႏွင့္ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္း တစ္ေလွ်ာက္မ်ားတြင္သာ ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။

ပအုိဝ္းေနအိမ္မ်ားကုိ ေရွးေခတ္အိမ္ပံုစံမ်ားႏွင့္ ေခတ္ေပၚအိမ္ပံုစံမ်ားဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိၾကသည္။ ေရွးေခတ္အိမ္ပံုစံသည္ သစ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ဝါးျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေဆာက္လုပ္ၾကေသာ္လည္း ေခါင္ေစာက္၊ ခါးတုိ၊ ျပဴတင္းေပါက္မ်ား မရွိေသာအိမ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ယခုေခတ္တြင္ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ အိမ္ပံုစံမ်ားျဖင့္ ပ်ဥ္ခင္း၊ ပ်ဥ္ကာ၊ သြပ္မုိးအိမ္မ်ား ေဆာက္လုပ္လာၾကကာ ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းမြန္ေစရန္ အခန္းတုိင္းတြင္ ျပဴတင္းေပါက္မ်ား တပ္ဆင္ထားၾကသည္။ အိမ္ေဆာက္လုပ္ရန္ ပထမဦးစြာ ေျမေနရာ ေရြးခ်ယ္ျပီး ေျမညွိရသည္။ ေန႕ေကာင္းရက္ျမတ္မ်ာ ေရြး၍ ပႏၷက္ ရုိက္ၾကသည္။ ဝါးအိမ္ ေဆာက္လုပ္လွ်င္ ရြာသားလုပ္အားျဖင့္ ေန႕ခ်င္းျပီး ေဆာက္လုပ္ေလ့ ရွိၾကသည္။ ႏွစ္ထပ္အိမ္ အေဆာက္မ်ားျပီး အိမ္ေပၚတြင္ ဧည့္ခန္း၊ အိပ္ခန္းႏွင့္ မီးဖုိခန္းမ်ား ခြဲျခားထားသည္။ အိမ္ေအာက္တြင္ ကြ်ဲ၊ ႏြား၊ တိရိစာၦန္မ်ားကုိ လည္းေကာင္း၊ သီးႏွံမ်ားကုိ လည္းေကာင္း၊ လယ္လုပ္ ကိရိယာမ်ားကုိ လည္းေကာင္း ထားရွိၾကသည္။ သစ္သားအိမ္မ်ားကုိ ရွမ္းျပည္နယ္၏ အျမဲ စိမ္းလန္းစုိျပည္ေသာ ေတာင္၊ ေျခာက္ေသြ႕သစ္ေတာ နွင့္ ထင္းရွဴးေတာ မ်ားမွ ရရွိေသာ ကြ်န္း၊ ပ်ဥ္းကတုိး၊ သစ္ယာ၊ အင္ၾကင္း၊ အင္၊ ကညင္၊ ထင္းရွဴး အစရွိေသာ သစ္မ်ားျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ၾကသည္။ သစ္သားအိမ္မ်ားကိုမူ အိမ္ရွင္မ်ားက ကြ်မ္းက်င္ေခတ္မီေသာ လက္သမားမ်ားကုိ ငွားရမ္းေဆာက္လုပ္ေစၾကသည္။ သစ္ႏွင့္ ဝါးသည္ ပအုိဝ္းေနအိမ္မ်ား အတြက္ အဓိက လုိအပ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ေခတ္မွီ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္မ်ားတြင္ အခန္းဖြဲ႕စည္းပံု အမ်ိဳးမိ်ဳးထားရွိေသာ ဘုရားေက်ာင္းကုိ ခမ္းနားသပ္ရပ္စြာျပင္ဆင္ထားေလ့ရိွၾကသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ဘာသာေရးကုိးကြယ္ ယံုၾကည္မႈ

ပအုိဝ္းတုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ စတင္ထြန္းကားရာ သုဝဏၰဘူမိသထံုျပည္မွ ရွမ္းကုန္း ျပင္ျမင့္သို႔ ေရာက္ရိွျပီး ဗုဒၶဘာသာ မ်ိဳးေစ့ကုိ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လာခဲ့ၾကသည္။ ပအိုဝ္းအမ်ားစုသည္ ဗုဒၶဘာသာကို ကုိးကြယ္ယံုၾကည္ၾကသည္။ အနည္းငယ္မွ်သာ ခရစ္ယာန္ ဘာသာကုိ ကုိးကြယ္ၾကသည္။ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားေသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားကို ေက်းရြာတိုင္းတြင္ ေတြ႔ရသည္။ ဘုရား၊ ေက်ာင္းကန္၊ ဇရပ္စေသာ သာသနာေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ားကို မိမိေခၽြးနည္းစာလုပ္အားခမွ စုေဆာင္းထားေသာ ေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းၾကသည္။

ပအိုဝ္းရြာတုိင္းတြင္ ေရႊေရာင္တဝင္းဝင္းရွိေသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားကို ခမ္းနားစြာ ေတြ႔ျမင္ရသည္။ ေစတီဘုရားပုထိုးမ်ားလည္း တင့္တယ္စြာ ဖူးေတြ႔ရသည္။ အခါၾကီးရက္ၾကီး၊ လျပည့္လကြယ္၊ ဝါတြင္းသံုးလ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ အခါသမယမ်ားတြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းႏွင့္ ဇရပ္မ်ား၌ သီတင္းသီလ ေဆာက္တည္သူမ်ား ျပည့္က်ပ္၍ ေနတတ္ ပါသည္။ ရဟန္းသံဃာဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားကို အထူးၾကည္ညိဳေလးစားၾကကာ တရားေတာ္မ်ားကို ေလးစားစြာ နာယူသည့္အျပင္ ဗုဒၶေဝယ်ာဝစၥ၊ ဓမၼေဝယ်ာဝစၥ၊ သံဃာေဝယ်ာဝစၥမ်ားကို အထူးေက်ပြန္တတ္ၾကသည္။

ပအိုဝ္းအိမ္တိုင္းတြင္ ဘုရားေက်ာင္းကို တရိုတေသ ျပင္ဆင္ထားၾကသည္။ ေန႔စဥ္ နံနက္တိုင္း ဆြမ္း၊ ပန္း၊ ေရခ်မ္း ကပ္လွဴဒါန္းၾကသည္။ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ မဝင္မီ ဘုရားဝတ္ျပဳၾကသည္။ အိမ္လည္လာေသာ ဧည့္သည္မ်ားသည္ အိမ္ေပၚေရာက္သည္ႏွင့္ ဘုရားကုိ ဦးစြာဝတ္ျပဳျပီး မွသာလွ်င္ လာရင္းကိစၥကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြး ေလ့ရွိၾကသည္။ ပအိုဝ္းတုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ အျခားဘုန္းရွင္၊ တန္ခိုးရွင္မ်ားကုိ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သည့္ အေလ့မရွိ။ ဗုဒၶဘုရားကုိသာလွ်င္ အေလးထားကုိးကြယ္ကိုင္းရႈိင္းတတ္ၾကသည္။ ဘုရားေဟာ ေဒသနာေတာ္မ်ားကုိ လိုက္နာ က်င့္သံုးၾကသည္။

မိမိ၏ စီးပြားေရး အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းလုပ္ငန္း ျဖစ္သည့္ လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရာ တြင္လည္း ဘာသာေရးကို ပစ္ပယ္ထားျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ဆုတ္ယုတ္သြားႏိုင္သည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ ေက်းရြာရွိရြာသားတိုင္း ဘာသာေရးကုိ ရုိေသကုိုင္းရိႈင္းသူမ်ားျဖစ္ၾကျပီး၊ ဘာသာအယူ၀ါဒအေပၚ တိမ္းေစာင္းေသြဖီေစသည့္ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ိဳးကို လံုးဝ လက္မခံၾကေပ။ ေက်းရြာမ်ားတြင္ လုပ္ငန္းခြင္ျပီး၍ က်င္းပသည့္ပြဲလမ္းသဘင္သည္လည္း ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ပြဲလမ္းအခမ္းအနားမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။ ဗုဒၶကို ပူေဇာ္သည့္ပြဲ၊ ဗုဒၶသားအျဖစ္ ခံယူသည့္ ရွင္ျပဳရဟန္းခံပြဲ၊ ဝါကၽြတ္ပြဲ၊ သၾကၤန္ပြဲမ်ားႏွင့္အျခား ဗုဒၶကို ရည္စူးသည့္ ပြဲမ်ားသာ က်င္းပေလ့ရိွၾကသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

`ေမာ္´(စာေဟာဆရာ)ရိုးရာ

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ပင္ရင္းမူလေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သည့္ လူမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားသမိုင္းတြင္ ထင္ရွားသည့္ သု၀ဏၰဘုမိသထံုျပည့္ရွင္ သူရိယ စႏၵာမင္း၏ သက္ရွိထင္ရွားစဥ္က ေဂါတမျမတ္စြာ ဘုရားကို ဖူးျမင္ရသည္မွစ၍ မင္းႏွင့္တကြ သု၀ဏၰဘုမိျပည္သူတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ သု၀ဏၰဘုမိ မင္းဆက္မ်ားအနက္ စမၼပါလမင္း၏ သားေတာ္ရဟန္းတစ္ပါးျဖစ္ေသာ ရွင္စမၼေဃာသသည္ တတိယသဂၤါယနာ တင္ခ်ိန္တြင္ အိိႏိၵယျပည္ မဇၨိၽမေဒသသို႔ႂကြေရာက္၍ ပိဋကတ္စာေပမ်ားကို သင္ၾကားတတ္ ေျမာက္ကၽြမ္းက်င္ခဲ့သည္။

ထိုေနာက္ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္ မူၿပီးေနာက္ အရွင္ ဗုဒၶေဃာသသည္ သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို႔ ႂကြေရာက္ၿပီး သီဟိုဠ္ကၽြန္းမွ စတုတၳ သဂၤါယနာတင္ထား ၿပီးျဖစ္ေသာ ပိဋကတ္စာေပမ်ားကို သု၀ဏၰဘုမိသထံုျပည္သို႔ ပင့္ေဆာင္ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပအို၀္းယဥ္ေက်းမႈသည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶတရားေတာ္မ်ားကို အေျခခံထားသလို ပအို၀္း စာေပ၌လည္း ဗုဒၶဘာသာစာေပက ေနရာအမ်ားဆံုးယူထားကို ေတြ႕ရသည္။ ဗုဒၶသာသနာ ေတာ္ တည္တံ့ျပန္႔ပြားေစရန္အတြက္ သံဃာေတာ္မ်ားက ပရိယတၱိစာေပမ်ားကို သင္ၾကားပို႔ခ် ေပးခဲ့သည္။ သံဃာေတာ္မ်ားေနာက္တြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို ျပန္႔ပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ သည့္ ပုဂၢိဳလ္တို႔မွာ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသား၏ `ေမာ္´ (ဓမၼကထိကတရားေဟာ လူပုဂၢိဳလ္ သို႔မဟုတ္ စာေဟာပုဂၢိဳလ္)ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားသက္ေတာ္ထင္ရွားစဥ္အခါကပင္ တရားေဟာကၽြမ္းက်င္ေသာ လူပုဂၢိဳလ္ ဓမၼကထိကမ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ အမ်ဳိးသားမ်ားထဲတြင္ စိတၱသူႂကြယ္သည္ ထင္ရွား၏။ တရား ေဟာ ကၽြမ္းက်င္သျဖင့္ စိတၱသူႂကြယ္အား ထူးခၽြန္မႈ `ဧတဒဂ္´ဘဲြ႕ကို ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္တိုင္ခ်ီးျမႇင့္ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။

ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၅၇ ခုတြင္ ပုဂံျပည့္ရွင္ အေနာ္ရထာမင္းေစာသည္ သု၀ဏၰဘုမိသထံု ျပည့္ရွင္ မႏုဟာမင္းကို ဓမၼအေရး စစ္ေအာင္ႏိုင္ခဲ့၍ ပိဋကတ္သံုးပံု အစံုသံုးဆယ္ကို ဆင္ျဖဴ ေတာ္ သံုးဆယ့္ႏွစ္စီးထက္တြင္ တင္ေဆာင္ၿပီး ဘုရင္၊ မိဖုရားႏွင့္တကြ ရဟန္းသံဃာ ေတာ္မ်ား၊ တတ္သိပညာရွင္မ်ားကို ပုဂံျပည္သို႔ေဆာင္ႏွင္းခဲ့သည္မွာ ျမန္မာရာဇာ၀င္သမိုင္း တြင္ ထင္ရွားပါရွိ ေလသည္။

သု၀ဏၰဘုမိသထံုျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူဘုရင္မင္း၊ ကိုးကြယ္ရာရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ တတ္သိပညာ ရွင္မ်ား မရွိေတာ့သည့္ေနာက္ပိုင္းကာလတြင္ ပအို၀္းျပည္သူတို႔သည္ သထံုျပည္မွ ကိုးအုပ္စု ခဲြ၍ ထြက္ခြာသြားၾကသည္။ ဤပအို၀္းကိုးအုပ္စုမ်ားအနက္ ေမာ္ေထာ္ဖာသည္ တတ္သိပညာ ျပည့္စံုသူတဦးျဖစ္သျဖင့္ ပခုကၠဴအုပ္စုကို ဦးေဆာင္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္အခါကပင္လွ်င္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ထြန္းလင္းျပန္႔ပြားရန္ သာသနာျပဳၾက ေသာ ဓမၼကထိကလူပုဂၢိဳလ္ စာေဟာဆရာ `ေမာ္´ ရွိခဲ့သည္ဟု သမိုင္းေျခရာခံ၍ သိရွိႏိုင္ သည္။ ၎ပခုကၠဴအုပ္စု ေခါင္းေဆာင္ေမာ္ေထာ္ဖာကို ေထာက္၍ ထင္ျမင္ယူဆမည္ဆိုပါက ပအို၀္းေမာ္သည္ ေရွးေခတ္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွည္လ်ားခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

ပအို၀္းေမာ္(စာေဟာဆရာ)တို႔သည္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားသာျဖစ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶသာသနာျပဳလုပ္ငန္း မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ပါ၀င္သက္ေရာက္မူရွိသည့္အတြက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတို႔၏ လက္သံုး ေတာ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၾကပါသည္။ ပအို၀္းေမာ္(စာေဟာဆရာ)သည္ သာေရးနာေရး လူမႈေရးမ်ား၌ အေရးပါေသာ အခန္းက႑မ်ားတြင္ ပါ၀င္လ်က္ရွိၾကပါသည္။ လူမႈေရးတြင္ ပါ၀င္၍ ဗုဒၶသာသနာျပဳသူမ်ားျဖစ္သည္။ ပအို၀္းတို႔ဘာသာေရး လူမႈေရးတြင္ လိမၼာေရးျခား ရွိေအာင္ တမလြန္ေလာကအက်ဳိးရွိေအာင္ ေက်းဇူးျပဳသူမ်ားမွာ ပအို၀္းေမာ္(စာေဟာဆရာ) မ်ားျဖစ္သည္။ `ေမာ္´ဆိုသည့္ ကြပ္စိပ္တရားေဟာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ကာယဓမၼ၊ ၀စီဓမၼ၊ မေနာဓမၼတို႔လည္း ယဥ္ေက်းသိမ့္ေမြ႕သလို စကားအရာမွာ ႂကြယ္၀သူလည္းျဖစ္၍ ရိုးရာ ဘာသာ၊ သာသနာယဥ္ေက်းမူထိန္းသိမ္းသည့္ အရာမွာလည္း အေရးပါအရာေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ပါသည္။

၁၈ ရာစုအေစာပိုင္းတြင္ ျပန္လည္ေပၚလြင္လာသည့္ ပအို၀္းစာေပဒုတိယေခတ္တြင္ ပအို၀္း ေမာ္မ်ားသည္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ မိုင္းပ်ဳိးေဒသတြင္ ျပန္လည္ထင္ရွားေပၚလြင္လာၿပီး ထို႔မွ တဆင့္ ေနာင္ဟဲုင္း၊ ဆီဆိုင္၊ စခြီ စေသာေဒသမ်ားမွ တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ ပအို၀္း တိုင္းရင္းသား ေနထိုင္သည့္ အရပ္ေဒသအႏွံ႔အျပားမ်ားသို႔ ျပန္႔ပြားလာခဲ့သည္။ ယခုခ်ိန္ထိ ပအို၀္းေမာ္ဓမၼကထိကပုဂၢဳိလ္ ႏွစ္ရာေက်ာ္ရွိသည္္။

ေမာ္တစ္ေယာက္ျဖစ္ရန္အတြက္ ပါဋိဘာသာ၊ ပအို၀္းဘာသာကို ကၽြမ္းက်င္စြာ ဖတ္တတ္ရၿပီး ဗုဒၶဘာသာစာေပမ်ားျဖစ္ေသာ ဘုရားေဟာေဒသနာ၊ ငါးရာငါးဆယ္ဓမၼပါဒ၀တၳဳေတာ္မ်ား၊ ပရိတ္ႀကီး၊ ရွင္က်င့္၀တ္၊ သဂၤါေလာ၀ါဒ၊ ေလာကနီတိ၊ သဒၵါ၊ သၿဂိဳလ္ စသည့္ ေလာကုတၱရာစာေပရပ္မ်ားကို ေရွးဦးစြာဖတ္ရႈေလ့လာ တတ္ထားရန္ လိုအပ္သည္။ ထို႔အျပင္ ေရွးကာလမွ မ်က္ေမွာက္ေခတ္အေျခအေနထိ ဘာသာေဒသႏၱာရႏွံ႔စပ္ကၽြမ္းက်င္စြာ ေဟာ ေျပာႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ေဟာေျပာတတ္မႈဟန္ပန္၊ ေတးလကၤာတို႔ကို ရုတ္တရက္ စပ္ဆိုတတ္သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားလည္း ရွိရမည္။ ဒီဃသံတို႔၊ ရသသံတို႔၊ ဂရုသံ၊ လဟုသံ စသည္အသံအေနအထားမ်ားလည္း အသံမ်ားပီသေအာင္ေလ့က်င့္ရပါသည္။ ဒီေလာက္တက္ ေျမာက္ရံုျဖင့္ `ေမာ္´မျဖစ္ႏိုင္ေသးပါ။ `ေမာ္´ဟူေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ ရဟန္းသံဃာမ်ားလို ငါးပါးသီလကိုလည္း အၿမဲခိုင္လံုေအာင္ က်င့္ႀကံေနထိုင္ထိန္းသိမ္းရသည္္။ ဘယ္ေလာက္ဘဲ ပညာတတ္တတ္ အရက္ေသစာမ်ားေသာက္သံုးျခင္း၊ ၾကက္ဌက္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္း စသျဖင့္ သီလမခိုင္လံုပါက `ေမာ္´ဟု မည္သူမွ အသိအမွတ္မျပဳပါ။ ထိုေၾကာင့္ ပအို၀္းေမာ္ သည္ သီလခိုင္လံုရၿပီး မာန္မာနကိုလည္း ႏွိမ္ခ်၍ အိေျႏၵသိကၡာရွိရွိႏွင့္ သြားလာေနထိုင္ ရပါသည္။

`ေမာ္´တစ္ေယာက္ျဖစ္လာၿပီဆိုသည္ႏွင့္ ဘုရားငါဆူ၊ သူရသတီ၊ ေမတၱာပြင့္သည့္ ေဆးမင္ ေၾကာင္ကို ရင္ဘတ္၊ လက္ေမာင္း စသည့္ေနရာမ်ားမွာ ကတိသစၥာခံယူၿပီး ထိုးထား ၾကသည္။ ဤသို႔ထိုးထားရျခင္းမွာ ကာေမသုမစၧာရ၊ သူရာေမရယ စသည့္အက်င့္သီလမ်ား မေဖာက္ ပ်က္ေအာင္ ထိုးထားျခင္းျဖစ္သည္။

`ေမာ္´တို႔၏ အသံုးအေဆာင္မွာ ပိုးေကာင္းေပါင္းတစ္ထည္၊ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား၀တ္စံုတစ္စံု၊ ေျခအိတ္တစ္စံု၊ ေခၽြးသုတ္ရန္အတြက္ တဘက္တစ္ထည္၊ ႏွီးေပ်ာ့ေပ်ာ့ျဖင့္ ယွက္လုပ္ထား ေသာ “ကုံးေယာ္” ေခၚ `ေမာ္´ခေမာက္မ်ဳိးတစ္လံုး စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ေမာ္အေျခခံပညာႏွင့္ တရားစာအနည္းအက်ဥ္း တတ္ေျမာက္ၿပီးပါက မိမိ၏ ဆရာသမားေရွ႕ သို႔မဟုတ္ မိမိ၏ေနအိမ္တြင္ တရားေဟာအရင္ေလ့က်င့္ထားရသည္။ ၎ေနာက္ ဆရာႏွင့္ အတူ လိုက္၍ ပြဲႀကီးပဲြငယ္မ်ားသို႔ တရားစမ္းေဟာရပါသည္။ ဓမၼကထိကအရာမွာ ကြ်မ္းက်င္ လိမၼာရင့္က်က္လာသည့္အခါ လက္ဦးဆရာဆီကို ခြင့္ပန္ၿပီး ကိုယ့္ဘာသာ တရားက်မ္းစာ အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းအတြက္ အားထားရသည့္ `ေမာ္´တဦးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ခံရပါ သည္္။ ထုိပုဂၢဳိလ္မ်ားကို ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားမ်ားက ၎တို႔၏မူလအမည္ထိပ္တြင္ `ေမာ္´ဟူ ေသာ ဘြဲ႔ကိုသတ္၍ ေခၚဆိုၾကသည္။

၀ါတြင္းကာလတြင္ လျပည့္လကြယ္ေန႔မ်ား၌ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔ ေနထိုင္ရာေက်းလက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းဇရပ္မ်ားတြင္ ဥပုသ္ေစာင့္ေနၾကသည့္ အဘိုးအဘြားတို႔ကို ေမာ္မ်ားက ဇာတ္ေတာ္မ်ား၊ ဗဟုတုတမ်ား၊ လွဴဒါန္းရေသာအက်ဳိးတရားမ်ားကို ေဟာေျပာရွင္းျပေပး သည္။ အလွဴဒါနပြဲမ်ားတြင္ အသံေကာင္းၿပီး စာေဟာေကာင္းေသာ ေမာ္မ်ားကို ဖိတ္ၾကား ေလ့ရွိသည္။ ဖိတ္ၾကားၿပီးေသာေမာ္မ်ားအား အလွဴပြဲတစ္ပြဲကို ေဒါင္းလန္းျဖင့္ျပင္၍အပ္သည္။ ထိုေဒါင္းလန္တြင္ ငွက္ေျပာသီးတစ္ဖီ၊ အုန္းသီးတစ္လံုး၊ ဖေရာင္းတုိင္တစ္ထုပ္၊ ကြမ္းယာ တစ္ထုပ္၊ ေဆးလိပ္တစ္စည္းႏွင့္ ပန္းတစ္ခိုင္ပါ၀င္ေလသည္။ ေငြေၾကးတတ္ႏုိင္သူတို႔က ေငြပေဒသာပင္ တစ္ပင္ပါထည့္၍လွဴဒါန္းသည္။

`ေမာ္´တို႔ စာေဟာခ်ိန္ကာလတြင္ အသံ၀င္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ခ်င္းတက္ႏွင့္ ေရဗူးေရခြက္ျဖင့္ ထည့္ထားသည့္ လင္ဗန္းကိုလည္းခ်ထားေပးသည္။ နားေထာင္သူမ်ားက ေမာ္ေဟာေသာ ဇာတ္ေတာ္ကို သေဘာက်ၿပီဆိုလွ်င္ တတ္ႏုိင္သေလာက္ဆရာဂုဏ္ကို ပူေဇာ္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ အလွဳဳေငြလွဴၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ မွာေတာင္ယာထြက္သီးႏွံႏွင့္ စားစရာ မ်ားလာေရာက္လွဴဒါန္းၾကသည္။

၀ါဆိုလတြင္းသို႔ေရာက္လွ်င္ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားေမာ္မ်ားသည္ ႏွီးေခ်ာခေမာက္ႏွင့္ ေခါင္း ေပါင္းေပၚ ထပ္ေဆာင္းၿပီး လြယ္အိတ္ႀကီးမ်ားထဲတြင္ စာအုပ္မ်ားကြမ္းအစ္မ်ားထည့္ကာ တစ္ရြာ၀င္တစ္ရြာထြက္ အသံႏွင့္စာေပဗဟုတုတ လွည့္လည္၍ ဒါနျပဳၾကသည္ကို ေတြ႕ရ ပါသည္။

ယခင္က ပအို၀္းလူ႕အဖဲြ႕အစည္းတြင္ `ေမာ္´အေရအတြက္အားျဖင့္ မ်ားပါေသာ္လည္း ၎ကို အသင္းအဖဲြ႕တစ္ခုအျဖစ္ စုစုစည္းစည္းမရွိခဲ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ပအို၀္းစာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈမဂၢဇင္းတြင္ ပအို၀္းေမာ္အသင္းဖဲြ႕သင့္ေၾကာင္း တိုက္ တြန္းႏိုးေဆာ္ အသိေပးေရးသားေဖာ္ျပထားခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ပအို၀္းေမာ္အသင္းကို ဖဲြ႕စည္းရန္ စတင္အေျချပဳခဲ့သည့္ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ မတ္လ(၂၃)ရက္ေန႔မွ ပအို၀္းေမာ္အသင္းကို ေအာင္ျမင္စြာ ဖဲြ႕စည္းႏိုင္ခဲ့သည့္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ(၂၀)ရက္ေန႔အထိ အခ်ိန္ကာလ၏ ျပည့္စံုေလ်ာက္ပတ္မႈ ကာလသမၸတၱိကို ေစာင့္ဆိုင္းေမွ်ာ္လင့္ရင္း ႏွစ္ေပါင္း(၂၂)ႏွစ္မွ် ၾကာ ေညာင္းခဲ့ရသည္။ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားအဖဲြ႕ခ်ဳပ္(ပီအဲန္အို)ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ ဧရိယာအတြင္း တြင္ ပအို၀္းေမာ္ဦးစည္းအဖဲြ႕ (၄၁)ဦးႏွင့္ ေမာ္အဖဲြ႕၀င္(၃၁၉)ဦး စုစည္းၿပီး ပအို၀္းေမာ္အသင္း ကို ေအာင္ျမင္စြာ ဖဲြ႕စည္းႏိုင္ခဲ့သည္။ ဤအသင္းကို ပအို၀္းစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖဲြ႕(ဗဟို) ဥကၠ႒တစ္ဦးပါ၀င္ေသာ ပအို၀္းေမာ္နာယက (၃)ဦးႏွင့္ ပအို၀္းေမာ္အသင္းဥကၠ႒၊ အတြင္းေရး မွဴးအဖဲြ႕၀င္မ်ားပါရွိေသာ အလုပ္အမႈေဆာင္ (၇)ဦးတို႔ကို ဖဲြ႕စည္းပံုႏွင့္အညီ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားကို စည္းလံုးညီၫြတ္စြာ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိၾကသည္။

က်မ္းကိုး
• ပအို၀္းလူငယ္စာေစာင္ အမွတ္(၁)
• ျပည္ေထာင္စုထဲ့ကပအို၀္း စာ ၁၃၇ - ၁၄၀

ဆက္ဖတ္ရန္...

၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈ

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ၀တ္စံုသည္ အမ်ဳိးသမီးေရာ အမ်ဳိးသားပါ အနက္ေရာင္ႏွင့္ နက္ျပာေရာင္ကို ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ဟိုမုန္းေဒသအေရွ႕ဘက္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း မယ္ေဟာင္ေဆာင္ခရိုင္ ပါမဖေဒသ အနီးတ၀ိုက္တြင္ ေနထိုင္ေသာ ပအို၀္းမ်ား၏ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ အနက္ေရာင္ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ အေရာင္စံုသည့္ ရိုးရာ ၀တ္စံုမ်ားျဖင့္ ၀တ္ဆင္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ေရွးေခတ္တြင္ ပအုိ၀္းအမ်ဳိးသမီးမ်ား သာမက အမ်ဳိးသားမ်ားပါ ဦးေခါင္းတြင္ ဆံထံုးထံုး၍ ဦးရစ္မ်ားေပါင္းထားၾကသည္။ ယခုေခတ္တြင္ ေရွးဆန္ေသာ လူႀကီးအခ်ဳိ႕မွတပါး ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမွာ ဆံထံုးမထား ၾကေသာ္လည္း ဦးေခါင္းကိုမႈ ပါ၀ါျဖင့္ ရိုးရာမပ်က္ေပါင္းထားၾကသည္။သု၀ဏၰဘုမီသထံုျပည္ကို အေနာ္ရထာမင္းေစာ မသိမ္းပိုက္ခင္အခ်ိန္တြင္ ပအို၀္းတို႔သည္ အေရာင္စံုပါသည့္ ရိုးရာ၀တ္စံုမ်ားျဖင့္ ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ သု၀ဏၰဘုမိသထံုျပည္ႀကီးကို ပုဂံမင္းလက္ေအာက္က်ေရာက္သြားၿပီးေနာက္ ပအို၀္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ မင္းမဲ့ဘ၀ျဖင့္ ေနၾက ရ၍ ၎ကို၀မ္းနည္းသည့္အေနျဖင့္ အနက္ေရာင္၀တ္စံုကို စတင္၀တ္ဆင္လာၾကသည္ဟု သက္ႀကီးပအို၀္းဘုန္းေတာ္ႀကီးတခ်ဳိ႕မွတဆင့္ သိရသည္။

ထို႔အျပင္ သထံုထီးနန္းက်ဆံုးသြားၿပီးေနာက္ စစ္ႏိုင္သူမ်ား၏ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ကို မခံႏိုင္ေတာ့သည့္ ပအို၀္းမ်ားသည္ အုပ္စုမ်ားခဲြၿပီး ေရၾကည္ရာ အႏၱရယ္ကင္းရာအရပ္ ေဒသမ်ားသို႔ ထြက္ခြာသြားၾကသည္။ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းသို႔ ေရာက္သြားေသာ အုပ္စုမ်ား သည္ အမ်ားအားျဖင့္ ျမင့္မားေအးစိမ့္ေသာ ေတာင္ေပၚေဒသတြင္ အေျခခ်ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေအးဒဏ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္ရန္ အနက္ေရာင္၀တ္စံုကို ယခုတိုင္ေအာင္ ၀တ္ဆင္လာၾကသည္။ အနက္ေရာင္သည္ အပူဓါတ္ကို စုပ္ယူၿပီး ေအးေသာရာသီဥတု ဒဏ္ကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္သည့္အျပင္ ေပေရစြန္းထင္မႈကိုလည္း သက္သာေစျခင္းႏွင့္ ဂုဏ္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈကိုလည္း ကင္းေစသည့္ဟု ပအို၀္းဘိုးဘြားမ်ားက ဆိုသည္။

ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ေဘာင္းဘီပြႏွင့္ ဆဲုင့္မြဴး ေခၚ အေပၚအက်ႌကို ၀တ္ဆင္ၿပီး အတြင္းတြင္ အျဖဴေရာင္ တီရွပ္ကို ၀တ္ဆင္ကာ ေရာင္စံုေခါင္းေပါင္းမ်ားျဖင့္ ေပါင္းထား ၾကသည္။ ယခင္က ပအို၀္းအမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ေတာင္းပိြဳလား ေခၚ ရိုးရာလြယ္အိတ္ႏွင့္ နခ်ဳိင္ ေခၚ ဓါးလြယ္ကို လြယ္ေလ့ရွိေသာ္လည္း ယခုေခတ္တြင္ ဓါးလြယ္သည့္ အေလ့ အထကို မေတြ႕ရေတာ့ေပ။ ပအို၀္းတိုင္းရင္း ပိေႏၶာေဆးဆရာမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ အဖံုးပါသည့္ ပလိုင္းအျပားမ်ားကို လြယ္ၾကၿပီး ၀ါးႏွီးပါးပါးႏွင့္ ယွက္လုပ္ထားသည့္ ခေမာက္ျဖင့္ ေဆာင္းၾကသည္ကို ေတြ႕ရတတ္သည္။

ပအို၀္းအမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ေရာင္စံုေခါင္းေပါင္းမ်ားႏွင့္ အနက္ေရာင္ႏွင့္ နက္ျပာေရာင္ သင္တိုင္းအက်ႌ၊ အက်ႌလက္ရွည္၊ ထမီ၊ ေျခသလံုးပတ္ စသည္ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ယခင္က အပ်ဳိအရြယ္အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ေျခသလံုးကို ပတ္ထား ေသာ အ၀တ္္စကို ၿမဲမံေစရန္ ဒူးဆစ္ညီလံုး၀န္းသည့္ ကြင္းမ်ားကို ႀကိဳးျဖင့္သီၿပီး ပတ္ထား ၾကသည္။ ယင္းကို ပအို၀္းဘာသာျဖင့္ “ေတာင္ခမ္း”ဟု ေခၚသည္။ ယခုေခတ္တြင္ ဤေျခသလံုးပတ္ကို ပတ္ထားသည့္ “ေတာင္ခမ္း”ကို မသံုးေတာ့ေပ။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ပဲြလမ္းသဘင္ႏွင့္ ေစ်းသို႔သြားသည့္အခါတြင္ ရိုးရာလြယ္အိတ္ သို႔မဟုတ္ ေဖာ့ေစး ေခၚ ပလိုင္းကို လြယ္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ မိမိတို႔က ၀ိဇၨာ(ေဇာ္ဂ်ီ)ႏွင့္ နဂါးမမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယံုၾကည္ၾက၍ ပအို၀္းအမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ မိမိကိုယ့္ကို နဂါးမပံုစံျဖင့္ ဆင္ယင္ထံုးဖဲြ႕ ၾကသည္။ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္သူမ်ားသည္ ဌက္ေျပာဖူးသ႑ာန္ႏွင့္ ကြမ္းသီးသ႑ာန္ရွိ ေရႊဆံထိုးမ်ားကို မိမိတို႔ဆံထံုးေပၚတြင္ ထိုးထားၾကသည္။ တခ်ဳိ႕က ေရႊဆံထိုးတမ်ဳိးသာ ထိုးထားၾကၿပီး တခ်ဳိ႕က ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးထိုးထားၾကသည္။ ၎တို႔သည္ ဌက္ေပ်ာဖူးသ႑ာန္ ဆံထိုးခၽြန္သည္ နဂါးမအေမာက္သဖြယ္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ကြမ္းသီးသ႑ာန္ရွိ အ၀ိုင္း ဆံထိုးကို နဂါးမမ်က္စိသဖြယ္အျဖစ္လည္းေကာင္း ဆင္ယင္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ယခုေခတ္တြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ေရႊဆံထိုးမ်ားကို ေန႔ႀကီးရက္ျမတ္ႏွင့္ ပဲြလမ္း သဘင္ခ်ိန္ခါတြင္သာ ဆင္ျမန္းၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ယခင္က ပအို၀္းအမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ နားတြင္ ေရႊျပားခတ္ၿပီး လိတ္ထားေသာ နားေတာင္း ကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေရႊျဖင့္ျပဳလုပ္ထားေသာ နားဆဲြကိုလည္းေကာင္း၊ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ားျဖင့္ စီခ်ယ္ထားေသာ ေရြႊနားကပ္ကိုလည္းေကာင္း ဆင္ျမန္းၾကသည္။ သို႔ေသာ္ လည္း နားေတာင္းကိုမူ ယခင္က ၀တ္ဆင္ၾကေသာ္လည္း ယခုေခတ္တြင္ ၎ကို ၀တ္ဆင္ ေလ့မရွိသေလာက္နည္းပါးသြားၿပီ ျဖစ္သည္။ ပအို၀္းအမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေဘာင္၊ ေၾကး စသည္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ လက္စြပ္ လက္ေကာက္မ်ားလည္း ၀တ္ဆင္ၾကသည္ ကို ေတြ႕ရသည္။

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ မိမိတို႔ရိုးရာ၀တ္စံုကို ပဲြလမ္းသဘင္တြင္မက အိမ္ေနသည့္ အခါတြင္လည္း ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပဲခူးတုိင္း၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ စသည့္ ေအာက္ျမန္မာျပည္တြင္ ေနထိုင္ေသာပအို၀္းမ်ားသည္ မိမိတို႔အနက္ေရာင္ ရိုးရာ ၀တ္စံုကို ၀တ္ဆင္ျခင္း သိပ္မရွိေတာ့ေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ေန႔ႀကီးရက္ျမတ္ႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ က်ေရာက္သည့္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔တြင္ အနက္ေရာင္ရိုးရာ၀တ္စံုကို ၀တ္ဆင္၍ အမ်ဳိးသားေန႔အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္ဆင္ႏြယ္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ယခင္က မိမိတို႔အ၀တ္အစားမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ယွက္လုပ္ၾက ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ေရာက္ ေသာအခါ ရိုးရာယက္လုပ္သည့္ အ၀တ္ပိတ္စမ်ား ေျမးမွိန္သြားခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ရိုးရာလြယ္အိတ္ႏွင္ တပ့ ေခၚ ရိုးရာပါ၀ါကိုမူ ယခုတိုင္ေအာင္ ကိုယ္တိုင္ယွက္လုပ္ ၀တ္ဆင္ ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ပအို၀္းတိုင္းသားတို႔သည္ အေနာက္တိုင္းက လာသည့္ အနက္ေရာင္ႏွင့္ နက္ျပာေရာင္ပိတ္စမ်ားကို ရိုးရာ၀တ္စံုအျဖစ္ခ်ဳပ္ယူၿပီး ၀တ္ဆင္ၾကသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

တစ္ဆယ့္ႏွစ္လရာသီ အမည္ေ၀ါဟာရမ်ား

ျမန္မာျပကၡဒိန္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳေနေသာ တစ္ဆယ့္ႏွစ္လရာသီ၏ အမည္ေ၀ါဟာရ အဓိပၸါယ္မ်ားကို ပ်ဴဘာသာ ေ၀ါဟာရမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ သိရွိနားလည္သူ နည္းပါးပါသည္။ ဆန္စပါးထုတ္လုပ္မႈ အတတ္သည္ အာရွ၏ ပ်ဴေခတ္ကာလမွ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သကဲ့သို႕ ေတာင္သူလယ္လုပ္ စိုက္ပ်ဳိးေရး အတတ္ ပညာသည္လည္း ပ်ဴလူမ်ဳိးတို႔ အေစာဆံုးတီတြင္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ ပ်ဴတို႔အား ေတာင္သူဟု ေခၚဆိုျခင္း အေၾကာင္းတရားမ်ားအနက္ တစ္ခုအျဖစ္ ယူဆႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ပ်ဴတို႔သည္ ေတာင္သူလယ္လုပ္ ယာခုတ္လုပ္ငန္းမွ အစျပဳ၍ ႏွစ္စဥ္ကုန္လြန္လာခဲ့ေသာ ရက္လႏွစ္မ်ားကို ေရတြက္ မွတ္သားျပဳရာတြင္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ထူးျခားမႈမွ အမွတ္သေကၤတမ်ားျဖင့္ ညႊန္းဆိုျပဳလ်က္ အမည္ႏွာမကို ကင္းပြန္းတပ္ကာ သံုးစဲြလာခဲ့ၾကသည္။

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ေတာင္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ အဓိကထားၿပီး သက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ျပဳၾကသျဖင့္ ယခင္က ၎တို႔အား ေတာင္သူလူမ်ဳိးဟု ေခၚဆိုျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ပအို၀္းတို႔၏ တစ္ဆယ့္ႏွစ္လရာသီ အေခၚအေ၀ၚမ်ားကို ရာသီဥတုႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအေပၚ အေျခတည္ၿပီး အမည္နာမကုိ တြင္လာခဲ့ရေၾကာင္း သိရွိမွတ္သားႏိုင္ပါသည္။

(၁) ပထမလ (တခူးလ)
ပထမဦးဆံုးေသာ လအမည္ကို (တာကူလာ) ျဖစ္သည္။ တာ- အခ်ိန္ကာလျဖင့္ အစပထမဦးဆံုး၊ ကိန္းဂဏန္းအားျဖင့္ တစ္(၁)ဟု ဆိုလိုသည္။ ကူ- ကူးေျပာင္းျခင္းျဖစ္သည္။ လ- လာျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေဟာင္းကုန္၍ ႏွစ္သစ္သို႕ကူးေသာလကို ဆိုလိုပါသည္။

(၂) ဒုတိယလ (ကဆုန္လ)
ဒုတိယလမွာ (ကစဆို႔လာ)ျဖစ္သည္။ ကစ- အစဟု ဆိုလိုသည္။ ဆို႔- ေကာက္ပဲသီးႏွံကို စိုပ်ဳိးျခင္းျဖစ္သည္။ ေကာက္ပဲသီးႏွံကို စတင္စိုက္ပ်ဳိးသည့္လဟု ဆိုလိုပါသည္။

(၃) တတိယလ (နယုန္)
တတိယလမွာ (နံးယံုလာ) ျဖစ္သည္။ နံး- ေပါင္းပင္ျမက္ပင္ျဖစ္ၿပီး၊ ယံု- ရွင္းျခင္းျဖစ္သည္။ ဒုတိယလမွ စိုက္ပ်ဳိးထားေသာ ေကာက္ပဲသီးႏွံပင္မ်ားၾကားတြင္ ေပါက္လာေသာ ေပါင္းျမက္မ်ားကို ရွင္းရသည့္လဟု ဆိုလိုသည္။

(၄) စတုတၱလ (၀ါဆို)
စတုတၳလမွာ (၀ါးဆို႔လာ) ျဖစ္သည္။ ၀ါး- ၀ါး(ပင္) ျဖစ္ၿပီး (တနည္း) ရဟန္းသံဃာမ်ား ၀ါဆို၀ါကပ္ျခင္း ကိုလည္း ဆိုလိုသည္။ ဆို႔- စိုက္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ၀ါးျပင္မ်ား စိုက္ေသာလဟု ဆိုလိုသည္။ ယခင္ ပအို၀္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ ကဆုန္လမွ မိုးက်သည္ႏွင့္ ၀ါးအမ်ဳိးေကာင္းမ်ားကို ရွာၿပီး နီးစပ္ရာ ေခ်ာင္းအိုင္ မ်ားထဲ့သို႔ စိမ္ထား၍ ၀ါဆိုလတြင္ စတင္စိုက္ၾကသည့္ ဓေလ့ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤလကို ၀ါးစိုက္လဟု ဆိုလိုသည္။

(၅) ပဥၥမလ (၀ါေခါင္လ)
ပဥၥမလမွာ (၀ါးေခါင္းလာ) ျဖစ္သည္။ ၀ါး-၀ါး(ပင္) ျဖစ္ၿပီး၊ ေခါင္း- တဲေခါင္မိုးကို ေက်ာ္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုလတြင္ ၀ါး(မွ်စ္)ပင္မ်ားသည္ တဲေခါင္မိုးကုိ ေက်ာ္လာေသာလဟု ဆိုလိုသည္။

(၆) ဆဌမလ (ေတာ္သလင္းလ)
ဆဌမလမွာ (တ၀္သလင္/လင္ေတာ္လာ) ျဖစ္သည္။ တ၀္/ေတာ္- ေတာ ျဖစ္ၿပီး၊ သလင္- သလင္း ဆိုလိုသည္။ ထိုလကို ေတာဆင္းသည့္လ၊ အပင္ႀကီးမ်ားကို ခ်န္ထားၿပီး ေတာင္ယာလုပ္ရန္ ၾကားေတာကို ရွင္းသည့္လဟု ဆိုလိုသည္။

(၇) သတၱမလ (သီတင္းကြၽတ္လ)
သတၱမလမွာ (သံျပြတ္/တင္ပြတ္လာ) ျဖစ္သည္။ ထိုလသည္ သမၼာသမၺဳဒၶျမတ္ဘုရားသည္ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္မွ လူျပည္သို႔ ျပန္လည္ႂကြျမန္းေတာ္မူရာ ျမတ္စြာဘုရားအား ႀကိဳဆိုပင့္ေဆာင္ ကပ္လွဴသည့္ အေနျဖင့္ ယာယီစံေက်ာင္းေတာ္အျဖစ္ သီးႏွံပေဒသစင္ (ပအို၀္းအေခၚ တင္ျပြတ္စင္း)ကို အမွတ္တရ တည္ေဆာက္ၿပီး ရာသီေပၚသီးႏွံမ်ားကို ကပ္လူပူေဇာ္သည့္ ဓေလ့ ျပဳေလ့ရွိေသာလဟု ဆိုလိုသည္။

(၈) အဌမလ (တန္ေဆာင္မုန္းလ)
အဌမလမွာ (ကထိန္/တင္းေဆာ၀္မြဴးလာ) ျဖစ္သည္။ တင္းေဆာ၀္- ေတာက္ပျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ မြဴး- အပင္ျဖစ္သည္။ ထိုလတြင္ မီးပေဒသပင္မ်ားကို လင္ထိန္ေတာက္ပစြာ ထြန္းညိွပူေဇာ္သည့္လ ဟု ဆိုလိုသည္။

(၉) န၀မလ (နက္ေတာ္လ)
န၀မလမွာ (နတ္တ၀္/နက္ေတာ္လာ) ျဖစ္သည္။ နတ္/နက္- အခ်ိန္လုၿပီး လုပ္ရသည့္ကာလျဖစ္ၿပီး၊ တ၀္/ေတာ္- ေတာ ျဖစ္သည္။ ဆဌမလ (ေတာ္သလင္းလ)မွ ေတာဆင္းသည့္ခိ်န္တြင္ ၾကားေတာသာရွင္းၿပီး ခ်န္ထားေသာ သစ္ပင္ႀကိးမ်ားကို သတၱမလ(သီတင္းကြၽတ္)ႏွင့္ ဆဌမလ(တန္ေဆာင္မုန္း)လမ်ားတြင္ ဘာသာေရးအလွဴပဲြမ်ားေၾကာင္း ေတာမဆင္းႏိုင္သျဖင့္ ဤနမ၀လတြင္ သလင္းမွ ခ်န္ထားေသာ အပင္ႀကီးမ်ားကို အခ်ိန္လု ခုတ္လဲၿပီး ေတာဆင္းထင္ေခြရသည့္လဟု ဆိုလိုသည္။

(၁၀) ဒႆမလ( ျပာသိုလ)
ဒႆမလမွာ (ျပားသိုးလာ)ျဖစ္သည္။ ျပား- ခဲြျဖန္႔ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ သိုး- ထင္း ျဖစ္သည္။ န၀မလမွ ခုတ္ထားေသာ အပင္မ်ားမွာ ျဖတ္ထားေသာ ထင္းမ်ားအား သယ္ယူရ ေပါ့ပါးေအာင္ ဤလတြင္ ထင္းမ်ား ခဲြျဖန္႔လွန္းထားသည္။ ထို႔ေၾကာင္း ထိုလကို ထင္းမ်ား ခဲြျဖန္႔သည့္လဟု ဆိုလိုသည္။

(၁၁) ဧကာဒႆမလ (တပို႔တဲြလ)
ဧကာဒႆမလမွာ (တဖြဴးတြယ္လာ)ျဖစ္သည္။ တဖြဴး- ထမ္းပိုးျဖစ္ၿပီး၊ တြယ္- အတြဲလိုက္ အဆိုင္းလိုက္ ျဖစ္သည္။ ထိုလတြင္ ဒႆမလ(ျပာသိုလ)မွ ခဲြျဖန္႔ထားေသာထင္းမ်ားကို ထမ္းပိုးျဖင့္ အတဲြလိုက္ အဆိုင္းလိုက္ သယ္ေဆာင္ရေသာလဟု ဆိုလိုသည္။

(၁၂) ဒြါဒႆမလ (တေပါင္းလ)
ဒြါဒႆမလမွာ (စ/တေဖြါင္လာ)ျဖစ္သည္။ တေဖြါင္- ၿခံစည္းရိုး ျဖစ္ၿပီး စ- အစ ျဖစ္သည္။ လာမည့္ တစ္လႏွစ္လတြင္ ေကာက္ပဲသီးႏွံစိုက္ပ်ဳိးရန္ ေျမယာမ်ားေနရာတြင္ ကြၽဲႏြားမ်ားမ၀င္ႏိုင္ရန္ ၿခံစည္းရိုးမ်ားျဖင့္ ႀကိဳကာၾကၿပီး ထိုလကို ၿခံစည္းရိုးစကာသည့္လဟု ဆိုလိုသည္။

လဆန္းကို ပအို၀္းတို႔က (လာဆန္=လာခ်န္)ဟုေခၚသည္။ ခ်န္= ထိပ္သို႔အေပၚသို႔ ေရာက္ေအာင္ ဆန္တက္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ လကြယ္မွ လျပည့္သို႔ အလင္းစြမ္းအားသည္ လ၏အ၀န္းအ၀ိုင္းတြင္ ျပည့္လာေအာင္ အလင္းေရာင္ ဆန္တက္သည္ကို ဆိုလိုသည္ဟု ယူဆရသည္။

လဆုပ္ကို ပအို၀္းတို႔က (လာေလာင္း) ဟုေခၚသည္။ ေလာင္း= ေလ်ာဆင္းျခင္းျဖစ္သည္။ လျပည့္မွ လကြယ္သို႔ အလင္းေရာင္သည္ နည္း/နိပ္ရာသို႔ တျဖည္းျဖည္းေလ်ာဆင္းသည္ကို ဆိုလိုသည္ဟု ယူဆရသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ပအို၀္းတို႔သည္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ညီအစ္ကိုမ်ားႏွင့္ ဆံုေတြ႕ေပါင္းစည္းမႈရွိလာေသာအခါ တစ္ဆယ့္ႏွစ္လရာသီ အေခၚအေ၀ၚမ်ားတြင္ အခ်ဳိ႕ကို ရွမ္းေလသံလိုက္၍ ရွမ္းအေခၚဒြိဳန္-လ ကို ပအို၀္းတို႔က ဒဲဥ္ အသံျဖင့္ လိုက္ေခၚၾကသည္ကိုေတြ႔ရသည္။

က်မ္းကိုး
ျပည္ေထာင္စုထဲ့က ပအို၀္း- PNO
သု၀ဏၰသတင္းစာအမွတ္-၂ (ပအို၀္းဘာသာ)- ပအို၀္းလူငယ္အစည္းအရံုး

ဆက္ဖတ္ရန္...

အိမ္ေဆာက္လုပ္ျခင္း

အို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ေနအိမ္မ်ားကို ေျခာက္ေသြ႕သည့္ ေႏြရာသီတြင္ ေဆာက္လုပ္ၾကသည္။ အေဆာက္အဦးအတြက္ လိုအပ္သည့္ သစ္၀ါးမ်ားကုိ ႏို၀င္ဘာလႏွင့္ ဒီဇင္ဘာလ ၾကား၌ ခုတ္ထားၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္ကာလတြင္ ခုတ္ထားသည့္ သစ္၊ ၀ါးမ်ားသည္ ပိုးမထိုးျခင္း၊ ပိုးမစားျခင္းဟု ဆိုသည္။ သစ္၊ ၀ါး ခုတ္ရာတြင္ သစ္ပင္၊ ၀ါးပင္မ်ားေပၚ၌ ဌက္ဥဌက္သိုက္ရွိျခင္း၊ ပ်ားမ်ားစဲြေနျခင္း၊ ႏြယ္ပင္မ်ား လိမ္ယွက္ေနျခင္း၊ ေျခာက္ေနသည့္အပင္ျဖစ္ျခင္း စသည့္အပင္မ်ားကို ေရွာင္ၾကသည္။ ထိုသုိ႔ေသာ အပင္မ်ားကုိ ခုတ္ပါက အိမ္ပိုင္ရွင္သည္ ေနာင္တြင္ အခ်ဳပ္အေႏွာင္ခံရတတ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ေနအိမ္ေဆာက္လုပ္ရန္ လိုအပ္သည့္ သစ္၊ ၀ါးမ်ားကို သံုးႏွစ္၊ ေလးႏွစ္ အခ်ိန္ယူ စုေဆာင္းၿပီးမွ ေဆာက္လုပ္ၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ေနအိမ္အတြက္ ၀ါးထာရံကာမည့္အိမ္သည္ ၀ါးထာရံကို အိမ္မေဆာက္ခင္အခ်ိန္တြင္ ႀကိဳတင္ ရက္လုပ္ထားၾကသည္။

အိမ္ေဆာက္ရန္ ေျမကြက္ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီးပါက လသာေသာညမ်ားတြင္ ရြာတြင္းရွိလူလတ္ပိုင္းမ်ားသည္ လာေရာက္၍ ေျမကြက္ကိုတူးကူျခင္း၊ ညွိ႕ကူျခင္း စသျဖင့္ လုပ္အားလာကူၾကသည္။ အိမ္တိုင္ထူမည့္ေန႔ကို ေရွ႕မီွေနာက္မီွရြာသမာဓိလူႀကီးမ်ား၊ ဘုန္းႀကီးသံဃာမ်ားကို ေမးျမန္းေရြးခ်ယ္ၿပီးမွ ယင္းေန႔ နံနက္မိုးေသာက္သည္ႏွင့္ အိမ္ဦးတိုင္မႀကီးကို ထူရန္ က်င္းကို စတင္တူးၾကသည္။ ေငြေၾကးခ်မ္းသာေသာ သူမ်ားသည္ ေငြစေရႊစမ်ားျဖင့္ အိမ္ဦးတိုင္မႀကီးက်င္းထဲ့သို႔ စြန္႕ႀကဲခ်ထားၿပီး ဆန္ေဆးရည္ျဖင့္ ေလာင္းထဲ့သည္။ ဤသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ပထ၀ီေျမကို ပူေဇာ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ဥယ်ာဥ္တိုင္ကုိ မတ္သည့္အခါ တိုင္ထိပ္တြင္ ပိတ္ျဖဴစ၊ ရွားပန္းနီစျဖင့္ ပတ္၍ ခ်ည္ထားရသည္။ ေလးႏွင့္ ျမားကို ေကာင္းကင္သို႔ ခ်ိန္၍ ခ်ည္ထားရသည္။ ဌက္ေပ်ာဖီ၊ အုန္းသီးႏွင့္ သေျပပန္းမ်ားလည္း ခ်ည္ထားရသည္။ ၎သည္ တိုင္ထူမတ္ၿပီး အလိုအေလ်ာက္ၾကသည္အထိ ခ်ိတ္ဆဲြထားရသည္။ အိမ္ပုိင္ရွင္သည္ ဥယ်ာဥ္တိုင္မႀကီး ထူၿပီးခ်ိန္တြင္ ကိုယ္တိုင္ ေျမစာမ်ားကို ဖိသိပ္ေပးရသည္။

ေနအိမ္မ်ားမွာ ပွ်မ္းမွ်အားျဖင့္ အလ်ားေပ (၃၀)ႏွင့္ အနံ (၁၅)ေပ အိမ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ပအို၀္းတို႔၏ ေနအိမ္ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ အိမ္ပံုစံ (၃)မ်ဳိးေတြ႕ရသည္။ ၎တို႔အေခၚျဖင့္ လမ္းေဒ့ဆုန္း (ေခါင္ေဆာင့္အိမ္)၊ လမ္းေျမာက္စု (အုန္းေလးဘက္ေခါင္)ႏွင့္ လမ္းမန္း (အုန္းႏွစ္ဘက္ေခါင္)ျဖစ္သည္။ လမ္းေဒ့ဆုန္းကို မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ေ၀းေ၀းတရြာမွ ေတြ႔ရသည္။ ထိုအိမ္မ်ဳိးသည္ တံခါးေပါက္နိမ့္ၿပီး အိမ္တြင္းသို႔ ၀င္လာသူတိုင္း ေခါင္းငုတ္ရသျဖင့္ အိမ္ထဲ့၀င္လာသူတိုင္း အိမ္ရွင္ကုိ ရုိေသေလးစားေအာင္ ေဆာက္ထားပံုစံျဖစ္သည္။

လမ္းေျမာက္စုကို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ၾကသည္။ တခ်ဳိ႕သည္ အိမ္ကိုယ္ထည္ႏွစ္ေဆာင္တဲြၿပီးေဆာက္ၾကသလို တခ်ဳိ႕က အိမ္ကိုယ္ထည္ တစ္ေဆာင္သာေဆာက္လုပ္ထားၾကသည္။ ထိုအိမ္ပံုစံမ်ဳိးသည္ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းၿပီး အိမ္းတြင္းရွိ အပူဓါတ္တို႔ မီးခိုးတို႔သည္ အျပင္သို႔ အလြယ္တကူ ထြက္ႏိုင္ေအာင္ တခ်ဳိ႕က ေခါင္မိုး ႏွစ္ဆင့္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထား တတ္သည္။ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏွင့္ အညီေဆာက္လုပ္ၾကသည္။ “လမ္းေျမာက္စု” ေနအိမ္ပံုစံသည္ ယခင္က ေဆာက္လုပ္တာမ်ားၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေငြေၾကးခ်မ္းသာသူတာ ေဆာက္လုပ္ႏိုင္သည္။ သစ္၊ ၀ါး အကုန္အက် မ်ားသည့္ အျပင္ လက္သမားပညာ ကြ်မ္းက်င္ေသာသူမ်ားမွသာ ေဆာက္တတ္သည္။
ယခုေခတ္တြင္ “လမ္းမန္း” ပံုစံကို ေဆာက္လုပ္တာ မ်ားသည္။ “လမ္းမန္း” ေခၚ ထိုအုန္းႏွစ္ဘက္ေခါင္ပံုစံ ေဆာက္ျခင္းသည္ သစ္ ၀ါးမ်ားသက္သာသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အုန္းေလးဘက္ေခါင္ေလာက္ ႏွစ္ရွည္ မခံႏိုင္ေပ။

ေတာရြာတြင္ ေနထိုင္ေသာ ပအို၀္းတို႔သည္ အိမ္ေဆာက္ရာတြင္ အင္ဂ်င္နီယာျဖင့္ ထြက္ခ်က္ျခင္း မဟုတ္ပဲ မိမိတို႔ ယံုၾကည္သည့္ ဓေလ့ျဖင့္ “ၾဆားတန္း”ေခၚ လင္ဗန္းထဲ့က ဌက္ေပ်ာ္ခိုင္၊ သေျပခက္၊ လက္ဖက္၊ လက္သမားဆရာ ဥာဏ္ပူေဇာ္ခ စသည္ျဖင့္ ထည့္ထားၿပီး အိမ္ေဆာက္ၾကသည္။ အိမ္ေဆာက္ရာတြင္ “ၾဆားတန္း” မထားပါက ထိုအိမ္သည္ အလ်ားအနံ မညီညာျခင္း အခင္းမ်ား မညီျခင္း ျဖစ္တတ္သည္ဟု ယံုၾကည္သည္။ အိမ္တိုင္းလိုလိုသည္ လာသာေဆာင္မ်ား ေဆာက္လုပ္ထားၾကသည္။ ၎ကို ၿခံထြက္သီးႏွံမ်ား အေျခာက္လွန္းရန္ ေဆာက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ အိမ္ေအာက္ထပ္ကို ေတာင္ယာထြက္သီးႏွံမ်ားႏွင့္ ၿခံလုပ္ငန္းတြင္ အသံုးျပဳေသာ ျခင္းေတာင္းမ်ား၊ ေပါက္ျပားမ်ား၊ ကၽြဲႏြားမ်ား လည္းထားၾကသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခ်က္ျပဳတ္ေရးအတြက္ မီးဖိုကို အိမ္ကိုယ္ထည္ (သို႔) ဧည့္ခန္း၏ အလယ္တြင္ ထားၿပီး ေဆာက္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တခ်ဳိ႕သည္ ေနအိမ္ကို ဧည့္ခန္း၊ အိပ္ခန္း၊ မီးဖိုေခ်ာင္ စသည္ျဖင့္ ခဲြထားၾကသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

လတန္ခူးႏွင့္ ဒံုးလြတ္ပဲြ ေခၚ ပြယ္လူးဖဲုင္

ပအို၀္းလူမ်ဳိးသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ႏွစ္စဥ္လတန္ခူး ႏွစ္သစ္ကူးေရာက္တိုင္း မိမိတို႔အိမ္တြင္းရွိ အိုးခြက္ပုကန္ႏွင့္ အ၀တ္အထည္မ်ားကို သႀကၤန္မက်ခင္အခ်ိန္တြင္ ႀကိဳၿပီး ေလ်ာ္ဖြတ္ေဆးေက်ာထားၾကသည္။ အမဲလိုက္သူ ပအို၀္းမုဆိုးမ်ားလည္း သႀကၤန္မက်ခင္ မိနစ္အနည္းငယ္တြင္ မိမိတို႔ တူမီးေသနတ္မ်ားကို ပစ္ေဖါက္ၾကၿပီး ႏွစ္သစ္ကူးကုိ ႀကိဳဆိုၾကသည္။

ပအို၀္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းကို အဓိကမွီခိုအားထားၿပီး သက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳၾကသည္။ စိုက္ပ်ဳိးေရးအတြက္ ေန႔ေကာင္းရက္ေကာင္း ေရြးရာတြင္ သႀကၤန္တက္ၿပီး ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔မွ စ၍ ေရတြက္ကာ တစ္လျပည့္သည့္ ေန႔သည္ ထိုေန႔ရက္တြင္ တစ္ႏွစ္သာအတြင္း စိုက္ပ်ဳိးေရးအတြက္ ေန႔နံေကာင္းေသာ ေန႔ရက္ဟု ယူဆၾကသည္။ ထိုႏွစ္အတြင္း ရာသီသီးႏွံမ်ားကုိ မိမိတို႔ေျမယာ၌ မ်ဳိးေစ့ခ်ရာတြင္ ထိုေန႔နံက်ေရာက္ေသာ ေန႔ရက္ကုိ မ်ဳိးေစ့ခ်ေလ့ရွိသည္။

ႏွစ္စဥ္ ကဆုန္လေရာက္တိုင္း မိမိတို႔ေတာင္ယာ စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ပ်ဳိးပင္မ်ား မ်ဳိးေစ့မ်ားခ်ၿပီးပါက ေျမအစိုဓါတ္လိုအပ္လာသျဖင့္ မိုးရြာသြန္းမႈကို ေမ်ာ္ၾကသည္။ မိုးပံုမွန္ရြာသြန္းလာေအာင္ ေရွးေခတ္လူႀကီးမ်ားက “ပြယ္လူးဖဲုင္” ဒံုးလြတ္ပဲြျဖင့္ ရတနာသံုးပါးႏွင့္ သမၼာေဒ၀နတ္တို႔အား ပူေဇာ္သည့္ အေနျဖင့္ ဒံုးလြတ္ပဲြကုိ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ပအို၀္းတို႔က က်င္းပျပဳလုပ္ၾကသည္။

ပြယ္လူးဖဲုင္ ေခၚ ဒံုးလြတ္ပဲြကို က်င္းပရာတြင္ သႀကၤန္တက္ၿပီး ႏွစ္ဆန္း (၁)ရက္ေန႔မွ စ၍ ၀ါဆိုလဆန္း (၁၄)ရက္ေန႔အထိ က်င္းပၾကသည္။ ဒံုးလြတ္ပြဲမ်ားကို ေဒသအလိုက္ ေတာင္ေပၚေစတီဘုရား အနီး၀န္းက်င္ေနရာမ်ားတြင္ က်င္းပၾကသည္။ ပြယ္လူးဖဲုင္ ေခၚ ဒံုးလြတ္ပဲြကို က်င္းပရျခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ရာသီဥတု ေကာင္းမြန္ေရးႏွင့္ ေလမုန္တိုင္းကင္းသည့္ မိုးမ်ားပံုမွန္ရြာသြန္းေရးျဖစ္သည္။ သီးႏွံမ်ားအထြက္ႏႈန္း ေကာင္းေအာင္ ရာသီဥတုသည္ အဓိကက႑တြင္ ပါ၀င္သည္။

ေရွးပအို၀္းလူႀကီးမ်ားအဆိုအရ ပြယ္လူးဖဲုင္ ေခၚ ဒံုးလြတ္ပဲြသည္ ေကာင္ကင္ရွိ ေလမုန္တိုင္းတိမ္သိုက္မ်ားကုိ ဒံုးမ်ားျဖင့္ ၿဖိဳခြင္းၿပီးပါက မိုးေကာင္းမြန္စြာ ရြာသြန္းလာသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ဒံုးလြတ္ပဲြ မက်င္းပသည့္ ႏွစ္သည္ ထိုႏွစ္တြင္ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္တတ္သည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ ဒံုးလြတ္ပဲြကို က်င္းပျခင္းအားျဖင့္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ျပဳရာေရာက္သျဖင့္ ရာသီဥတုလည္း ေကာင္းမြန္ေစၿပီး တႏွစ္တာအတြင္း မိမိတို႔ေတာင္ယာ လယ္ၿခံေျမမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ဳိးထားေသာ သီးႏွံပင္မ်ား၏ အထြက္ႏႈန္းလည္း ေကာင္းမြန္ေစသည္ဟု ယူဆၾကသည္။

ပြယ္လူးဖဲုင္ ဆိုသည္မွာ ပြယ္= ပဲြ ျဖစ္ၿပီး လူး= အလွဴဒါန ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ဖဲုင္း= စြန္႔ပစ္ျခင္းယူ ဟု ဆိုသည္။ ပအို၀္းေ၀ါဟာရ အရ “လူးဖဲုင္း” သည္ “လူး” သည္ အလွဴဒါနေကာင္းမႈျပဳျခင္း၏ အက်ဳိးရလဒ္ေၾကာင့္ “ဖဲုင္း” မေကာင္းမႈမွန္သမွ်ကုိ အေ၀းသို႔ စြန္႔ပစ္ျခင္း ဟုအဓိပၸာယ္ရသည္။

လူးဖဲုင္ ေခၚ ဒံုးမ်ားကုိ ရပ္ရြာလူႀကီးတို႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး ဒံုးအရြယ္အစား သတ္မွတ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဒံုးကို ပ်မ္းမွ်အႀကီးဆံုးသည္ ယမ္း (၁၀)ပိသာရွိၿပီး သြားႏိုင္သည့္ အကြာအေ၀းက (၆)ဖာလံုခန္႔ သြားႏိုင္သည္။ ဒံုးကို ယခင္က ၀ါးလံုးမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္ၾကေသာ္လည္း ၁၉၄၀ ခု ေနာက္ပိုင္းတြင္ သံပိုက္မ်ားျဖင့္ အသံုးျပဳလာၾကသည္။ ဒံုးလြတ္ရာတြင္ ရတနာသံုးပါး တရားနာၿပီးေနာက္ မိမိတို႔ အဖဲြ႕လိုက္ပိုင္ဆိုင္ေသာ ဒံုးမ်ားကုိ ထမ္းၿပီး ဘုရားေစတီမ်ားကို တပတ္ပတ္၍ ဒံုးလြတ္မည့္စင္ ရွိရာသို႔ ထြက္သြားၾကသည္။

ဒံုးလြတ္သည့္ဓေလ့ကုိ တရုတ္ႏိုင္ငံ ယူနမ္နယ္မွ စၿပီး ၎မွတဆင့္ ဗီယက္နမ္၊ လာအို၊ ထိုင္းႏွင့္ ရွမ္းျပည္သို႔ ကူးဆက္ က်င္းပလာၾကသည္ဟု ဆို၏္။ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ထိုင္း၊ လာအို တို႔လည္း ႏွစ္စဥ္ တန္ခူးလႏွင့္ ကဆုန္လေရာက္တိုင္း ဒံုးလြတ္ပဲြ က်င္းပၾကသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ ဒံုးကုိ ပအို၀္းတို႔က ရွမ္းျပည္တြင္မက ပဲခူးတိုင္း ဇရပ္ႀကီးေဒသရွိ ပအို၀္းေက်းရြာမ်ားလည္း ဒံုးလြတ္ပဲြ က်င္းပၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

မွတ္ခ်က္။
ဒဲဥ္သီးလက္ေဆာင္ မဂၢဇင္း အမွတ္(၂၃)မွ ခိြဳပအို၀္းတြမ္း ပြယ္လူးဖဲုင္ ေဆာင္းပါးမွ (ပအို၀္းဘာသာ) ေကာက္ႏွတ္တင္ျပထားသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

တီက်စ္ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းေၾကာင့္ ရြာသားမ်ားကို အႏၱရယ္ျပဳႏိုင္

ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္မွ တီက်စ္ေက်ာက္မီးေသြးဓါတ္အားေပးစက္ရံုသည္ ေန႔စဥ္ ေက်ာက္မီးေသြးျပာ တန္ေပါင္း ၁၀၀ ႏွင့္ ၁၅၀ ၾကား ထြက္ရွိသည္။ ထိုျပာမ်ားကို အိမ္ေျခ ၅၀၀ ခန္႔ရွိ တီက်စ္ရြာ၏ အနီးတြင္ စြန္႔ပစ္ထားသည္။ စက္ရံု၏ဆူညံသံံ၊ ေက်ာက္မီးေသြးျပာက ေလထဲ့ လြင့္သည့္ျပသာနာ၊ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းမွ ထြက္လာသည့္ေရသည္ ေခ်ာင္းတြင္းသို႔ စီးဆင္းလာသည့္ ျပသာနာမ်ားကို ရြာသားမ်ားက ေန႔စဥ္ရင္ဆိုင္ေနရသည္။

တီက်စ္ေက်ာက္မီးေသြးကို ေျမမ်က္ႏွာျပင္ အဖြင့္တူးေဖာ္မႈရွိသလို လယ္ကြင္းႏွင့္ လက္ဖက္ၿခံေနရာမ်ားတြင္ ေျမေအာက္ရွိ ေက်ာက္ေက်ာမ်ားကို လိုက္ၿပီး တူးေဖာ္သည္လည္းရွိသည္။ ထိုေၾကာင့္ ရြာသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ၿခံမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္သည့္အခါ ေျမၿပိဳမည့္အႏၱာရယ္ ရင္ဆိုင္ရမည္ကို စိုးရိမ္စိတ္ျဖင့္ ေတာင္ယာကို လုပ္ေနၾကသည္္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရွိေသာ ေရေႏြးေငြ႕ ဓါတ္အားေပးစက္ရံုထဲတြင္ တီက်စ္ေက်ာက္မီးေသြး ဓါတ္အားေပးစက္ရံုသည္ အႀကီးဆံုးစက္ရံုျဖစ္သည္။ မဂၢါ၀ပ္ ၆၀ ရွိေသာ တာဘိုင္ႏွစ္လံုးျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ၁၂၀ မဂၢါ၀ပ္ထုတ္လုပ္ေပးၿပီ ၂၀၀၅ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ယင္းဓါတ္အားေပးစက္ရံုကုိ တရုတ္ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္သည့္ China National Heavy Machinery cooperation မွ တာ၀န္ယူ တည္ေဆာက္ၿပီး USD ၄၂.၉၃ သန္း ကုန္က်သည္။

စက္ရံုမွ လိုအပ္ေသာ ေက်ာက္မီးေသြးကို ကေမာဇဘဏ္ႏွင့္ ရွမ္းရိုးမနဂါးကုမၸဏီက တာ၀န္ယူၿပီး စက္ရံုႏွင့္ တစ္မိုင္အကြာတြင္ ရွိေသာ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းမွ ေန႔စဥ္ ေက်ာက္မီးေသြး တန္ခ်ိန္ ၁၇၅၀ မွ ၂၀၀၀ ၾကားထိ ထုတ္လုပ္ေနသည္။ ထိုေက်ာက္မီးေသြးသိုက္သည္ ၅၄၄ ဧက ခန္႔ရွိၿပီ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ ေန႔စဥ္ ၁၇၅၀ တန္ တူးယူႏိုင္မႈကို ထြက္ပါက ၂၇ ႏွစ္စာ တူးေဖာ္ႏိုင္မည္ဟု ဆိုသည္။

မွတ္ခ်က္= ေအာက္ပါ သတင္းဌာနမ်ားက တင္ျပထားသည့္ သတင္းမ်ားမွ ေကာက္ႏုတ္ထားသည္။
Weekly eleven 9-1-2008
ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ ၂၄. ၇. ၂၀၀၈

ဆက္ဖတ္ရန္...

ျဖားဗြာလွေဖ၏ အထၱဳပၸတၱိအက်ဥ္းခ်ဳပ္

ျဖားဗြာလွေဖသည္ ၁၉၁၀ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂၆)ရက္ေန႔တြင္ သထံုခရိုင္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္ပင္လင္တိုက္နယ္ သံပုရာပင္ရြာေန အမိ မိြဳးနန္းဆီး အဖ ျဖားဒြန္းတို႔မွ ဖြားျမင္သည့္ တတိယေျမာက္သားျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္းေမာင္ႏွာမမ်ားမွာ အစ္မ နန္းစိန္ခင္ႏွင့္ အစ္ကို ျဖားလြန္းေမာင္တို႔ျဖစ္သည္။ ျဖားဗြာသည္ အိမ္ေထာင္ဆက္သံုးဆက္ရွိၿပီး ေနာက္ဆံုးအိမ္ေထာင္ဆက္မွာ ဟိုပံုးၿမိဳ႕နယ္ မဲုင္းေကာင္ေဒသ ေက်ာကၠဆ်ားရြာမွ မိြဳးဟံုဗဲျဖစ္သည္။ သားသမီးမ်ားမွာ နန္းေအးၾကည္၊ ခြန္ေဖသန္း (က်ဆံုး)၊ ခြန္တေမာင္ (က်ဆံုး)၊ ခြန္ဖိုးတုတ္၊ ခြန္ဖိုးသိန္း (ခ) ခြန္စံလြင္ (PNO) ႏွင့္ နန္းဒီြး တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

၁၉၁၆ မွ ၁၉၂၁ ထိ ေညာင္ပလင္ရြာ မူလတန္းေက်ာင္းတြင္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၂၁ မွ ၁၉၂၄ ထိ က်ဳိက္ထံုၿမိဳ႕တြင္ အလယ္တန္းဆင့္ ပညာကို လည္းေကာင္း၊ ၁၉၂၄ မွ ၁၉၂၇ ထိ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ အထက္တန္းဆင့္ ပညာကိုလည္းေကာင္း ဆည္းပူးခဲ့သည္။ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဘီ၊ အက္စ္၊ စီ ဂုဏ္ထူးဘဲြ႕ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္တကၠသိုလ္မွ ဥပေဒပါရဂူဘဲြ႕ (B.L)ျဖင့္လည္းေကာင္း ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့သည္။

၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရမွ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ မဲဆႏၵေရြးေကာက္ပဲြ၌ သထံုေျမာက္ဘက္ မဲဆႏၵနယ္မွ ဥပေဒျပဳလြတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ အေရြးခံရသည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရမွ ဖဲြ႕စည္းေပးေသာ ေဒါက္တာဘေမာ္ ဦးစီးသည့္ ပါလီမန္လြတ္ေတာ္တြင္ လြတ္ေတာ္ဒုတိယ ဥကၠ႒အျဖစ္ ခန္႕အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး၌ ကရင္၊ ပအို၀္းႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ မွ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ထိ လြတ္ေတာ္ အတြင္း၀န္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအီးဒါးမွ ဖဲြ႕စည္းေပးေသာ ယာယီအစိုးရတြင္ ျဖားဗြာသည္ ကုန္သြယ္ေရးစက္မႈ၀န္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္အစိုးရမွ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးေၾကညာေပးၿပီးေနာက္ ျဖားဗြာသည္ သစ္ေတာႏွင့္ သတၱဳ၀န္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ဖဲြ႕စည္းထူေထာင္ထားသည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွလူငယ္အစည္းအရံုးကုိလည္း တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားသည္ ေဒါက္တာဘေမာ္ဦးစည္းေသာ အစိုးရမ်ားႏွင့္အတူ ျဖားဗြာလွေဖလည္း ပါ၀င္ၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္၊ မုဒံု၊ သံျဖဴဇရပ္သို႔ ဆုတ္ခြာခဲ့ရသည္။

၁၉၄၆ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ပထမပင္လံုညီလာခံ ခင္းက်င္းျပသေသာ ရွမ္းျပည္လက္မႈပညာျပပဲြသို႔ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား၊ ကခ်င္ဒူ၀ါးမ်ားႏွင့္အတူ ျဖားဗြာလွေဖလည္း ပါ၀င္တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ျဖားဗြာလွေဖသည္ ပအို၀္းေတာင္သူအမ်ဳိးသားအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ကို သထံုၿမိဳ႕ ရွိ ေညာင္၀ိုင္းဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၌ ဖဲြ႕စည္း ထူေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ KNU ကို ျပန္လည္ဖဲြ႕စည္းခဲ့ရာ ျဖားဗြာလွေဖသည္ ဒုတိယဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၂)ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ညီလာခံသည္ ကရင္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ျဖားဗြာလွေဖ တက္ေရာက္ေလ့လာခဲ့သည္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ KNDO ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖဲြ႕သည္ သထံုကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ၿပီးေနာက္ ျဖားဗြာလွေဖအား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဇူလိႈင္လတြင္ ကရင္တပ္၊ ကခ်င္တပ္ႏွင့္ ပအို၀္းတို႕ ပူးေပါင္းၿပီး ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကို သံုးလၾကာ သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကို ျပည္ေထာင္စုစစ္တပ္က ျပန္သိမ္းယူၿပီးေနာက္ ျဖားဗြာလွေဖသည္ KNU ၌ ဒု-ဥကၠ႒ရာထူးကို ႏႈတ္ထြက္စာတင္ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ မိမိပိုင္ဆိုင္ေသာ ေငြ (၁၅)သိန္းကို ေမာ္လၿမိဳင္ဘဏ္ႏွင့္ ရန္ကုန္ဘဏ္တိုက္မွ အျခားလူယံုတဦးအား ထုတ္ယူေစခဲ့သည္။ ၎ေငြျဖင့္ KNU ထံလက္နက္မ်ား တပ္ရင္း(၃)ရင္းစာ ၀ယ္ယူၿပီး ပအို၀္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႕ (ပအလဖ)ကို ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၁)ရက္ေန႔တြင္ စနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းထူေထာင္္ၿပီး လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ ပအလဖ သည္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ ေမလ (၅)ရက္ေန႔တြင္ ဖဆပလ၏ လက္နက္ႏွင့္ဒီမိုကေရစီလဲလည္ေရးစစ္ဆင္ေရးေၾကာင္း လူအင္းအား ၁၀၀၀ ျဖင့္ လက္နက္ခ်အလင္း၀င္ခဲ့သည္။

၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္လံုးကြ်တ္ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပဲြ၌ ေရြးေကာက္ခံရေသာ ပအမဖ အမတ္ (၃)ဦးအနက္ ျဖားဗြာလွေဖလည္း ပါ၀င္သည္။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ ျပည္နယ္မ်ား ညီညြတ္ေရး ညီလာခံ၌ ျဖားဗြာလွေဖ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ရွမ္းျပည္အေနျဖင့္ ျပင္ဆင္ညိႇႏိႈင္းသည့္ ဖက္ဒရယ္မႈ၀ါဒတြင္ ပအမဖ အဖဲြ႕၀င္မ်ားျဖစ္ေသာ ျဖားဗြာလွေဖ၊ ဦးျဖဴႏွင့္ ေက်ာ္စိန္တို႕လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ဖဲြ႕စည္းေသာ တိုင္းရင္းသားေကာ္မတီအဖဲြ႕ကို္ ျဖားဗြာလွေဖက ဥကၠ႒ ေနရာယူခဲ့သည္။ ထိုအဖဲြ႕ဥကၠ႒ျဖစ္ေသာ ျဖားဗြာလွေဖ၏ ေခါင္းေဆာင္သည့္ (၆)ခရိုင္ဆႏၵျပပဲြကို လူထု (၁)သိန္းေက်ာ္တက္ေရာက္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထုိဆႏၵျပပဲြကို ျဖားဗြာလွေဖႏွင့္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းတို႔အသီးသီး မိန္႕ခြန္းျမြတ္ၾကားခဲ့ပါသည္။

၁၉၆၄ ခုႏွစ္တြင္ ျဖားဗြာလွေဖသည္ အစိုးရဖမ္းဆီးျခင္းခံရၿပီး ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ ေထာင္္မွ ျပန္လြတ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ရန္ကုန္မွ ျပန္လည္ထြက္ခြာလာၿပီး ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမသို႔ ျပန္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦးတြင္ ဥကၠ႒ တာ၀န္ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၂၄)ရက္ေန႔တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ပန္တြန္ရြာ၌ ရင္က်ပ္ေရာဂါေ၀ေဒနာျဖင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

မွတ္ခ်က္
ပအို၀္းလူငယ္စာေဆာင္ အမွတ္ (၂)မွ ေကာက္ႏႈတ္ထားသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ပင္းပက္သံမဏိစက္ရံု အလုပ္သင္မ်ားေခၚယူေန

ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕အနီးရွိ ပင္းပက္သံမဏိစက္ရံုတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ဧၿပီလ သႀကၤန္ၿပီးသည့္ ေနာက္ပုိင္းမွစတင္၍ ပညာအရည္အခ်င္း အနည္းဆံုး ၈ တန္းေအာင္၊ အသက္ ၁၇ ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ရွိသူမ်ားအား အလုပ္သင္အျဖစ္ ေခၚယူေနေၾကာင္း သိရသည္။ အလုပ္သင္မ်ားေခၚယူရာတြင္ စက္ရံုအနီး၀န္းက်င္ရွိ ေဒသခံရြာသူ ရြာသားမ်ားကုိ အဓိက ဦးစားေပးေခၚယူေၾကာင္း သိရသည္။

အလုပ္သင္မွတဆင့္ စက္ရံုမွ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ျပည့္စံုပါက စက္ရံုမွ ၎တုိ႔ အလုပ္ႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ပညာရပ္မ်ား ၂ ႏွစ္ သင္ေပးမည့္ျဖစ္ၿပီး၊ ပညာသင္ေပးစဥ္ အတြင္း အလုပ္သင္မ်ား ကုိယ့္စရိတ္နွင့္ ကုိယ္သာ အကုန္က်ခံရမည္ဟု ဆုိသည္။

အဆုိပါ ၂ ႏွစ္သင္တန္းၿပီးဆံုးလ်င္ လစာ က်ပ္ေငြ ၄၀၀၀၀ မွ ၅၀၀၀၀ အထိျဖင့္ အေျခခံ၀န္ထမ္းမ်ား အဆင့္မွစၿပီး အလုပ္စတင္ခန္႔အပ္သည္ဟု သိရသည္။ လက္ရွိခ်ိန္တြင္ တခ်ိဳ႕အလုပ္သင္မ်ားမွာ သင္ၾကားမႈမ်ားစတင္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး နံနက္ပုိင္းတြင္ စာသင္ေပး၍ ညေနပိုင္းတြင္ ကြင္းဆင္းလက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သည္ဟု ဆုိသည္။

ယင္းစက္ရံုအလုပ္သင္မ်ားမွာ အနီး၀န္းက်င္ရွိေဒသခံရြာသားမ်ားကုိ အဓိကဦးစားေပး ေခၚယူေသာ္လည္း ေဒသခံပအုိ၀္းလူငယ္ အမ်ားစုက စိတ္၀င္စားမႈမရွိက်ပဲ အနည္း အက်ဥ္းမ်သာ ၀င္လုပ္ၾကၿပီး၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းမွ လူငယ္မ်ားလာေရာက္လုပ္ကုိင္ၾကသည္ဟု ပင္းပက္သံမဏိစက္ရံုကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ အမည္မေဖၚလုိသည့္ ေဒသခံတစ္ဦးက ဆုိသည္။

ထုိ႔အတူ ပင္းပက္ကေမၻာဇဘိလပ္ေျမစက္ရံုသည္လည္း စက္ရံုအလုပ္သမားမ်ားကို စက္ရံုအနီး၀န္းက်င္ရွိေဒသခံရြာသားမ်ား အဓိကေခၚယူေသာ္လည္း အလားတူ ရြာသားမ်ားက စိတ္၀င္စားမႈ မရွိေၾကာင္း သိရသည္။

စက္ရံုပတ္၀န္းက်င္ရွိေက်းရြာမ်ားမွ ေဒသခံရြာသားမ်ားသည္ အေျခခံပညာ အလယ္တန္း ေက်ာင္းေအာင္သည့္သူမ်ား မရွိသေလာက္ျဖစ္၍ အလုပ္သင္ေခၚယူရာတြင္ ၎တုိ႔ သတ္မွတ္ထားသည့္ ပညာအရည္အခ်င္းမ်ားအား ေဒသခံလူငယ္အမ်ားစုႏွင့္ ကုိက္ညီမႈမရွိေၾကာင္း ပင္းပက္သတၱဳစီမံကိန္းႏွင့္ပတ္သက္သည့္ “အနာဂတ္ကုိ လုယူဖ်က္ဆီးျခင္း” အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာထုတ္ေ၀ရာတြင္ အဓိကပါ၀င္သူ ခြန္ခ်န္ကီမွ ဆုိသည္။

“စက္ရံုမွာတာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြ အဲဒီေဒသခံက အေျခအေနေတြကို သူတုိ႔သိတယ္။ ပင္ငိုရြာႏွင့္ ၆ မုိင္ရြာကလြဲလုိ႔ က်န္တဲ့ရြာမွာ ၈ တန္းေအာင္တဲ့လူေတြ မရွိသေလာက္အလြန္နဲတယ္ဆုိတာ သူတုိ႔သိတယ္။ ဦးစားေပးအလုပ္ေခၚလဲ သူတုိ႔လုပ္ႏုိင္မွာမဟုတ္မွန္းသိတယ္။”

စက္ရံုတြင္ အလုပ္ရမည္ဆုိေသာ္လည္း ထမင္းခ်က္ သန္႔ရွင္းေရးအလုပ္၊ ဂိတ္ေစာင့္အလုပ္ႏွင့္ အျခားေသာ အလုပ္ၾကမ္းမ်ားသာ လုပ္ရမည္ျဖစ္သည့္အတြက္ေၾကာင္း ေဒသအတြင္း အရည္အခ်င္းရွိသည့္ဘြဲ႕ရလူငယ္မ်ားလည္း ၀င္လုပ္လုိသည့္စိတ္မရွိၾကေၾကာင္း ၎ကဆုိသည္။

“၂၀၀၄၊ ၂၀၀၅ ႏွင့္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ေလာက္မွာလဲ သူတုိ႔အလုပ္သမားေတြ ေခၚတယ္။ အလုပ္ေလွ်ာက္ခ်င္တဲ့လူေတြ ေလွ်ာက္လႊာေတြ၀ယ္ရတယ္၊ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ႏွစ္ေယာက္ပဲအလုပ္ရတယ္၊ ႏွစ္ေယာက္စလံုးဘြဲ႕ရေတြပဲ၊ တစ္ေယာက္က တမင္းခ်က္တယ္၊ တေယာက္က သန္႔ရွင္းေရးအလုပ္ပဲ လုပ္ရတယ္။ အခုတခါျပန္ေခၚေတာ့ လူေတြစိတ္မ၀င္စားေတာ့ဘူး”

ပင္းပက္သံမဏိစက္ရံုႏွင့္ ပင္းပက္ေတာင္သံသတၱဳရုိင္းတူးေဖၚေရးစီမံကိန္းလုပ္ငန္းအား ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့ၿပီး၊ ရုရွားအစုိးရပုိင္ Tyazhpromexport ကုမၸဏီမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၅၀ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံထားသည္။

ယင္းစီမံကိန္းေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူထုမ်ားပုိင္ဆုိင္သည့္ ေျမယာဧကေပါင္း ၁၁၀၀၀ သိမ္းပုိက္ျခင္းခံခဲ့ရၿပီး ေဒသခံရြာသားအေယာက္ ၅၀ ကုိ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့သည္မက၊ စီမံကိန္းအနီးရွိေနာက္ထပ္ ရြာေပါင္း ၂၅ ရြာႏွင့္ ေဒသခံျပည္သူလူထုေပါင္း ၇၀၀၀ ေက်ာ္အား ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းခံရဖြယ္ရွိေၾကာင္း ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ပအုိ၀္းလူငယ္အစည္းရံုးမွ ထုတ္ေ၀သည့္ "အနာဂတ္ကုိ လုယူဖ်က္ဆီးျခင္း" အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာတြင္ေဖၚျပသည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ပအုိ၀္းေဒသတြင္ မဲရံုေကာ္မတီစတင္ဖြဲ႕စီးၿပီ

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမည့္ေန႔ရက္ မသတ္မွတ္ရေသးေသာ္လည္း မဲထည့္ဖုိ႔အတြက္ ပအုိ၀္းေဒသရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ဦးေအာင္ခမ္းထီအမိန္႔ျဖင့္ မဲရံုေကာ္မတီမ်ား စတင္ဖြဲ႕စည္းေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔၌ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ေနာင္ကားေက်းရြာတြင္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ အမိန္႔ျဖင့္ အစည္းအေ၀းေခၚၿပီး မဲရံုေကာ္မတီတစ္ခု ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေၾကာင္း ၎ရြာမွ ရြာသားတစ္ဦးက ေျပာသည္။ “တျခားရြာနဲ႔ ၿမိဳ႕ေတြ ဘယ္ရက္မွာဖြဲ႕က်လဲေတာ့ မသိဘူး၊ က်ေနာ္တုိ႔ရြာကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ၃၀ မွာ မဲရံုေကာ္မတီဖြဲ႕ၿပီ၊ ဦးေအာင္ခမ္းထီ ဖြဲ႕ခုိင္းတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ၾကားတယ္။ ေကာ္မတီထဲမွာေတာ့ ရြာသားေတြနဲ႕ပဲဖြဲ႕တယ္၊ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ပါလဲေတာ့ မသိဘူး”

ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမည့္ ေန႔ရက္မ်ား မသိရွိရေသးေသာ္လည္း အဘယ္ေၾကာင့္ ဤကဲ့သုိ႔ မဲရံုေကာ္မတီ ႀကိဳတင္ဖြဲ႕စည္းသည္ရကုိ အထက္လူႀကီးမ်ားက မရွင္းျပဟု သိရသည္။

ေဒသအတြင္း ပအုိ၀္းေက်းရြာမ်ားမွ ေဒသခံရြာသားမ်ားသည္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္၀င္မႈ သိပ္မရွိၾကေၾကာင္းလဲ သိရသည္။

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ပအုိ၀္းအမ်ိဳးသားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (PNO) မွ ၂၀၁၀၊ ဧၿပီလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမွတ္ပံုတင္ခြင့္ေလွ်ာက္ခဲ့ၿပီး ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ ႏုိင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ျပဳခဲ့သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲကုိ (PNO) မွ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၎၏ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ခမ္းထီမွ က်န္းမာေရးအေျခအေနေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ အေရြးခံမည္မဟုတ္ေၾကာင္း PNO ၏ နာယက အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ ခြန္ေမာင္တုတ္မွ The Voice Weekly သို႔ ေျပာခဲ့သည္။

ဆက္ဖတ္ရန္...

ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ လူကုန္ကူးခံရသူ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာမ်ားျဖစ္

ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ထုိင္းႏုိင္ငံရွိ လူကုန္ကူးခံရသူ အမ်ားဆံုးမွာ ျမန္မာလုပ္သားမ်ားျဖစ္ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ တေန႔တျခား ႀကီးထြားက်ယ္ျပန္႔လာေသာ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းတြင္ အလုပ္သမားမ်ား ျပတ္လပ္ေနျခင္းကလည္း လူကုန္ကူးမွႈ ျပႆနာကုိ ပုိမိုဆိုးရြားေစခဲ့သည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ လူကုန္ကူးခံရမႈ အေျခအေနမ်ားသည္ စုိးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ပုိမိုမ်ားျပားလာခဲ့သည္ဟု အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ျမွင့္တင္ေရးကြန္ယက္ ဒါ႐ုိက္တာ Sompong Sakaew က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ ဤ NGO အဖြဲ႔အစည္းသည္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္ရွိ ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ပင္လယ္ေကြ႔ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းႏွင့္ ဆားထုတ္လုပ္မွႈ လုပ္ငန္းမ်ား အဓိက လုပ္ကုိင္ရာ စမတ္ဆခြန္ Samut Sakhon တြင္ အေျခစုိက္သည္။

“အႀကီးမားဆံုး ျပႆနာကေတာ့ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းေတြမွာပါ။ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြဟာ အလွည့္ျဖားခံရၿပီးေတာ့ အခက္အခဲ အပင္ပန္းဆံုးနဲ႔ အၾကာရွည္ဆံုး အလုပ္ေတြကုိ အတင္းအက်ပ္ လုပ္ခုိင္းတာ ခံေနရပါတယ္” ဟု Sompong Sakaew က ေျပာသည္။

မၾကာေသးခင္က ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားအရ ထုိင္းႏိုင္ငံရွိ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အေရအတြက္မွာ ၃ သန္းေက်ာ္ ရွိေနၿပီး ၎တို႔အနက္ တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ အလုပ္သမား အေရအတြက္မွာ ၇ သိန္းခန္႔သာ ရွိသည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ျဖစ္ၾကသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံရွိ လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုမွာ အလုပ္သမားမ်ားအား တရားဝင္ခန္႔ရန္ စိတ္ပါဝင္စားမႈ ေလ်ာ့နည္းေနၾကၿပီး လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစုမွာ ဥပေဒကုိ ဆန္႔က်င္ကာ ေစ်းေပါေသာ တရားမဝင္ အလုပ္သမားမ်ားကုိသာ ခန္႔ထားေလ့ရွိၾကသည္။

“ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ေရထြက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းမွာ လူကုန္ကူးမွႈ ျပႆနာေတြ ရွိေနတာကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ရင္ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ပင္လယ္အစားအစာေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ သပိတ္ေမွာက္မႈ ခံရစရာ ရွိပါတယ္” ဟု Sompong Sakaew က သတိေပးခဲ့သည္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ လူကုန္ကူးမွႈ ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ အဆိုအရ ယခုႏွစ္တြင္ လူကုန္ကူးခံရသည့္ အမႈေပါင္း ၁၃၈ ခုအထိ ေဖာင္ေဒးရွင္းသုိ႔ တိုင္ၾကားခဲ့ၿပီး ထုိႏႈန္းထားသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ကထက္ ၃ ဆမွ် ျမင့္တက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိသတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အား ဇြန္လ ၃ ရက္ေန႔က ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ လူကုန္ကူးမွႈ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အႀကိဳ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္းတြင္လည္း လူကုန္ကူးမႈ အေျခအေနမ်ားသည္ ဆိုးရြားလ်က္ပင္ ရွိေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွ ျမန္မာအမ်ဳိးသား လူငယ္မ်ားသည္ လိမ္လည္လွည့္ျဖားခံရကာ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕တြင္ ႐ုိတီ ေရာင္းေနရသည့္ အျဖစ္မ်ဳိး ရွိေနၿပီး လူကုန္ကူးမႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားသည္ ျမန္မာကေလးငယ္မ်ားအား ျဖားေယာင္းကာ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္ခုိင္း႐ံုမွ်မက ေနာက္ပုိင္းတြင္ ထုိကေလးငယ္မ်ားအား ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းရွိ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ပန္းမ်ား လွည့္လည္ေရာင္းခ်ခုိင္းသည္လည္း ရွိေနသည္ဟု ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ရွိ ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္း လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အဖြဲ႔၏ မန္ေနဂ်ာ Duan Wongsa က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“သိပ္ေတာင္ မၾကာေသးဘူး၊ လူကုန္ကူးတဲ့သူေတြက Tak ျပည္နယ္က နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြက ကေလးငယ္ေတြကုိ ထိုင္းႏုိင္ငံအတြင္းပုိင္းက ျပည္နယ္ေတြကုိ ပုိ႔ၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ခုိင္းၾကတယ္။ ကေလးေတြကုိ အရမ္းနည္းတဲ့ မျဖစ္စေလာက္ လစာေလးေတြနဲ႔ အိမ္ေဖာ္လုပ္ခုိင္းၾကတယ္” ဟု သူမက ဆက္ေျပာခဲ့သည္။

လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေၾကးမံု ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ အႀကီးအကဲ Ekkalak Lumchomkae က ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ လူကုန္ကူးမွႈ အေျခအေနသည္ စုိးရိမ္စရာေကာင္းသည့္ အက်ပ္အတည္း အေျခအေနကုိ ဆိုက္ေရာက္ေနၿပီး အဆိုးဆံုးမွာ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း နယ္ပယ္တြင္ ျဖစ္သည္ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာခဲ့သည္။

GreenFacts.org ဝက္ဘ္ဆိုဒ္က ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ထုိင္းႏုိင္ငံအား ငါးႏွင့္ ေရထြက္ကုန္ ပစၥည္းမ်ား တတိယ အမ်ားဆံုး တင္ပုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းတြင္ အလုပ္သမားမ်ား ျပတ္လပ္လ်က္ ရွိေနၿပီး ခန္႔မွန္းခ်က္တခုအရ အလုပ္သမား တေသာင္းေက်ာ္ လိုအပ္လ်က္ ရွိေနသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ အလုပ္သမား ျပတ္လပ္ရွားပါးမႈသည္ လူကုန္ကူးသူမ်ားအတြက္ ေစ်းခ်ဳိခ်ဳိႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ား ရွာေဖြေပးစရာ လုပ္ကြက္တခုကို ျဖစ္ထြန္းေစခဲ့သည္။

“ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈေတြအရ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ ႏုိင္ငံေရးသမားတခ်ဳိ႕နဲ႔ အရာရွိတခ်ဳိ႕ရွိေနၿပီး လူကုန္ကူးသူေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒေတြဟာ ထိေရာက္မႈမရွိ ျဖစ္ကုန္ၿပီး အရာရွိေတြကလည္း ဥပေဒကုိ လ်စ္လ်ဴရွႈေနၾကပါတယ္” ဟု Ekkalak က ဆိုခဲ့သည္။

လူကုန္ကူးခံရသူမ်ား လုပ္ကုိင္ေနရသည့္ အျခားလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္း၊ ေတာင္းစားသည့္ လုပ္ငန္းႏွင့္ ပန္းေရာင္းသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ၿပီး အေျခအေနမ်ားမွာ ၂၀၀၈ ႏွင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မ်ားက ကဲ့သုိ႔ပင္ တုိးတက္မႈ မရွိေသးဟု ေၾကးမံု ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။

ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားက ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ရရန္အတြက္ လူပြဲစားမ်ားသုိ႔ ေပးရသည့္ ေငြေၾကးပမာဏမွာလည္း ပိုမ်ားလာၿပီး မၾကာေသးခင္က ေပါက္ေစ်းအရဆိုလွ်င္ ဘတ္ ၂၀၀၀၀ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၀၀ ခန္႔) မွ ဘတ္ ၂၅၀၀၀ အထိ ရွိေနၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က လူပြဲစားမ်ား ေတာင္းဆုိသည့္ႏႈန္းထက္ ၂ ဆနီးပါး ျမင့္တက္ေနသည္။ အလုပ္သမား အမ်ားစုမွာ ထုိေငြကုိ ျပန္ဆပ္ႏုိင္ေရးအတြက္ အနည္းဆံုး တႏွစ္ခန္႔ ယူရေလ့ရွိသည္ဟု Ekkalak က ေျပာသည္။

Ekkalak က ဆက္လက္ေျပာရာတြင္ ထိုင္းရဲမ်ားသည္ သံသယရွိေသာ စက္႐ံုမ်ားအား အလစ္ဝင္ေရာက္ စစ္ေဆးျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာလူကုန္ကူးသူ အနည္းစုကုိသာ ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကုိင္ေနသူမ်ားကုိမူ ဖမ္းဆီးႏုိင္ျခင္း မရွိဟု ေျပာခဲ့သည္။ “ေဒသတြင္းက ရဲေတြဟာ အဓိက က်သူေတြကုိ က်ေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးအတိုင္း အေရးယူဖို႔ ဝန္ေလးေနၾကၿပီးေတာ့ သိပ္အဓိက မက်တဲ့ လူေတြကုိပဲ အေရးယူေနၾကပါတယ္” ဟု ေျပာခဲ့သည္။

ထုိေဖာင္ေဒးရွင္းမွ လူကုန္ကူးမွႈ ျပႆနာ ဆိုးဆိုးရြားရြားျဖစ္ေနေသာ ပင္လယ္ႏွင့္ထိစပ္ေနသည့္ Songkhla၊ Chonburi၊ Samut Sakhon ႏွင့္ Samut Prakan ျပည္နယ္မ်ားအား နာမည္ပ်က္စာရင္းထဲသုိ႔ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။

မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွ ၁၄ ႏွစ္ အရြယ္ရွိ မူဆလင္ ကေလးမေလး တဦးသည္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ပန္းလွည့္လည္ေရာင္းခ်ရန္ ျဖားေယာင္းျခင္း ခံခဲ့ရၿပီး သူမ အလုပ္လုပ္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္စာအတြက္ သူမ၏ အလုပ္ရွင္ထံမွ လခ မရခဲ့ဟု ေျပာသည္။

“သူတို႔က အေမ့ကုိ သမီးရဲ႕ လုပ္အားခေတြ ေပးမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမလည္း တကယ္ မရဘူး။ သမီး ပန္းေရာင္းလို႔ ပုိက္ဆံသိပ္မရတဲ့ အခါမ်ဳိးဆို ေခါင္းကုိလည္း ႐ုိက္တယ္” ဟု ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ကေလးမေလးက ေျပာခဲ့သည္။

သူမသည္ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား အကူအညီျဖင့္ အဓမၼခုိင္းေစသူ အလုပ္ရွင္ လက္ထဲမွ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး မဲေဆာက္ၿမိဳ႕သုိ႔ ျပန္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕၊ ထုိင္းႏိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ ကမ္း႐ုိးတန္းရွိ နယ္စပ္ ရေနာင္းၿမိဳ႕ႏွင့္ ေျမာက္ပုိင္းရွိ ခ်င္းရုိင္ေဒသ တို႔သည္ လူကုန္ကူးသူမ်ား က်က္စားေသာ ေနရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ လူမွႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးဝန္ႀကီး Issara Somchai က ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ကင္ပိန္းဖြင့္ပြဲတြင္ လူကုန္ကူးမွႈမ်ားသည္ ရွႈပ္ေထြးေသာ အေနအထားမ်ား ျဖစ္လာေနသည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။

လူကုန္ကူးမႈ ကြန္ယက္မ်ားသည္ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ လူငယ္မ်ား၏ ပုိမိုတိုးတက္လိုေသာ ဘဝကုိ ရရွိလိုသည့္ စိတ္ဆႏၵ အေျခအေနကုိ အသံုးခ် မက္လံုးေပးကာ ၎တုိ႔အား အႏၱရာယ္ရွိေသာ အေျခအေနသုိ႔ တြန္းပုိ႔လ်က္ရွိေနသည္ဟု ထုိင္းႏုိင္ငံ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးဌာန ဝက္ဘ္ဆိုဒ္၏ ေသာၾကာေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ပထမဆံုးေသာ လူကုန္ကူးမွႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ စတင္ခ်မွတ္ခဲ့ကာ တစစ ႀကီးထြားလာေနသည့္ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့သည္။ ထုိဥပေဒအရ တရားမဝင္ အလုပ္ခန္႔ထားမႈ၊ တရားမဝင္ လူကုန္ကူး ေခၚေဆာင္သြားမွႈ၊ လူပြဲစားမ်ားမွ အလုပ္သမားမ်ားအား တရားမဝင္ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်မႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ကာ အလုပ္ခုိင္းေစမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အလုပ္အတင္းအက်ပ္ ခုိင္းေစမႈ စသည့္ လူကုန္ကူးမႈ ပံုစံမ်ဳိးစံုအား တားျမစ္ထားသည္။

ထုိဥပေဒအရ လူကုန္ကူးခံရသူမ်ားအား ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ခုိင္းေစျခင္း၊ အျပာစာအုပ္ အျပာဗီဒီယို စသည့္ ရာဂစိတ္ ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္ အရာမ်ား ျဖန္႔ခ်ိရန္အတြက္ လူကုန္ကူးခံရသူ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအား အသံုးခ်ျခင္း၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အျမတ္ထုတ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသံုးခ်ျခင္း၊ ကၽြန္ကဲ့သုိ႔ ခုိင္းေစျခင္း၊ အတင္းအက်ပ္ ေတာင္းစားခုိင္းကာ ေတာင္း၍ရသည့္ ပုိက္ဆံမ်ားအား ေခါင္းပံုျဖတ္ျခင္း၊ ကုိယ္တြင္း အဂၤါအစိတ္အပုိင္းမ်ားအား ေရာင္းခ်ရန္အတြက္ အက်ပ္ကုိင္ျခင္းတို႔ႏွင့္ လူကုန္ကူးကာ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္မႈ ပံုစံမ်ဳိးစံုအား တင္းက်ပ္စြာ တားျမစ္ထားသည္။

သုိ႔ေသာ္ လူအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ျပႆနာ ေျပလည္မႈသည္ ဥပေဒျပ႒ာန္း႐ံုႏွင့္ မလံုေလာက္ဘဲ ထုိဥပေဒကုိ လိုက္နာအသံုးခ်ၾကမွသာလွ်င္ ျပႆနာမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားလိမ့္မည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။ ေဒသဆိုင္ရာ ရဲမ်ားသည္ လက္နက္မ်ား ကုိင္ေဆာင္ထားေလ့ရွိသည့္ သုိ႔မဟုတ္ လူမႈေရး အရွိန္အဝါ ၾသဇာႀကီးသည့္ လူကုန္ကူးသူမ်ားအား ဖမ္းဆီးအေရးယူရန္ စိတ္မပါဘဲ ျဖစ္ေနၾကကာ ဥပေဒမွ ျပ႒ာန္းထားသေလာက္ အေရးယူမႈမ်ား မျပဳလုပ္ဘဲ အျဖစ္သေဘာခန္႔သာ ေဆာင္ရြက္အေရးယူေနၾကသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး လွႈပ္ရွားသူမ်ားက ဆိုၾကသည္။ News from Mizzima

ဆက္ဖတ္ရန္...

မယ္လဒုကၡသည္စခန္းတြင္း ကာလဝမ္းေရာဂါ ဆက္လက္ျဖစ္ပြား

မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္း ဒုကၡသည္ (၁၁)ဦး ကာလဝမ္းေရာဂါ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယခုအခ်ိန္ထိ ၀မ္းေရာဂါျဖစ္သည့္ လူနာ (၂၀)ဦး စခန္းတြင္းရွိ ေအအမ္အိုင္ေဆး႐ံုတြင္ တက္ေရာက္ကုသမႈ ခံယူေနရသည္။

မယ္လဒုကၡသည္စခန္းတြင္း ၀မ္းေရာဂါျဖင့္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္လူနာ (၅၀)ဦးတြင္ ကာလ၀မ္းေရာဂါပိုးေတြ႔ရွိသည့္ လူနာ (၁၁) ဦးရွိခဲ့ၿပီး အခုလက္ရွိ ကာလ၀မ္းေရာဂါသည္ေတြႏွင့္ ဝမ္းေရာဂါသည္ေတြ တက္ေရာက္ကုသေနမႈ အေျခအေနကို မယ္လဒုကၡသည္စခန္း ေဆး႐ံုတာ၀န္ခံ ဆရာ ေစာေနဆဲလ္က “မယ္လဒုကၡသည္စခန္းမွာ ကာလဝမ္းေရာဂါ ျဖစ္တဲ့လူနာ (၁၁) ေယာက္ရွိၿပီ။ ဒါက စျဖစ္တဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့လ (၂၇) ရက္ေန႔ကေန ဒီေန႔ထိေပါ့ေလ။ အခု လက္ရွိေဆး႐ံုမွာ ကာလ၀မ္းေရာဂါ လူနာ (၃)ဦး ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕သက္သာတဲ့သူေတြ ေဆး႐ံုက ျပန္ဆင္းခိုင္းလိုက္ၿပီ၊ ၀မ္းေရာဂါနဲ႔ လူနာက မေန႔ကနဲ႔ ဒီေန႔ထိ အေယာက္ (၂၀) ေဆး႐ံုမွာ ထပ္ေရာက္လာတယ္္။ က်ေနာ္တို႔စခန္းထဲက ေဆး႐ံုမွာ ကုသေရးနဲ႔ ေဆး၀ါးအလံုအေလာက္ရွိတယ္”ဟု ေျပာသည္။

“ကာလ၀မ္းေရာဂါ ျဖစ္ပြားရသည့္ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းမွာ မသန္႔ရွင္းသည့္ ေသာက္သံုးေရႏွင့္ အစားအေသာက္မ်ားေၾကာင့္” ဟု ဆရာ ေစာေနဆဲလ္က ေျပာသည္။

“မယ္လ ဒုကၡသည္ စခန္းမွာက အစားအစာနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ လတ္လတ္ဆက္ဆက္ မစားႏိုင္ၾကဘူး၊ ၿပီးေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မခ်က္ဘူး၊ တကုိယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရးကိစၥေတြ မရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္၊ ေရမလံုေလာက္တာ ျပႆနာတခု၊ ေသာက္ေရရွားပါးေတာ့ သူတို႔ဟာသူတို႔ တူးၿပီးေသာက္တဲ့ေရကို သန္႔ရွင္းေအာင္မလုပ္တာေတြလည္း ပါတယ္” ဟု ဆရာ ေစာေနဆလ္က ဆက္ေျပာသည္။

ယင္းကဲ့သုိ႔ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ကာလဝမ္းေရာဂါ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဇုန္စီရွိ၊ စီ၀မ္းေအႏွင့္ စီ၀မ္းဘီရပ္ကြက္တြင္းတြင္ လူေနထူထပ္သည့္အတြက္ ကာလ၀မ္းေရာဂါ ကူးစက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း ၎ကဆက္ေျပာသည္။

“ပထဦးဆံုး ကာလဝမ္းေရာဂါျဖစ္တဲ့သူရဲ႕ အိမ္ေဘးမွာ ႏွစ္အိမ္သံုးအိမ္က အဲလိုေရာဂါေတြ ျဖစ္ေနတာ။ ၿပီးေတာ့ ေဆး႐ံုထဲမွာ လာျပတဲ့အထဲက အဲဒီလူအိမ္ေဘးနားက လူေတြပဲ မ်ားတယ္၊ စခန္းတြင္းမွာ solidarity အဖြဲ႔က ေရကိုသန္႔ စင္ေအာင္လုပ္တာ။ ေဆးထည့္တာတို႔လုပ္ထားေပးတယ္” ဟု ေျပာသည္။

မယ္လဒုကၡသည္စခန္းတြင္း ကာလဝမ္းေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကို စခန္းေဆး႐ံုသို႔ ၀မ္းေရာဂါျဖင့္ တက္ေရာက္ကုသမႈ ခံယူေနသည့္ အသက္ (၃၈) ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသားတဦးကို ေဆးစစ္ၾကည့္ရာမွ ၿပီးခဲ့သည့္လ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ ေရာဂါပိုး ရွိေနေၾကာင္းကို သိရွိခဲ့ၿပီး အဆိုပါေန႔က စခန္းေဆး႐ံုတြင္ ကာလဝမ္းေရာဂါ သံသယရွိသူ လူနာ (၇) ဦးလည္း ရွိေနသည္။

ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ေျမာက္ဖက္ (၆၅)ကီလိုမီတာအကြာတြင္ ရွိသည့္ မယ္လဒုကၡသည္စခန္းသည္ ျမန္မာျပည္သား ဒုကၡသည္ (၅၀၀၀၀) ငါးေသာင္းေနထိုင္လ်က္ရွိၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လအတြင္းကလည္း ကာလ၀မ္းေရာဂါပိုးေတြ႔သည့္ လူနာ (၁၀) ဦး ရွိခဲ့သည္။ News from

ဆက္ဖတ္ရန္...

Expert says Burma ‘planning nuclear bomb’

A five-year investigation by DVB has uncovered evidence that Burma is embarking on a programme to develop nuclear weaponry. At the centre of the investigation is Sai Thein Win, a former defense engineer and missile expert who worked in factories in Burma where he was tasked to make prototype components for missile and nuclear programs.

Sai contacted DVB after learning of its investigation into Burma’s military programmes, and supplied various documents and colour photographs of the equipment built inside the factories. The investigation has also uncovered evidence of North Korean involvement in the development of Burmese missiles, as well as Russia’s training of Burmese nuclear technicians.

In collaboration with DVB, American nuclear scientist and a former director in the International Atomic Energy Agency (IAEA), Robert Kelley, has spent months examining this material. Here he writes in an exclusive report for DVB that Burma is probably mining uranium and exploring nuclear technology that is only “useful only for weapons”. For the full 30-page report, click here.

A remarkable individual has come out of Burma to describe nuclear-related activities in that secretive country. DVB has interviewed this man at length and is presenting his evidence here for all to see. His name is Sai Thein Win, and until recently he was a major in the Burmese army. He was trained in Burma as a defense engineer, and later in Russia as a missile expert. He returned to Burma to work in special factories, built to house modern European machining tools, to build prototypes for missile and nuclear activities.

Sai brought with him some documents and colour photographs of equipment built in these factories. DVB is publishing these photos and has arranged with experts to analyze what they have discovered. Some will no doubt want to weigh in and add their conclusions – no doubt there will be detractors who do not agree with the analysis and our conclusion that these objects are designed for use in a nuclear weapons development program. We invite their criticism and hope that any additional analysis will eventually reinforce our view that Burma is engaged in activities that are prohibited under international agreements.

DVB has hundreds of other photos taken in Burma inside closed facilities, as well as countless other information sources and documents. Background information is given for the very specific information Sai is providing.

In the last two years certain “laptop documents” have surfaced that purport to show that Iran is engaged in a clandestine nuclear program. The origin of these documents is not clear but they have generated a huge international debate over Iran’s intentions. The Burmese documents and photographs brought by Sai are much closer to the original source materials and the route of their disclosure is perfectly clear. The debate over these documents should be interesting in the non-proliferation community.

Who is Sai Thein Win?

Sai was a major in the Burmese army. He saw a DVB documentary about special factories in Burma that had been built by the regime to make components for Weapons of Mass Destruction (WMD). He worked in two of these factories and felt there was more that needed to be conveyed outside Burma. Sai came out to Thailand to tell the world what he has seen and what he was asked to do. What he has to say adds to the testimony of many other Burmese defectors, but he supplements it with many colour photographs of the buildings and what they are building inside them. In addition he can describe the special demonstrations he attended and can name the people and places associated with the Burmese nuclear program that he visited.

Sai Thein Win reminds us of Mordecai Vanunu, an Israeli technician at the Dimona nuclear site in the Negev desert. Vanunu took many photographs of activities in Israel that were allegedly related to nuclear fuel cycle and weapons development. These photos were published in the Sunday Times in London in 1986. They purportedly showed nuclear weapons activities in Israel at the time. Israel has never confirmed that the images were taken in their facilities; much less that Israel even has a nuclear weapons program. But Vanunu was abducted, tried in an Israeli court and sentenced to many years in prison for divulging state secrets. Sai is providing similar information.

Sai Thein Win holding an impeller for a ballistic missile engine. He designed the program to manufacture it on CNC machines from Europe
Sai Thein Win holding an impeller for a ballistic missile engine. He designed
the program to manufacture it on CNC machines from Europe (DVB)

What is the Program that Sai Describes?

Sai tells us that he was tasked to make prototype components for missile and nuclear programs. He is an experienced mechanical engineer and he is capable of describing machining operations very accurately.

Sai has very accurately described a missile fuel pump impeller he made because he is trained as a missile engineer. His information on nuclear programs is based upon many colour photographs and two visits to the nuclear battalion at Thabeikkyin, north of Mandalay. The Nuclear Battalion is the organization charged with building up a nuclear weapons capability in Burma. The Nuclear Battalion will try to do this by building a nuclear reactor and nuclear enrichment capabilities.

Buildings under construction at the Thabeikkyin Nuclear Battalion
Buildings under construction at the Thabeikkyin Nuclear Battalion (DVB)

It is DVB consultants’ firm belief that Burma is probably not capable of building the equipment they have been charged to build: to manufacture a nuclear weapon, to build a weapons material supply, and to do it in a professional way. But the information provided by Sai and other reporters from Burma clearly indicates that the regime has the intent to go nuclear and it is trying and expending huge resources along the way.

Factories filled with European equipment

Two companies in Singapore with German connections sold many machine tools to the Burmese government, notably the Department of Technical and Vocational Education (DTVE). DTVE is closely associated with the Department of Atomic Energy (DAE) which is subordinate to the Ministry of Science and Technology (MOST). A great deal of information is known about people and organizations in this chain. DTVE is probably a front for military purchasing for weapons of mass destruction; that is to say nuclear, chemical and biological weapons and the means to deliver them, largely missiles.

The German government did not have derogatory information about DTVE when the tools were sold and allowed the sale. Fortunately, although the machine tools were very expensive and capable, they were sold without all of the accessories to make the very precision parts required for many missile and nuclear applications. These factories are only making prototypes and first models of equipment for other research organizations. They are not making serial copies for a production program and they do not do research themselves

The companies believed the machines were to be used for educational and vocational training, but the German government, suspicious about the end use, sent a diplomat and an expert to examine the machines that were installed in two special factories in Burma. The expert was suspicious that the machines would be used for uses other than training; there were no students and no universities nearby, and there were no women students. The expert noted that none of the male students wore military uniforms. DVB has examined the photos and some of the “students” who wore civilian clothes during the expert visit wear military uniforms when the Europeans are not there.

Sai provided recognizable photos of the equipment installers and the Germans during their site visit. This is one of many indications that he was at the factories and that his story is very credible. It is also fortunate that the German government was diligent and visited these factories to verify the end use. The Burmese were probably not telling the whole truth, but the visits allow serious verification of the facts.

A floor plan of the many machinery tools at Factory 2 near Myaing
A floor plan of the many machinery tools at Factory 2 near Myaing (DVB)

Sai describes equipment the Nuclear Battalion is building

Sai has provided DVB with many photos of material that the Nuclear Battalion at Thabeikkyin is requesting. One of the most obvious ones is requested in an accompanying secret memo from the No (1) Science and Technology Regiment at Thabeikkyin to the Special Factory Number One near Pyin Oo Lwin. It is for a “bomb reactor” for the “special substance production research department” and there are some sketches of what is wanted as well as pictures. A bomb reactor in a nuclear program is a special device for turning uranium compounds into uranium metal for use in nuclear fuel or a nuclear bomb. The pictures and sketches are of such a bomb reactor and one of the pictures has been subjected to high temperature. The paint is burned off and it has been used. It may be a design from a foreign country or a Burmese design. But the need for a bomb reactor in a Burmese Nuclear Battalion is a strong signal that the project is trying to make uranium metal. Whether the uranium metal is used in a plutonium production reactor or a nuclear device, Burma is exploring nuclear technology that is useful only for weapons.

These are 'bomb reactors' likely used to convert uranium compounds into uranium metal for bomb or reactor fuel
These are ‘bomb reactors’ likely used to convert uranium compounds
into uranium metal for bomb or reactor fuel (DVB)

Sai also provided photos of chemical engineering machinery that can be used for making uranium compounds such as uranium hexafluoride gas, used in uranium enrichment. He describes nozzles used in advanced lasers that separate uranium isotopes into materials used for bombs. He provides pictures of a glove box for mixing reactive materials and furnaces for making uranium compounds. All of these things could have other uses, but taken together, in the context of the Nuclear Battalion, they are for a nuclear weapons program.

A group of Burmese military and civilian workers pose with a glove box they built at Factory 1 near Pyin Oo Lwin
A group of Burmese military and civilian workers pose with a
glove box they built at Factory 1 near Pyin Oo Lwin (DVB)

Sai has been told that the regime is planning to build a nuclear reactor to make plutonium for a nuclear bomb. He has seen a demonstration of a reactor component called a “control rod” that fits this story. He has been told that the regime plans to enrich uranium for a bomb and he has seen a demonstration of a carbon monoxide laser that will be part of this enrichment process. He has named the individuals he met and heard from at Thabeikkyin and they can be correlated through open source information with their jobs for the Burmese Department of Atomic Energy. Many are frequent visitors to IAEA grant training projects. He himself was tasked to make nozzles for the carbon monoxide laser. He actually knows less about the chemical industrial equipment seen in his photos than we can judge, but his overall story is quite interesting. It is also clear that the demonstrations and explanations that he has seen are quite crude. If they are the best Burma can do they have a long way to go.

How does Sai fit into the overall Burma story?

Sai is a mechanical engineer with experience in machining parts on highly specialized and modern machine tools. These machine tools make items that are very precise and can be used in nuclear energy programs or to make missiles. Sai is not a nuclear expert and he has little to say about the things he made, or that his factory made other than what he was told about their uses. He does provide photos of items that would be used in the nuclear industry to process uranium compounds into forms used in the nuclear weapons development process. These photos or his descriptions could be faked, but they are highly consistent with the uses he suggests.

Sai received a degree as a defense engineer in Burma. He then went to Russia to train in missile technology at the prestigious Bauman Institute in Moscow. He can document all of this. His friends went to Russia as well and studied nuclear and chemical technology at the Moscow Institute of Engineering Physics (MIFI) and the Mendeleev Institute of Chemical Technology. MIFI was the main training institute for Soviet nuclear weapons designers for many years. The ones who studied chemistry at Mendeleev are probably the ones who are most important in building the special equipment that Sai knew about.

Stories about a nuclear reactor in Burma

There have many wild stories about a nuclear reactor in Burma. It is clear that Burma and Russia considered building a 10 Megawatt (10 MW) research reactor in Burma in 2000. It is also clear that this deal was not closed and that Russia announced only intent to build a 10 MW reactor around 2008. This reactor has not been built and Russia is highly unlikely to approve such a deal unless Burma signs a new special agreement with the IAEA. This agreement is called an Additional Protocol and Burma is very unlikely to sign it because it would give the IAEA the access it needs to discover a clandestine nuclear program in Burma.

Furthermore, a 10 MW nuclear reactor is a very small concern for proliferation. Such reactors are common in the world and they are simply too small to be of serious proliferation concern. They can be used to teach students how to work in the nuclear area, but they are not appropriate to rapidly make any serious quantities of plutonium for bombs. IAEA has standards for which reactors are especially suitable for plutonium production and this proposed reactor is below that limit. It is appropriate only for nuclear technology training and the production of medical radioisotopes. Local production of medical isotopes is one of the main reasons for reactors in the 10 MW class around the world. Burma could use this reactor for training, but reports that it bought a 10 MW reactor from Russia are clearly untrue, and stories that they want to build one of their own for a bomb program are nonsense.

The idea that Burma is building a larger reactor, like the alleged one Israel destroyed in Syria, is more interesting. This could be a plutonium production reactor, like the 25 MW (thermal) one that North Korea operated in Yongbyon. The fact that North Korea would consider supporting nuclear programs outside its own borders, in client states like Syria, is of serious concern when evaluating Burma. North Korea does have a memorandum of understanding to help Burma build intermediate range ballistic missiles but their role in the nuclear program is only anecdotal.

Is Burma violating its international agreements?

The most important agreement that Burma must satisfy is its agreement with the IAEA. It signed an agreement with the IAEA in 1995 that it would not pursue nuclear weapons under a carefully defined standard international legal agreement. A supplement to this agreement, a so-called Small Quantities Protocol, said that Burma had no nuclear facilities and very small amounts of nuclear materials, which it did not even have to itemise. As a result of this declaration, which was accepted by the IAEA, there are no nuclear safeguards inspections in Burma. There are some IAEA visits to Burma, because Burma is a recipient of IAEA scientific grant money for humanitarian purposes. Some of these grants train Burmese scientists for nuclear activities that could enable them to produce nuclear materials, but these are not the majority of the grants.

Burma has certified that it has no nuclear facilities, has minimal nuclear materials, and has no plans to change this situation. The information brought by Sai suggests that Burma is mining uranium, converting it to uranium compounds for reactors and bombs, and is trying to build a reactor and or an enrichment plant that could only be useful for a bomb. There is no chance that these activities are directed at a reactor to produce electricity in Burma. This is beyond Burma’s engineering capabilities. It is up to Burma to notify the IAEA if these conditions have changed. Clearly, if it is trying to secretly build a bomb and is breaking these rules it will not be voluntarily notifying the IAEA.

Burma has also purchased high quality machine tools from a German machine tool broker in Singapore that can be used for weapons of mass destruction manufacture. These tools could be used to make many things but they are of a size and quality that are not consistent with student training, the declared end use.

The Department of Technical and Vocational training is a front for weapons procurement and is associated with the DAE and MOST. All of these departments, programs, and people associated with them, should be sanctioned and prohibited from buying anything that could contribute to weapons programs.

What is the state of Burma’s nuclear program?

We have examined the photos of the Burmese nuclear program very carefully and looked at Sai’s evidence. The quality of the parts they are machining is poor. The mechanical drawings to produce these parts in a machine shop are unacceptably poor. If someone really plans to build a nuclear weapon, a very complex device made up of precision components, then Burma is not ready. This could be because the information brought by Sai is not complete or because Burma is playing in the field but is not ready to be serious. In any case, nothing we have seen suggests Burma will be successful with the materials and component we have seen.

What is significant is intent. Burma is trying to mine uranium and upgrade uranium compounds through chemical processing. The photos show several steps in this intent. Burma is reported to be planning and building a nuclear reactor to make plutonium and is trying to enrich uranium to make a bomb. These activities are inconsistent with their signed obligations with the IAEA.

Even if Burma is not able to succeed with their illegal program, they have set off alarm bells in the international community devoted to preventing weapons of mass destruction proliferation. The IAEA should ask Burma if its stated declarations are true. If these allegations appear real there should be follow-up questions and inspections of alleged activities. This effort will be hampered by Burma’s failure to sign the Additional Protocol. Under the current Small Quantities Protocol Agreement, IAEA has no power to inspect in Burma.

Burma is also trying to build medium-range missiles such as SCUDs under a memorandum of understanding with North Korea. SCUDS are not likely to carry a Burmese nuclear warhead because first generation nuclear warheads are usually too heavy and large for the SCUD missile. But there is little reason to embark on SCUD missiles and nuclear weapons other than to threaten ones near-neighbours. Burma is ruled by a junta that has no real political philosophy other than greed. The junta rules for the purpose of enriching a small cadre with the rich resources of the country: teak, gold, jade, other minerals and the labour of the people. Like their model, North Korea, the junta hopes to remain safe from foreign interference by being too dangerous to invade. Nuclear weapons contribute to that immunity.

Conclusions

DVB has interviewed many sources from inside Burma’s military programs. Many other researchers are interviewing former Burmese military people, for example Dictator Watch and Desmond Ball with Phil Thornton. They have provided anecdotal evidence pointing to a Burmese nuclear weapons program. Sai has clarified these reports and added to them with colour photos and personal descriptions of his visits to the Nuclear Battalion. He trained in Moscow in missile technology along with friends who trained in nuclear technology who later vanished into the Nuclear Battalion of Thabeikkyin. All were trained in some of Russia’s first quality institutes.

The total picture is very compelling. Burma is trying to build pieces of a nuclear program, specifically a nuclear reactor to make plutonium and a uranium enrichment program. Burma has a close partnership with North Korea. North Korea has recently been accused of trying to build a nuclear reactor inside Syria to make plutonium for a nuclear program in Syria or North Korea. The timeframe of North Korean assistance to Syria is roughly the same as Burma so the connection may not be coincidental.

If Burma is trying to develop nuclear weapons the international community needs to react. There needs to be a thorough investigation of well-founded reporting. If these reports prove compelling, then there need to be sanctions of known organizations in Burma and for equipment for any weapons of mass destruction.

Kelley, 63, a former Los Alamos weapons scientist, was an IAEA director from 1992 to 1993, and again from 2001 to 2005. Based in Vienna, Austria, he conducted weapons inspections in Libya, Iraq, and South Africa, and compliance inspections in Egypt, Turkey, South Korea, Taiwan, Syria, Tanzania, Pakistan, India, and Congo, among others.
News from DVB

ဆက္ဖတ္ရန္...